Korak bliže razlazu - kuda vodi novi sukob PES-a i Milatovića

Očigledno da Spajić kontroliše partiju i da s pozicije premijera misli da djeluje autonomno i ne dozvoli Milatoviću da ima uticaj na važna pitanja. Oni mogu prevazići i ovu krizu, ali će uslijediti nova, ocjenjuje Miloš Bešić. Pozicija vlasti imala prioritet u odnosu na unutrašnje interese u PES-u, ali u ovom slučaju razlike su dovoljno velike da će da nadjačaju interes za partijsku koheziju, poručuje Nikoleta Đukanović

66924 pregleda 181 reakcija 136 komentar(a)
Bliži li se rastanak: Spajić i Milatović, Foto: Boris Pejović
Bliži li se rastanak: Spajić i Milatović, Foto: Boris Pejović

Sukob Pokreta Evropa sad (PES) i šefa države i zamjenika predsjednika te partije Jakova Milatovića zbog njegove odluke da vrati poslanicima tri akta na ponovno odlučivanje, znak je da su razlike između njega i premijera i lidera PES-a Milojka Spajića sve veće i da neminovno vode njihovom razlazu.

Tako sagovornici “Vijesti” tumače posljednje sporove između Milatovića i njegove stranke, nastale zbog prekjučerašnjeg poteza predsjednika da ne potpiše izmjene zakona koje su predložili Vlada i partije skupštinske većine.

Milatović je odluku obrazložio riječima da su neke izmjene (Zakon o privrednim društvima) u suprotnosti s odredbama Ustava, da je za druge (Zakon o elektronskim komunikacijama) potrebno mišljenje Evropske komisije, a da bi se primjenom trećih (Zakon o finansiranju lokalne samouprave) proizveli negativni efekti po razvoj nekih opština.

Iz PES-a su odgovorili da njegov potez ostavlja prostor “za sumnju u politički motiv s ciljem sabotiranja nove parlamentarne većine”, u šta, kažu, ne žele da vjeruju, ali dodaju da zaključuju “da se radi o slučajnom, ali neblagotvornom neznanju” šefa države.

Profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu Miloš Bešić, ocjenjuje da novi sukob između PES-a i Milatovića dodatno produbljuje jaz između dvojice čelnika te stranke, ali i pokazuju da Spajić ni na koji način nije konsultovao partijskog kolegu prilikom podnošenja predloga izmjena zakona, da između njih ne postoji nikakva politička komunikacija i da svako ima politički program i nomenklaturu.

“Nema nikakve sumnje da je vraćanje zakona samo jedan od poteza koji dodatno udaljavaju Spajića i Milatovića, i nema nikakve sumnje da se oni lagano, a meni se čini i sigurno, kreću u pravcu konačnog raskola, odnosno razlaza. To će, naravno, potpuno prekomponovati crnogorsku političku scenu i dovesti do nove političke konstelacije. Vidjećemo kakav će biti odnos snaga između njih dvojice u budućem periodu i kako će to uticati na raspored snaga ostalih političkih aktera”, kazao je Bešić “Vijestima”.

Bešić
Bešićfoto: Boris Pejović

Profesorica na Univerzitetu “Donja Gorica” Nikoleta Đukanović, navodi da bez obzira na razloge zbog kojih je Milatović vratio zakone, reagovanje PES-a govori u prilog činjenici da je rascjep te partije “ne samo izvjestan, već očigledno faktički i okončan”.

“Brojni su primjeri koji su ukazivali na ranije duboko mimoilaženje dva lidera, što su oni opravdavali demokratskim pluralizmom. Međutim, već odavno je izvjesno da je riječ o dva različita koncepta i potpuno različita strateška pristupa razvoju i partije, ali i sprovođenju vlasti. Iako već neko vrijeme nismo imali kohabitaciju u Crnoj Gori, sad je ona očigledna, iako predsjednik i premijer dolaze iz još uvijek iste partije”, rekla je ona “Vijestima”.

Đukanović napominje da najava rascjepa PES-a traje već duže vrijeme, kako u odnosu na stavove i djelovanje Spajića i Milatovića, tako i u odnosu na ostale članove partije koji se svrstavaju u jednu od dvije grupacije. Objašnjava da pozicija vlasti, u kojoj se PES nalazi, ima prioritet u odnosu na unutrašnje stranačke interese. Međutim, kaže da bi to moglo da se promijeni.

“U ovom slučaju su te razlike dovoljno velike da će da nadjačaju interes za partijsku koheziju i što bolje pozicioniranje na narednim izborima”, poručuje sagovornica.

Đukanović
Đukanovićfoto: Privatna Arhiva

Iz Milatovićevog kabineta juče nisu odgovorili na pitanja u vezi sa sukobom s PES-om, a “Vijesti” komentar nisu mogle da dobiju ni iz te partije.

Sukob zbog vraćanja zakona samo je jedan u nizu sporova koji su se desili u protekloj godini u PES-u, odnosno između njegovih čelnika.

Milatović je u februaru prošle godine kritikovao Spajića i partiju nakon što je utvrđeno da lider PES-a ima i državljanstvo Srbije. Nakon toga, u aprilu je Glavni odbor (GO) stranke odlučio bez Milatovića da partija ide samostalno na izbore, što je Spajić zagovarao, a ne u široj koaliciji, što je bila ideja njegovog zamjenika. Nesuglasica je bilo i prilikom razmatranja izborne liste. Neslaganja su nastavljena krajem avgusta kad je GO prihvatio Spajićev plan da oformi kabinet s dijelom dugogodišnjih saveznika Demokratske partije socijalista (DPS), što je kritikovao i Milatović. Spajić se kasnije odlučio za drugi model, a Milatović je nastavio da ga kritikuje i nakon formiranja vlade.

Miloš Bešić kaže da je očigledno da Spajić još kontroliše partiju i da s pozicije premijera misli da djeluje autonomno na način da ne dozvoli Milatoviću, kao njegovom zamjeniku i šefu države, da ima uticaj na važna pitanja. Naglašava da ne vidi mogućnost da se trvenja između njih riješe.

“Nije ovdje problem u zakonima koji su vraćeni. Oni (Spajić i Milatović) su prevazišli jednu krizu nedavno, kad se birao guverner CBCG (Centralne banke Crne Gore). Na isti način mogu prevazići i ovu krizu, ali će uslijediti novi razlog i nova kriza. Ako ne ovaj slučaj, onda naredni ili neki od narednih može doveseti do konačnog razlaza”, podvlači sagovornik.

Milatović je u novogodišnjem intervjuu “Vijestima” rekao da je njegovo djelovanje u organima PES-a “de fakto zamrznuto”, i da mu je bilo važno da ostane u partiji nakon što je postao predsjednik kako bi “doprinio konsolidaciji političke situacije u Crnoj Gori”.

Odgovarajući na pitanje ima li neka konkretna razmišljanja u vezi sa tim šta će raditi ako bi se desilo da napusti PES ili ne bude više u njemu, saopštio je da ima utisak da je njegova politička povezanost s određenim pojedincima ili političkim grupama, možda čak i lažno predstavljana od određenih struktura iz PES-a, koje bi, kako je rekao, možda bile vidljivije u PES-u da njega nema u toj partiji.

“Milojko Spajić i Jakov Milatović su PES. I PES ne postoji ni bez jednog, ni bez drugog”, poručio je, dodajući da u PES nije svako ušao “s istim dobrim namjerama”, ali da će vrijeme “najbolje odvojiti žito od kukolja”.

Spajić i Milatović napravili su PES u ljeto 2022. Ta partija je od tada osvojila vlast u Podgorici i još nekoliko opština, te pobijedila na prošlogodišnjim predsjedničkim i parlamentarnim izborima.

Milatovića podržao kolega iz Predsjedništva PES-a

Predsjednik Opštine Danilovgrad Aleksandar Grgurović podržao je juče Milatovićevu odluku da Skupštini vrati na ponovno odlučivanje izmjene Zakona o finansiranju lokalnih samouprava.

Grgurović je član Predsjedništva PES-a.

On je ocijenio da bi proglašenje tog zakona izazvalo probleme u finansiranju opština u primorskom i središnjem regionu.

Bonus video: