Riječi patrijarha Srpske pravoslavne crkve (SPC) Porfirija upućene ruskom predsjedniku Vladimiru Putinu da stav crkve “u vezi s Kosovom i Metohijom, Republikom Srpskom i Crnom Gorom” zavisi i od stava Rusije, poruka je da se odnos srpske crkveno-političke elite prema Crnoj Gori neće mijenjati i da se ona smatra srpskim dvorištem.
To je za “Vijesti” ocijenio vjerski analitičar iz Beograda Vladimir Veljković, komentarišući poruke koje je poglavar SPC izrekao prekjuče u Moskvi, gdje je razgovarao s Putinom.
Sastanku s predsjednikom Rusije prisustvovali su, između ostalih, i patrijarh ruski Kiril i mitropolit bački SPC Irinej.
NE PROPUSTITE
Porfirije je rekao Putinu da su zahvalni na podršci i stavu u vezi s Kosovom i Republikom Srpskom, “a naravno i Crnom Gorom”, jer “i tamo je naš narod, naša Crkva”.
“Naš stav u vezi s Kosovom, Republikom Srpskom i Crnom Gorom, smatram i osjećam da zavisi i od stava ruske države, Ruske Federacije na globalnom nivou. Moja želja, i želja većine u našoj Crkvi, jeste da u budućnosti, ako dođe do novog geopolitičkog pregrupisavanja, budemo bliski tom ruskom okruženju”, izjavio je on, a prenijeli beogradski mediji.
Veljković je naveo da ocjene Porfirija “čita” na način da je patrijarh SPC zahvalan Moskvi što podržava srpsku stranu na Kosovu, odnosno u Republici Srpskoj i Crnoj Gori.
“To, takođe, znači da Rusija vidi Srbiju kao svoju ispostavu na Balkanu, te da joj odgovaraju regioni koji su konfliktni”, tvrdi on.
Na pitanje kako tumače Porfirijevu izjavu, “Vijestima” nisu juče odgovorili vladajući Pokret Evropa sad (PES) premijera Milojka Spajića, Nova srpska demokratija Andrije Mandića, Demokratska narodna partija Milana Kneževića i Socijalistička narodna partija Vladimira Jokovića, koji slove za političke aktere bliske SPC.
Na isti upit nije bilo odgovora ni od opozicionih Demokratske partije socijalista i Građanskog pokreta URA, ali ni od Mitropolije crnogorsko-primorske SPC.
Iz Ministarstva vanjskih poslova (MVP) juče se, reagujući na poruke Porfirija, saopštili da na opredjeljenje Crne Gore mogu uticati samo građani. Iz tog Vladinog resora poručili su da je Crna Gora nezavisna, suverena i sekularna država, “članica NATO-a i pouzdan partner evropske i evroatlantske zajednice, s prioritetnim ciljem da se u najskorijem roku pridruži Evropskoj uniji (EU)”.
“Na to ne mogu uticati bilo čije izjave, niti političke, vjerske ili druge kalkulacije, već samo građani Crne Gore, koji su se jasno opredijelili za razvojni, prosperitetni put svoje države”, konstatovali su.
Iz MVP-a su naveli da su državna pitanja isključiva nadležnost institucija Crne Gore, te da izjave vjerskih poglavara, uključujući i patrijarha SPC, koje se odnose na unutrašnju ili vanjsku politiku, pored toga što nijesu relevantne, smatraju neprimjerenim i nedopustivim. Dodali su da Crna Gora ostaje “čvrsto posvećena putu ka članstvu u EU, njegovanju sekularnog karaktera države i jačanju stabilnosti i mira u regionu”.
“Očekujemo da takvo opredjeljenje poštuju svi akteri, uključujući i vjerske poglavare”, zaključili su iz MVP-a.
NE PROPUSTITE
Potpredsjednik Vlade i visoki funkcioner PES-a Filip Ivanović, juče je na sjednici Odbora za spoljne poslove Evropskog parlamenta (EP) u Briselu, na konstataciju hrvatskog poslanika u EP Tomislava Sokola da se čelnik SPC u Crnoj Gori sastao s Putinom, precizirao da je riječ o Porfiriju, a ne o mitropolitu crnogorsko-primorskom Joanikiju.
“SPC, kao i svaka pravoslavna crkva, organizovana je prema različitim episkopijama i eparhijama, a svaka od ovih eparhija je u osnovi nezavisna u svom funkcionisanju. Dakle, kad kažete da je poglavar najveće vjerske zajednice u Crnoj Gori otišao kod Putina, to nije tačno. Patrijarh SPC otišao je kod Putina. Arhiepiskop SPC u Crnoj Gori je arhiepiskop Joanikije, i on nije prisustvovao ovom sastanku i pozivam sve da o tome detaljnije istraže”, saopštio je Ivanović.
Sokol je na mreži “Iks” kasnije napisao: “Znači li ovo da Joanikije prelazi u Crnogorsku pravoslavnu crkvu?”
Porfirijevu izjavu osudili su juče predstavnici opozicionog Evropskog saveza. Predsjednik Socijaldemokratske partije i jedan od lidera Evropskog saveza Ivan Vujović, saopštio je da se “SPC dobrovoljno predaje Putinu, a naša ‘evropska vlast’ se već predala SPC”.
“Pitanje za 1. razred osnovne - đe nas vodi (predsjednik Skupštine Andrija) Mandić - (premijer Milojko) Spajić i Vlada”, napisao je Vujović na mreži “Iks”, navodeći da, kad se Spajić vrati iz posjete SAD, obavezno “poljubi ruku koja ga je i dovela u Crnu Goru”.
Predsjednik Liberalne partije i jedan od čelnika Evropskog saveza Vatroslav Belan, obratio se Vladi i MVP-u, rekavši:
“Dok ste raspoređivali 20 miliona kvadrata na Velikoj plaži, poglavar SPC je s Putinom raspoređivao Crnu Goru u ‘ruski svet’”.
Belan je zatražio od institucija i zvaničnika Vlade da odgovore patrijarhu SPC.
“S obzirom na to da vas prati epitet proevropske Vlade i proevropskih ministara, možete li odgovoriti patrijarhu SPC da nije nadležan za geopolitičko pozicioniranje Crne Gore, i da smo odavno zacrtali naše vanjskopolitičke ciljeve potpuno suprotne njegovim snovima? Valjalo bi, a vi kako želite i smijete...”, napisao je na “Iksu”.
Patrijarh SPC bio se uključio u oktobru 2023. godine u političku kampanju pred tadašnji popis stanovništva u Crnoj Gori. Neprimjerena kampanja kulminirala je kad je Porfirije, tokom dvodnevne posjete Podgorici, poručio građanima Crne Gore kako osjeća potrebu da ih podrži da u svakoj prilici odlučno ispolje “svoj identitet kao vjernici SPC, govornici srpskog jezika i kao dični pripadnici srpskog naroda”.
“To je pravo, odgovornost, obaveza i dužnost svakog od nas”, rekao je tada.
Bonus video:
