Kotrel se „diči” Spajićem, PES pere ruke

Kompanija “Geostrategy” kontroverznog Britanca Džordža Kotrela, koja tvrdi da se bavi političkom strategijom i istraživanjem javnog mnjenja, promoviše na svom sajtu rad videom u kom se pojavljuju i premijer Milojko Spajić i drugi funkcioneri njegovog Pokreta Evropa sad (PES). Uz to, na stranici je objavljeno više analiza političkih prilika u Crnoj Gori, a u jednoj od njih ukazuje se šta bi trebalo da radi PES da bi “zadržao” povjerenje javnosti.

Dok iz Kotrelove kompanije ne odgovaraju na pitanja “Vijesti” da li sarađuju sa Spajićem i PES-om, iz te partije tvrde da to nije slučaj.

Na sajtu “Geostrategy-a” piše da firma, osim predstavništva u Vašingtonu, Londonu i Cirihu, ima kancelariju i u Podgorici. Međutim, na stranici nije dostupna adresa na kojoj se nalazi podgoričko predstavništvo, a iz Kotrelove kompanije nisu odgovorili redakciji gdje se kancelarija nalazi, te da li je firma registrovana u crnogorskom privrednom sistemu. Pretragom sajta Centralnog registra privrednih subjekata (CRPS), može se utvrditi da Kotrelova kompanija pod tim imenom ne postoji u Crnoj Gori.

U promotivnom snimku na naslovnici sajta “Geostrategy-a” vide se zastave Crne Gore, Evropske unije (EU) i prijestonice u blizini kružnog toka na ulazu u Cetinje, partijski sastanak PES-a, gdje su u prvom planu Spajić i visoki funkcioneri te stranke Boris Pejović (potpredsjednik parlamenta) i Branko Krvavac (šef Spajićevog kabineta), a u dijelu spota vidi se i poslanik PES-a Tonći Janović, kako na šetalištu Pine u Tivtu stavlja potpis na papir.

Sagovornik iz vrha PES-a rekao je u neformalnom razgovoru da su snimci Spajića i kolega “stari video iz kampanje”. Tvrdi da im Kotrelova kompanija ne radi istraživanja javnog mnjenja, već da to čine domaće i regionalne agencije.

Kotrelova firma ima na sajtu 109 objava u kojima su navodna istraživanja javnog mnjenja i političke strategije, odnosno analize. Od toga se 18 odnosi na Crnu Goru. U njima se, između ostalog, objašnjava zašto Spajić mora da “ispriča”, odnosno “proda” reformu biračima, šta bi PES trebalo da radi da bi ostao na vlasti, te kako bi opoziciona Demokratska partija socijalista (DPS) mogla da se vrati na vlast... Od tih 18 objava, 10 je postavljeno na stranicu u periodu od 20. juna do 28. jula ove godine.

Iz PES-a su “Vijestima” rekli da nisu sarađivali s Kotrelovom firmom, te da će tražiti da se sa sajta ukloni snimak na kom se vide njihovi funkcioneri. Nisu odgovorili na pitanje da li znaju kad su snimci nastali.

“PES nije unajmio usluge navedene kompanije. Nijesmo autorizovali objavu predmetnih snimaka i pokrenućemo zahtjev za njihovo uklanjanje”, poručili su iz Spajićeve stranke.

“Spajić popularan, ali dijeli javnost”

U analizama o političkoj situaciji u Crnoj Gori, koje je “Geostrategy” uradio na osnovu navodnih anketa, nije navedeno koliko je ljudi popunilo upitnike, da li je uzorak bio reprezentativan i pravilno odabran, kako su formulisana pitanja, kako je sprovedena anketa, te na koji način su obrađeni i prezentovani podaci...

U više navrata su se bavili crnogorskom ekonomijom i reformom koju u tom sektoru sprovodi Spajićeva Vlada, a analizirali su i koji su svjetski lideri najpopularniji u Crnoj Gori, načine na koji crnogorski glasači dobijaju informacije, političku sliku države nakon pada vlasti DPS-a, podršku građana evropskom putu, povjerenje u institucije sistema, dva masakra u Cetinju, odnos države s njenim zapadnim partnerima, mišljenje javnosti o ratu u Ukrajini i istorijskim vezama s Rusijom...

Tako su nalazi Kotrelove kompanije da kriza životnih troškova “dominira nad svime ostalim”, da su stanovi po pristupačnim cijenama “politički imperativ”, te da su poslovi za mlade “vitalno očekivanje”.

U više analiza Kotrelove firme ističe se narativ da se članstvo u EU u Crnoj Gori i dalje vidi kao važno, ali ne neophodno, a kroz nekoliko tekstova analizirani su potezi PES-a i Spajića u vezi sa ekonomskim pitanjima, a premijer je opisan kao “ličnost koja dijeli javnost, ali uživa popularnost”.

Tvrde i da je najveći utisak na glasače ostavila PES-ova inicijativa za povećanje minimalne zarade, da su birači skeptični da će program “Evropa sad 2” donijeti promjene koje su potrebne, te da je povjerenje u Spajićevu ekonomsku politiku “u najboljem slučaju skromno”.

“Samo 20 odsto građana Crne Gore kaže da ima ‘veliko povjerenje’ u njegovu sposobnost da upravlja ekonomijom”, ocijenili su iz “Geostrategy-a”.

Prema rezultatima njihove navodne ankete, najpopularniji strani državnici u Crnoj Gori su predsjednik Sjedinjenih Američkih Država (SAD) Donald Tramp, ukrajinski lider Volodimir Zelenski, ali i premijer Indije Narendra Modi.

Faraž i desničarske teze

“Geostrategy” je u SAD registrovan u saveznoj državi Delaver (iako se na sajtu tvrdi da je u pitanju Vajoming), a u Velikoj Britaniji - u Londonu. Na sajtu britanske vlade “Companies House” Kotrel se vodi kao izvršni direktor, a navedeno je da je na tu poziciju postavljen 6. februara ove godine.

Britanski medij “Good Law Project” piše da “Geostrategy”, kao tzv. neograničena kompanija, nema obavezu da podnosi finansijske izvještaje, što je, tvrde oni, potencijalno čini idealnim za ubacivanje “prljavog novca” u Reformsku partiju Najdžela Faraža, britanskog poslanika i jednog od najglasnijih zagovornika izlaska Velike Britanije iz EU (Bregzit).

Kotrel je bio jedan od Faražovih savjetnika, zadužen za prikupljanje novca za Stranku za nezavisnost Ujedinjenog Kraljevstva (UKIP). U julu 2016. godine uhapšen je u SAD, gdje je optužen za pranje novca, prevare, ucjene i iznude. U decembru iste godine postigao je dogovor s tamošnjim tužilaštvom, pa je odbačeno 20 tačaka optužnice u zamjenu da prizna krivicu za elektronsku prevaru u kojoj je objasnio načine kako se može oprati novac. U zatvoru je proveo osam mjeseci.

“Good Law Project” navodi da je “Geostrategy” umjesto predstavljanja rezultata istraživanja javnog mnjenja, ispunjen desničarskim tezama - rastu podrške za Reformsku partiju i Faraža, zabrinutosti zbog imigracije, snažnoj podršci Trampu i francuskoj desničarskoj političarki Marin Le Pen...

Prema rezultatima navodne ankete "Geostrategy-a", najpopularniji strani državnici u Crnoj Gori su predsjednik SAD Donald Tramp, ukrajinski lider Volodimir Zelenski, ali i premijer Indije Narendra Modi

Taj mediji tvrdi da nisu uspjeli da identifikuju nijednog zaposlenog u kompaniji, niti bilo kakvu medijsku pokrivenost ili preporuke stručnjaka za istraživanja ili strategiju, te da Kotrelova kompanija ne objavljuje imena klijenata koji su navodno naručili istraživanja, kao i da nije dio “British Polling Council-a” - udruženja britanskih kompanija koje se bave istraživanjem javnog mnjenja.

Navode i da je sajt “Geostrategy-a” kreirala firma “2399”, medijska kompanija kojom upravlja bivši glavni digitalni strateg Reformske partije Sam Bati. “Good Law Project” tvrdi i da je “2399” pravio sajtove za Faraža, poslanika Reformske partije Ričarda Tajsa i bivšu britansku premijerku Liz Tras, te da je isti zaposleni u “2399” koji upravlja sadržajem na tim sajtovima - administrator stranice “Geostrategy-a”.

Kotrel i predsjednička kampanja

Pojedini crnogorski političari više puta su tvrdili da je Kotrel finansirao PES. “Vijesti” su prošle godine pisale da su marketinški stručnjaci bliski Kotrelu učestvovali u Spajićevoj neuspješnoj predsjedničkoj kampanji 2023. godine (diskalifkovan jer je imao državljanstvo Srbije). Kotrelov advokat, Dominik Garner, potvrdio je tada redakciji da su u izradi spotova Spajićeve kampanje učestvovali britanski državljani.

Nekadašnji ministar pravde i bivši funkcioner PES-a Andrej Milović i DPS tvrdili su i da su “Kotrel i njegov tim” pratili Spajića tokom predaja lista za lokalne izbore u Pljevljima i Bijelom Polju, koji su održani u jesen 2022.

Kotrel je preko advokata Garnera tvrdio da nije tačno da je lično finansirao Spajićevu predsjedničku kampanju, ili da je dao bilo kakvu političku donaciju PES-u, u bilo kom trenutku. Kazao je i da želi da razjasni da živi u Crnoj Gori nekoliko godina, i da je odgovoran za “stotine miliona eura ulaganja, što je rezultiralo otvaranjem hiljada radnih mjesta”.

“U svojoj ulozi političkog konsultanta, sretao se i nastavio da se susreće s mnogim liderima iz cijelog političkog spektra, kako u Crnoj Gori, tako i širom svijeta”, rečeno je “Vijestima”.

Spajić i PES tada nisu direktno odgovorili na to da li je Kotrel finansirao neuspješnu predsjedničku kampanju, te da li je to radio Kotrelov tim.