Na referendum koji će se 14. decembra održati u Zeti povodom pitanja gradnje postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda (kolektora) u Botunu, građani te opštine će moći da se izjasne na 26 biračkih mjesta, dok će tri biti u zatvorskim jedinicama.
To je “Vijestima” saopštio predsjednik Referendumske komisije Pavle Cavnić.
Zećani će moći da se izjasne na biračkim mjestima u Golubovcima, Mahali, Mojanovićima, Goričanima, Anovima, Gošićima, Srpskoj, Mitrovićima, Botunu, Ljajkovićima, Donjoj Cijevni, Balabanima, Matagužima, Berislavcima, Gostilju, Šušunji, Bijelom Polju, Bistricama, Ponarima, Vukovcima i Vranjini, ali i zatvorima u Spužu i Bijelom Polju.
Biračka mjesta je predložilo Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP), a komisija ih je ustanovila na preksinoćnoj sjednici. Resor Danila Šaranovića zadužen je i za vođenje biračkog spiska, a za referendum će ga zaključiti deset dana ranije - 3. decembra u ponoć.
Komisiju čini sedam članova, a njen zadatak je i da formira biračke odbore. I u njima će biti po sedam ljudi, po tri iz partija vlasti i opozicije, dok će se sedmi (predsjednici) birati žrijebanjem - na osnovu rezultata na posljednjim lokalnim izborima 2022.
Dok za izbore Državna izborna komisija određuje odbore u zatvorskim jedinicama, na referendumu su i oni u nadležnosti Referendumske komisije.
Takođe, ukoliko dođe do žalbe na odluke komisije, o njima će odlučivati Ustavni sud.
Na parlamentarnim izborima 2023. (posljednjiim na teritoriji Zete) biračko pravo imalo je 12.554 građana.
Skupština opštine Zeta je početkom oktobra jednoglasno usvojila odluku o raspisivanju lokalnog referenduma radi izjašnjavanja građana o izgradnji kolektora u Botunu.
Prema Zakonu o lokalnoj samoupravi, “opštinski referendum se može raspisati radi prethodnog izjašnjavanja građana na teritoriji opštine o pojedinim pitanjima iz nadležnosti lokalne samouprave u slučajevima, na način i po postupku utvrđenim statutom opštine, u skladu sa zakonom” (član 163).
Mještani Botuna su prije deset dana postavili šator i poručili da će danonoćnom stražom braniti izgradnju kolektora, najavljujući da će ostati na terenu do dana referenduma, i još duže “ako neko pokuša da radove sprovede silom”.
Na kompromis o drugoj lokaciji na kojoj bi se gradio kolektor pozivaju gradonačelnika Podgorice Sašu Mujovića (Pokret Evropa sad - PES), ministra prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine Slavena Radunovića (Nova srpska demokratija), premijera Milojka Spajića (PES) i druge predstavnike vlasti.
O gradnji kolektora u zetskom naselju Botun priča se više od deceniju, a ta tema je iz lokalnog prerasla u državno pitanje. Iz Spajićeve Vlade su više puta naglasili da je izgradnja tog postrojenja ključna stavka u zatvaranju poglavlja 27 (Životna sredina i klimatske promjene) pregovora s Evropskom unijom (EU), a takav stav dijele i evropski zvaničnici.
Kolektor bi trebalo da riješi pitanje prečišćavanja otpadnih voda iz glavnog grada, jer je postojeće postrojenje izgrađeno 1978. godine i predviđeno za 55.000 stanovnika, dok Podgorica danas, prema popisu stanovništva iz 2023. godine, ima skoro 180.000 rezidenata.
Postrojenje u Botunu je najveći ekološki projekat koji je EU do sada podržala u Crnoj Gori, obezbijedivši gotovo 33 miliona eura bespovratnih sredstava za novi kanalizacioni sistem i kolektor, što pokriva preko 40 odsto ukupne investicije, uz dodatnu podršku kroz kredit od “KfW” banke.
Zećani će se o gradnji kolektora moći izjasniti na biračkim mjestima u Golubovcima, Mahali, Mojanovićima, Goričanima, Anovima, Gošićima, Srpskoj, Mitrovićima, Botunu, Ljajkovićima, Donjoj Cijevni, Balabanima, Matagužima, Berislavcima, Gostilju, Šušunji, Bijelom Polju, Bistricama, Ponarima, Vukovcima i Vranjini, ali i zatvorima u Spužu i Bijelom Polju
Izgradnji kolektora protive se mještani, Opština Zeta i Demokratska narodna partija Milana Kneževića, koji je zaprijetio da će predstavnici njegove stranke, ukoliko se krene s realizacijom projekta, “srušiti” vlast u Podgorici. Oni tvrde da bi gradnja kolektora negativno uticala na životnu sredinu i zdravlje ljudi, a mještani su poručili da će svoje selo “braniti jedinim čime raspolažu - svojim životima”.
Agencija za zaštitu životne sredine (EPA) dala je Glavnom gradu saglasnost na Elaborat procjene uticaja kolektora na životnu sredinu, tvrdeći da ne može doći do zagađenja vazduha, vode i tla, da flora i fauna nisu ugroženi, te da se planirani sistem zasniva na primjeni najsavremenijih tehnologija...
O projektu novog postrojenja za preradu otpadnih voda u Podgorici govori se duže od deceniju, još od vremena kada je na čelu grada bio Miomir Mugoša (DPS).
U vrijeme mandata Slavoljuba Stijepovića (DPS), 2017. godine, potpisan je ugovor o kreditu s Njemačkom bankom za obnovu i razvoj i dobijena donacija Evropske unije od 10 miliona.
Sve to vrijeme, mještani Botuna su se protivili projektu.
Gradonačelnik Podgorice Saša Mujović nekoliko puta je ponovio da do kraja godine mora početi gradnja kolektora u Botunu, jer je to jedini način da Podgorica dobije sistem za prečišćavanje otpadnih voda, a da ne plati desetine miliona eura štete ukoliko taj posao ne počne…
Bonus video:
