Na referendumu, koji će se 14. decembra održati u Zeti povodom pitanja gradnje postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda (kolektor) u Botunu, pravo glasa imaće 12.747 građana - rečeno je juče “Vijestima” iz Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP).
Prema podacima MUP-a, objavljenim juče na sajtu Vlade, na parlamentarnim izborima 2023. (posljednjiim na teritoriji Zete) biračko pravo imalo je 12.572 građana. Broj novoupisanih birača je 694, dok je 351 građanin izgubio to pravo.
Skupština opštine Zeta je početkom oktobra jednoglasno usvojila odluku o raspisivanju lokalnog referenduma radi izjašnjavanja građana o izgradnji kolektora.
Prema Zakonu o lokalnoj samoupravi, “opštinski referendum se može raspisati radi prethodnog izjašnjavanja građana na teritoriji opštine o pojedinim pitanjima iz nadležnosti lokalne samouprave u slučajevima, na način i po postupku utvrđenim statutom opštine, u skladu sa zakonom” (član 163).
Mještani Botuna su prije 20-ak dana postavili šator i poručili da će danonoćnom stražom braniti izgradnju kolektora, najavljujući da će ostati na terenu do dana referenduma, i još duže “ako neko pokuša da radove sprovede silom”. Uprava za inspekcijske poslove naložila im je da taj šator uklone, što oni tvrde da su uradili, postavivši u međuvremenu drugi.
Početkom sedmice delegacija Botunjana imala je sastanak s gradonačelnikom Podgorice Sašom Mujovićem (Pokret Evropa sad). Mujović je nakon susreta kazao da su sučelili stavove, ali da nisu našli kompromisno rješenje.
Direktor podgoričkog preduzeća “Vodovod i kanalizacije”, Aleksandar Nišavić kazao je prekjuče redakciji da bi Glavni grad i ta kompanija već naredne sedmice mogli da počnu s gradnjom kolektora u Botunu.
O gradnji postrojenja u tom zetskom naselju priča se više od deceniju, a ta tema je iz lokalnog prerasla u državno pitanje. Iz Vlade Milojka Spajića (Pokret Evropa sad) više puta su naglasili da je izgradnja kolektora ključna stavka u zatvaranju Poglavlja 27 (Životna sredina i klimatske promjene) u pregovorima s Evropskom unijom (EU), a takav stav dijele i evropski zvaničnici.
Kolektor bi trebalo da riješi pitanje prečišćavanja otpadnih voda iz glavnog grada, jer je postojeće postrojenje izgrađeno 1978. godine i predviđeno za 55.000 stanovnika, dok Podgorica danas, prema popisu stanovništva iz 2023, ima skoro 180.000 rezidenata.
Postrojenje u Botunu je najveći ekološki projekat koji je EU do sada podržala u Crnoj Gori, obezbijedivši gotovo 33 miliona eura bespovratnih sredstava za novi kanalizacioni sistem i kolektor, što pokriva preko 40 odsto ukupne investicije, uz dodatnu podršku kroz kredit od “KfW” banke.
Izgradnji kolektora protive se mještani, Opština Zeta i Demokratska narodna partija Milana Kneževića, koji je zaprijetio da će predstavnici njegove stranke, ukoliko se krene s realizacijom projekta, “srušiti” vlast u Podgorici. Oni tvrde da bi gradnja kolektora negativno uticala na životnu sredinu i zdravlje ljudi, a mještani su poručili da će svoje selo “braniti jedinim čime raspolažu - svojim životima”.
Agencija za zaštitu životne sredine (EPA) dala je Glavnom gradu saglasnost na Elaborat procjene uticaja kolektora na životnu sredinu, tvrdeći da ne može doći do zagađenja vazduha, vode i tla, da flora i fauna nisu ugroženi, te da se planirani sistem zasniva na primjeni najsavremenijih tehnologija...
O projektu novog postrojenja za preradu otpadnih voda u Podgorici govori se duže od deceniju, još od vremena kada je na čelu grada bio Miomir Mugoša (Demokratska partija socijalista).
U vrijeme mandata Slavoljuba Stijepovića (Demokratska partija socijalista), 2017, potpisan je ugovor o kreditu s Njemačkom bankom za obnovu i razvoj i dobijena donacija EU od 10 miliona eura. Sve to vrijeme, mještani Botuna su se protivili projektu.
Mujović je nekoliko puta ponovio da do kraja godine mora početi gradnja kolektora u Botunu, jer je to jedini način da Podgorica dobije sistem za prečišćavanje otpadnih voda, a da ne plati desetine miliona eura štete ukoliko taj posao ne počne.
Bonus video:
