Opozicija treba da traži prijevremene izbore, jer bi ulazak u tehničku vladu značio gubljenje vremena i ne bi donio željene rezultate, tvrdi izvršna direktorka Centra za građansko obrazovanje (CGO) Daliborka Uljarević. Ona smatra da bi opozicija trebalo da iskoristi građansko nezadovoljstvo i pojačanu pažnju međunarodne zajednice za ostvarivanje boljeg izbornog rezultata.
“Izlaz iz ovakve situacije je u prijevremenim izborima koji bi bili nadgledani pod punim reflektorima svih aktera. Greške pri formiranju prelaznih vlada mogu sada nanijeti štetu opoziciji jer je državni aparat snažno srastao sa Demokratskom partijom socijalista (DPS) i to krivo srastanje opozicija može presjeći samo dobrim izbornim rezultatom. Imali smo već iskustvo prelazne ili tehničke vlade koja je djelovala u daleko povoljnijem okruženju, pa je to vodilo ograničenim rezultatima. Danas je državna uprava pod potpunom kontrolom vladajuće strukture, a svako ko bi tu prihvatio da bude ministar ispred opozicije bi izvršio političko samoubistvo”, tvrdi Uljarević.
Lideri opozicionih partija su na sastanku sa evropskim komesarom Johanesom Hanom poručili da neće učestvovati u izbornim reformama bez formiranja tehničke vlade. Opozicija smatra da samo tehnička vlada može pripremiti naredne izbore, ističući da je povjerenje u izborni proces na najnižem nivou nakon afere “Koverta”. Afera je izbila nakon što je objavljen video snimak na kojem se vidi kako odbjegli biznismen Duško Knežević tadašnjem gradonačelniku Podgorice Slavoljubu Stijepoviću predaje kovertu u kojoj je, kako tvrdi, 100 hiljada eura. Predsjednik Crne Gore Milo Đukanović i premijer Duško Marković odbacili su zahtje za formiranje tehničke vlade ističući da se radi o “nekoj vrsti reketa”. Oni tvrde da su spremni da unapređuju izborno zakonodavstvo i imaju monitoring, ali da “ne pristaju da se povuku i ustupe opoziciji mjesta”.
Uljarević smatra da opozicija ne može očekivati ponavljanje makedonskog scenarija, gdje je pod pritiskom Evropske unije formirana prelazna vlada koja je organizovala izbore.
“Jasno je da izlazak na izbore sa ovakvim institucijama nosi ogroman rizik. Ali u sadašnjem kontekstu jedne probuđene građanske energije i DPS-a koji pokazuje brojne slabosti, uz novu pažnju međunarodne zajednice, otvaraju se šanse za dobar rezultat opozicije. Vrijeme koje se planira utrošiti kroz tehničke vlade je isto ono vrijeme koje će DPS koristiti za svoju konsolidaciju”, tvrdi ona.
Zahtjev za tehničkom vladom jedini je konkretan odgovor opozicije na aferu “Koverta”, nakon što je dio opozionih poslanika predvođen Socijaldemokratskom partijom (SDP) tražio da se o aferi raspravlja na vanrednoj sjednici parlamenta. Dok je Demokratski front (DF) najavljivao inicijativu za razrješenje predsjednika države, počelo je organizovanje građanskih protesta na kojima su tražene ostavke državnih zvaničnika. Član predsjedništva SDP-a Ivan Vujović smatra da opozicija treba da iskoristi reakciju građana na aferu “Koverta”. Protesti i zahtjevi za ostavkama su, tvrdi on, pokazali da u Crnoj Gori još postoji građanske svijest.
“Reakcija građana je damar normalnosti, hrabrosti i odlučnosti koji nam je svima bio potreban, a rekao bih čak posebno opoziciji koja, nošena elanom i energijom slobodne javnosti, i sama djeluje zrelije. Vidimo da i međunarodna reakcija ne izostaje i da će ta komunikacija sa partnerima biti nastavljena. Osjeća se da crnogorsko proljeće niko ne može zaustaviti. Građani se više ne plaše, ali se osjeća strah korumpirane i otuđene elite”, istakao je Vujović.
Opozicija previše očekuje od Kneževića
Uljarević upozorava da opozicija još nije adekvatno politički iskoristila aferu “Koverta“, ističući da opozicione partije nijesu pokazale dovoljan nivo koordinacije i saradnje.
“Utisak je i da opozicija očekuje više od Duška Kneževića, dojučarašnjeg značajnog donatora DPS-a, a sada lica koje potražuju istražni organi Crne Gore. Tu mislim na informacije i dokumentaciju koje ukazuju na zloupotrebe institucija i na kršenja zakona od strane DPS-a i njegovih čelnika, a koje Knežević tvrdi da ima u svom posjedu. Kada direktni akteri u politici čekaju da neko drugi uradi dio njihovog posla ili im na drugi način da vjetar u leđa nije dobro, jer nosi opasnost da te iste aktere marginalizuje”, tvrdi Uljarević, dok Vujović smatra da je opozicija puno uradila iniciranjem parlamentarne rasprave o “Koverti” kroz odbore i plenum. “Vidjeli smo da je DPS pobjegao od rasprave u odborima, da bi potom pritisnut zahtjevima slobodne javnosti i EU pristao na skupštinsku raspravu. Ta rasprava je do kraja ogolila suštinu vlasti i kroz demonstraciju idolopoklonstva i kulta ličnosti pokazala sav besmisao jednog trulog i otuđenog sistema”, kazao je Vujović.
Bonus video:
