Iz Agencija za zaštitu ličnih podataka tvrde da sudije nezakonito postupaju kada traže da im mobilni operateri predaju listinge svih telefona građana u Crnoj Gori.
To se odnosi i na traženje listinga telefonskog saobraćaja i za opštine u Crnoj Gori.
“Vijesti” su ranije pisale da pojedine sudije za istragu od mobilnih operatera traže podatke o telefonskim razgovorima u kompletnim naseljima, opštinama, a nekada i komunikaciju svih korisnika mobilnih telefona u Crnoj Gori.
O tome je Agenciju za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama obavijestio ranije jedino Telenor.
Dodatnom kontrolom iz te agencije utvrdili su da i drugi mobilni operateri dobijaju iste i slične zahtjeve sudija.
Nakon kontrole iz Agencije su preporučili: “Izuzimanje zadržanih podataka iz telekomunikacionog saobraćaja na osnovu naredbe sudije za istrage, a po zahtjevu koji se odnosi na podatke za teritoriju cijele Crne Gore ili pojedine opštine, ne odgovara načelu srazmjernosti i svrsishodnosti i suprotno je pravnom poretku Crne Gore, a samim tim i neetički i nezakonito.
Savjet Agencije preporučuje preispitivanje ovakvog postupanja kako bi se na utemeljen pravno-sistemski način garantovalo ostvarenje ljudskih prava”.
U izvještaju agencije piše da su Telenor kontrolisali 28. marta.
Dan kasnije kontrolisan je M-tel, a Crnogorski Telekom 1. aprila.
Nakon kontrola operatera sačinjeni su zapisnici u kojima je konstatovan veliki broj, kako tvrde iz agencije, nezakonitih zahtjeva sudija za istrage.
“Zahtjevi prema sudiji za istrage o korišćenju ličnih podataka iz telekomunikacionog saobraćaja shodno Zakoniku o krivičnom postupku, a i međunarodnim dokumentima moraju biti obrazloženi i precizni”, navode u Agenciji.
Dodaju da je na sudiji da donese odluku o obimu podataka koji se traži od mobilnih operatora.
“Naredbe sudije za istragu o pretresanju podataka svih učesnika u telekomunikacionom saobraćaju sa određenog prostora, bilo naselja ili teritorija čitave države, ne odgovaraju stvarnim potrebama i u suprotnosti su sa domaćim i međunarodnim pravom”, piše u preporuci koju je potpisao Radenko Lacmanović.
Dodali su da “ne postoji ratio legis koji bi mogao opravdati naredbe sudije za istrage kojima se u neograničenom obimu ulazi u privatnost svih građana Crne Gore”.
“Kao i stranih državljana koji su boravili u našoj državi u određenom vremenskom intervalu, odnosno koristili usluge mobilnih operatora, a da se pri tom ta lica ne nalaze, čak ni posredno, u situaciji koja može dovesti do krivičnog gonjenja”, piše u preporuci.
Dodali su da masovno korišćenje podataka o telekomunikacionom saobraćaju stvara mogućnost za zloupotrebe koje se samo mogu naslućivati.
“Ovo posebno iz razloga jer zadržani podaci naročito omogućavaju saznanje s kojom osobom je pretplatnik ili registrovani korisnik komunicirao i kojim sredstvom, kao i utvrđivanje vremena komunikacije te mjesta s kojeg se ona odvijala”, navodi se u preporuci.
Dodaje se da ti podaci mogu omogućiti donošenje vrlo preciznih zaključaka o privatnom životu osoba.
Podaci mogu omogućiti donošenje vrlo preciznih zaključaka o privatnom životu osoba
“Kao što su svakodnevne navike, mjesta trajnih ili privremenih boravaka, dnevna ili druga kretanja, obavljane aktivnosti, društveni odnosi i sredine koje su te osobe posjećivale”, kažu iz agencije.
Ističu da je posebno pitanje šta se dešava sa podacima prikupljenim na ovaj način, ako se protiv tako velikog broja, a često se radi i o stotinama hiljada građana korisnika telefona - ne pokrene krivični postupak, jer je to po prirodi stvari, pravno i faktički nemoguće.
Ko koristi podatke o listinzima građana i kako se čuvaju?
Prema navodima Agencije za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama, podaci o listinzima građana koje su mobilni operateri predali sudu, čuvaju se 10 godina, nakon čega se brišu iz evidencije.
“Rukovalac zbirke ličnih podataka ima obavezu da vodi evidenciju o trećim stranama, odnosno korisnicima ličnih podataka, ličnim podacima koji su dati na korišćenje, namjeni za koju su dati, pravnom osnovu za korišćenje i davanje podataka na korišćenje i vremenu korišćenja”, navodi se u preporuci.
Iz Agencije tvrde da, kao nadzorni organ primjenom Zakona o zaštiti podataka o ličnosti, moraju imati punu informaciju od nadležnih državnih organa o tome šta se dešava sa zadržanim podacima građana, kako se oni čuvaju, ko i po kom pravnom osnovu im ima pristup.
Zahtjevi suda prema mobilnim operaterima u 2015. i 2016.
- TELENOR -
2015. godina
9 sudskih naloga za izuzimanje listinga telefonskog saobraćaja za cijelu Crnu Goru. (U januaru, junu, avgustu, septembru, oktobru i novembru) 18 sudskih naloga za za izuzimanje listinga baznog saobraćaja za opštine: Podgorica, Nikšić, Bijelo Polje, Budva, Tivat, Kotor, Herceg Novi, Bar, Rožaje, Berane i Cetinje.
Januar, februar i mart 2016. godine 4 sudska naloga za izuzimanje listinga baznog saobraćaja za cijelu Crnu Goru. (Jedan nalog za dva dana, jedan nalog za jedan dan, jedan nalog za pet dana, jedan nalog za četiri sata i po istom predmetu traženo je mjesec dana za opštine Herceg Novi, Tivat i Kotor).
- M:TEL -
2015. godina
12 sudskih naloga za izuzimanje listinga baznog saobraćaja za cijelu Crnu Goru. (U januaru, martu, aprilu, junu, julu, avgustu, septembru, oktobru i novembru)
18 sudskih naloga za izuzimanje listinga baznog saobraćaja za opštine Podgorica, Nikšić, Bijelo Polje, Budva, Tivat, Kotor, Herceg Novi, Bar, Rožaje, Berane i Cetinje.
Januar, februar i mart 2016. godine
4 sudska naloga za izuzimanje listinga baznog saobraćaja za cijelu Crnu Goru.
8 sudskih naloga za podatke za opštine: Rožaje, Bijelo Polje, Kotor, Tivat, Herceg Novi i Podgoricu.
- TELEKOM -
2015. godina
13 sudskih naloga za izuzimanje listinga baznog saobraćaja za cijelu Crnu Goru. (U januaru, martu, aprilu, junu, julu, avgustu, septembru, oktobru i novembru)
18 sudskih naloga za izuzimanje listinga baznog saobraćaja za opštine: Podgorica, Nikšić, Bijelo Polje, Budva, Tivat, Kotor, Herceg Novi, Bar, Rožaje, Berane i Cetinje.
Januar, februar i mart 2016. godine 4 sudska naloga za izuzimanje listinga baznog saobraćaja za cijelu Crnu Goru. 8 sudskih naloga za zadržane podatke za opštine: Rožaje, Bijelo Polje, Kotor, Tivat, Herceg Novi i Podgoricu.
Bonus video:
