“Ptice u ustima” zbirka priča savremene argentinske spisateljice Samante Šveblin novi je naslov iz “Agore”. Samanta Šveblin slovi za jednu od najoriginalnijih i najjačih glasova savremenog mladog pripovijedaštva ne samo Argentine, već i čitave Latinske Amerike.
Sa samo dvije knjige priča, Samanta Šveblin se, kako primjećuje prevodilac Branko Anđić, “opasno približila utopiji savršene knjige”. Za prvu od njih “Ishodište nereda” dobila je prvu nagradu “Haroldo Konti” na pripovijedačkom argentinskom konkursu za mlade pisce nacionalnog Fonda za umjetnosti, za drugu “Ptice u ustima” pripalo joj je ugledno kontinentalno priznanje “Kaza de las Amerikas” koje se već decenijama dodjeljuje na Kubi autorima sa čitavog španskog govornog područja.
U narativnom svijetu Samante Šveblin, u svakoj priči o njemu postoji uvijek gotovo neprimjetna pukotina kroz koju njeni protagonisti pokušavaju da uteknu u neku drugu blagotvorniju stvarnost koju ni mi čitaoci, ni oni kao likovi, ne prepoznajemo. Latentna napetost prati sve priče Samante Šveblin (“U stepi”, “Ptice u ustima”), lak i u anegdotama naizgled trivijalnog sadržaja (“Deda Mraz spava kod nas”, “Glave o asfalt”), otud stalni prizvuk horora (“Pod zemljom”, “Očajne žene”) ili apsurda (“Crne rupe”) koji od svakodnevnog svijeta pravi začarani krug iz kojeg se rijetko kad ščepa prilika za izlazak, Sumnja se da je svako dno duplo (tako ekonomično saopšteno pričom “Moj brat Valter”).
Nepogrešivo je prepoznatljiv opori, surovi i subliminalno nasilni svijet njene proze (“Benavidesov teški kofer”, “Irman”, “Očajne žene“, “Ptice u ustima”) koju su mnogi zbog fantastičnih tragova i beketovski snažnog ukusa književnosti apsurda često dovodili u vezu sa Kafkom. U pričama (“Pod zemljom”, “Konzerve”, “Čovjek sirena”, “Crne rupe”) odzvanja sveprisutni fini humor koji se kreće po širokom registru od lake ironije do kaustičnog cinizma, smješten u sivoj zoni između opsjene i vanumjetnički trivijalnog postojanja. Taj svijet- i u tome je majstorija autorke - nije opisan bajkoliko, ni barokno, ponajmanje poetski onirično, već ogoljenim, štedljivim, gotovo škrtim jezikom svojstvenim Rejmondu Karveru (jedinom velikom uzoru Šveblinove) i glosaksonskim realistima, što istovremeno stvara žestok kontrast sa diskursom priča, ali im daje veću vjerodostojnost.
Svi tekstovi Samante Šveblin su više nego uzoriti: onako kako su to priče Rejmonda Karvera ili Gabrijela Garsije Markesa. Dobro korišćenje šturog, direktnog jezika bez pridjeva stvara to osjećanje dvostrukog dna, postojanja nečeg neizrečenog i neizrecivog, ali dubljeg i važnijeg, što prezire hod u mjestu. Sve je to, možda samo drugo ime za književnost o suštini stvari.
Samanta Šveblin (Buenos Ajres, 1978) diplomirala je na kinematografskoj školi Univerziteta Buenos Ajres. Britanski književni časopis “Granta” svrstao ju je 2010. godine među 22 najbolja pisca španskog govornog područja mlađa od 35 godina.
Bonus video:
