Književnica iz Sjeverne Irske Ana Berns dobitnica je ovogodišnje prestižne nagrade Man Buker za roman “Milkman”, živu, nasilnu priču o muškarcima, ženama moći i sukobima za vrijeme nasilja između katolika i protestanata u Sjevernoj Irskoj.
Berns je prvi pisac iz Sjeverne Irske koji je osvojio ovu nagradu od 50.000 funti. Nagrada se dodeljuje za najbolji roman objavljen na engleskom jeziku i jedna je od najprestižnijih književnih nagrada u svijetu.
Njoj je nagradu uručila britanska vojvotkinja od Kornvola Kamila na ceremoniji u Londonu.
Pripovjedač romana je mlada žena koja ima posla sa oženjenim, starijim čovjekom koji koristi porodične i političke veze i društveni pritisak kao oružje za seksualno uzmeniravanje. Prema ocjeni žirija, roman “Milkman” je “jednostavo čudesan”. Žiri je u obrazloženju naglasio su “prepoznatljiv i dosljedno realizovan glas komičnog, prilagodljivog, lukavog, ravnodušnog protagoniste koji govori u prvom licu”.
Predsjednik žirija Kvame Antoni Aoaja rekao je da su ovo aktuelne teme u eri pokreta Me Too.
“Jedna od čudesnih stvari je tekstura jezika romana. Napisan je kroz čudesan glas žene koja živi u podijeljenom društvu. Maltretira je muškarac koji je seksualno zainteresovan za nju, a koji koristi podjele u društvu i moć koju zbog crpe iz njih, da bi došao do nje”.
Berns se odlučila da ne daje imena likovima u romanu - čak i njen pripovjedač oslovljava sebe kao “srednju sestru”.
Govoreći nakon proglašenja pobjede, Berns je izjavila: “Knjiga jednostavno nije funkcionisala sa imenima”.
“Mislim da to ima veze s tim što nema dovoljno sigurnosti da u knjizi budem jasna i izjavljujem ko ste; ali stvarno, da sam stavila imena, knjiga bi izgubila moć, atmosferu”.
Na pitanje kako je njezino iskustvo u stvarnom životu imalo uticaja na pisanje, Berns je rekla: “Odgojena sam u Belfastu i to je imalo ogroman utjicaj na knjigu, pisanje o cijelom društvu koje je pogođeno dugotrajnim nasiljem, življenju pod jakim pritiskom i kako to postaje normalno”.
Berns je pobijedila još dva britanska pisca, dvojicu Amerikanaca i Kanađanina, koji su bili među šest finalista.
Među poznatim dobitnicima su britanski pisac Džulijan Barns(2011) za “Ovo liči na kraj”, “Pijev život” Jana Martela (2002), “Engleski pacijent” Majkla Ondatjea (1992), “Bog malih stvari” Arudanti Roj (1997) i prošlogodišnji pobjednik “Lincoln in the Bardo” Džordža Sondersa koji još nije preveden.
Nagrada Man Buker ustanovljena je 1969. godine i prvobitno bila namijenjena samo britanskim piscima da bi vremenom svi koji stvaraju na engleskom jeziku ušli u konkurenciju
Bonus video:
