Tangerine Dream nisu nikada bili inkorporirani u kraut-rock scenu. Iako su nastali u isto vrijeme, nisu bili u kontaktu sa ostalim njemačkim autorima tog doba, a u trenutku kada su bili najaktivniji, preselili su se u Sjedinjene Države da snimaju muziku za filmove.
Sa druge strane i njihova karijera je uvijek išla potpuno drugačijim putem i pored toga što je i druge kraut-rock bendove ”Virgin” istovremeno namjeravala da probije na britansko tržište.
Za razliku od ostalih njemačkih autora koji nisu htjeli da napuste anarhični duh agresivne avangarde ostajući u disonantnom haosu tokom cijele karijere, Tangerine Dream su više bili u diskursu harmonične ambijentalnosti. Na tom putu su ih djelimično slijedili jedino Klaus Šulce i Popol Vuh, stim što je prvi bio isuviše hermetičan za publiku, a Florijan Frike okrenut new-age proto-globalizmu world muzike. Tangerine Dream su našli sopstveni modus da od uznemiravajuće kakofonije ranog kraut-rocka dođu do realaksacione zvučne slike koja prozivodi osjećaj ”budnog” spavanja nalik alfa stanju. Sa naslovima koji u sebi sadrže imena zvijezda, mitoloških junaka, filosofskih pojmova, Tangerine Dream nas odvode u apolonijski intelektualni muzički diskurs u kojem je svaka kompozicija svojevrsna meditacija na temu (trajale i duže od 20 minuta da nisu bili ograničeni 12-oinčnim kapacitetom vinil formata).
Tangerine Dream su dobili ime po stihu iz pjesme ”Lucy in the Sky of Diamons” The Beatlesa. Osnovan od strane Edgara Fruzea, bend je najprije imao tipični prog-rock zvuk tog doba, kombinujući eksperimente sa klasičnom rock postavom i psihodeličnim improvizacijama. Preokret se dogodio u čuvenom ”Zodiak Free Arts Lab” gdje se Edgar upoznao sa jednim od osnivača Konradom Šnicelom (Cluster) i Klausom Šulceom. Prvi album “Electronic Meditation” (1970) je zvučao kao neartikulisana buka propuštena kroz brojne efekte.
Sa Edgarom na gitari, oganu i pijanu, Konradom na čelu i violini i Šulceom na bubnjevima, Tangerine Dream su entuzijastično tragali za svojim identitetom koristeći se najneobičnijim metodama u proivođenju zvuka. Pretjesan za pionire elektronske muzike bend s u napustili Šulce i Konrad, a sa Edgarom počinju da rade Kristof Franke i Stiv Šroder.
”Alpha Centauri” (1971) je bio korak naprjed. Naoružani čuvenim, prvim komercijalno dostupnim evropskim sintisajzerom EMS VCS3 (na kojem zapravo niste mogli svirati po tipkama već jedino modulisati oscilatore), Tangerine Dream su napravili izvanredan space-rock album, koji je na tragu Štokhauzenovih i Ligetijevih djela bio tranzicija od buke ka meditaciji.
Na ”Zeit” (1972) umjesto Šrodera bendu pristupa Peter Bauman čime se konačno formirala klasična postava Tangerine Dreama. ”Zeit” je njihov prvi veliki album i iako nije značajan kao kasnije ploče, predstavlja kreativni vrhunac benda. Po Frankeovim riječima album je napravljen od ”snova i meditacija” i bez ikakve melodije i ritma prvi je pravi ambijentalni album ispunjen dronvskim zvucima i saundskejp apstrakcijama koje su pored VCS3 stvarali i sa modularnim Moog sintisajzerom koji im je za potrebe snimanja dao Florijan Frike. Na narednom ”Atem” (1973) išli su istim tragom kao i na ”Zeist” samo što su ovog puta čitavom saundskejpu dodali ritam i zvuke Melotroma (prvi komercijalno dostupan sempler, vrlo popularan u to vrijeme). Zahaljujući tome što ga je Džon Pil proglasio albumom godine, potpisuju za ”Virgin” za koga objavljuju ”Phaedra” (1974) koji je imao tiraž od po pola miliona prodatih primjeraka u nekoliko zemalja. Za komercijalni proboj albuma i veliku turneju (preferisali su da koncerte izvode u katedralama) mogu zahvalati ne samo dobroj izdavačkoj kući koja je u to vrijeme uradila veliki posao sa Oldfildovim ”Tubural Bells” (1973) nego i prvom značajnom upotrebom sekvencera koji su postavili temelje ”berlinske škole”.
Veličanstveni zvuk lepršavog ambijentala ”Rubycon” (1975) ostvario je još veće tiraže, a iste godine snimaju i ”Riccochet” na kojem se okreću klasičnijoj muzičkoj strukturi pa na razmeđi berlinske škole i prog-rocka gube dronsku ambijentalnost prethodnih albuma.
Naredne godine za Vilijema Fridkina rade inzvanrednu muziku za film ”The Sourcerer” (1977) na kojem su imali potpunu kreativnu slobodu. Posljednji veliki album koji su snimili je ”Stratosfear” (1976) sa kojim se završava zlatna era benda (napustio ih je Peter Bauman) nakon čega je muzika Tangerina Dreama krenula u nešto konvencionalnijem pravcu.
Krenuvši sa najavangardnijih pozicija elektronske muzike brzo su napravili iskorak iz beskompromisnog kakofonijskog eksperimenta krećući se u okvirima ambijentalnog zvuka berlinske škole koja je mnogo lakše komunicirala sa širom publikom zbog čega su Tangerine Dream jedini uspjeli da ostvare komercijalni uspjeh i probiju se van granica Njemačke. Upsjevajući da ukrote nepredvidljivu analognu sintisajzersku tehnologiju tog doba i tako ovladaju formom bili su prihvatljiviji za anglo-saksonski senzibilitet koji je pokušavao da proširi vidike muzike i van tada aktuelnog prog-rocka koji je brzo zapao u konceptualnu stagnaciju (nakon prvih albuma King Crimsona i Emerson, Lake and Palmera malo je što ostalo da se razvija u tom pravcu, pa su prog-rock bendovi postali žrtve sopstvenog koncepta). U trenutku kada nove generacije muzičara u Njemačkoj pokušavale da izgrade sopstveni identitet (nisu htjeli da zvuče ni kao Njemci - folk, jodlovanje, šlaga, ni amerikanci - rock), okrenuli su se jedinom vidiku koji im je nudio izlaz - kosmos.
Elektronski zvuci “kosmische music“ koji kao da su dolazili sa druge planete doveo je zvuk do potpune apstrakcije, vantjelesnog iskustva nefizički modelovanog zvuka elektronske sinteze. U tom procesu su Tangerine Dream igrali veliku ulogu jer je njihov zvučni spektar dolazio iz unutrašnjeg, a ne spoljnog svijeta. Shvatanje muzike kao mentalnog, a ne emocionalnog ili fizičkog procesa, tretiralo je elektroniku na filosofski način. Filosofiji je Fruze davao veći prioritet nego samoj muzici, stavljajući nam tako da znanja da želi da muziku tretira kao da je u pitanju jedna od njenih disciplina. Pod uticajem dadaista i nadrealista (za Salvadora Dalija je sredinom 60-ih u njegovoj rezidenciji pravio multimedijalne projekte), Fruze je kao tipični predstavnik modernizma bio okrenut otkrivanju muzičkih oblika i boja koji su bili apstraktni za ”mimetičku” prirodu rock and roll muzike. Zbog toga slušanje Tangerin Dreama nudi ugođaj kompletnog gubitka dodira sa realnošću, jer umjesto standardne strofa-refren forme oni su se bavili zvučnim slikanjem i skulpturisanjem zvuka (Fruze je prethodno po vokaciji bio vajar).
Njihove pjesme koje su prije muzički oblici nego klasične kompozicije dolaze iz nepoznatih, virtuelnih prostora cerebralanog univerzuma. Na taj način Tangerine Dream su zvukom stvarali novi svijet u potpunosti drugačiji od ovog kojeg poznajemo. Upravo razotrivanje te mistične mandale mikrokosmosa predstavlja jezgro muzike Tangerine Dream koje je sačinjeno od zvuka koji materijalizuje frekvenciju nesvjesnog i vibracije električnih oscilacija koje prozivodi naš mozak.
Galerija
Bonus video:
