Evropski sud za ljudska prava u Strazburu donio je presudu u predmetu Petrović i drugi protiv Crne Gore, kojom je u dijelu navodne povrede člana 1 Portokola 1 uz Konvenciju jednoglasno odbacio predstavku kao neprihvatljivu, a u dijelu utvrdio da nije bilo povrede člana 6 Konvencije (većinom glasova četiri naprema tri).
"Ova presuda Evropskog suda je od posebnog značaja zbog činjenice da u konkretnom predmetu Evropski sud u dijelu ispitivanja povrede člana 6 Konvencije nije odbacio podnijetu predstavku po osnovu procesnih uslova neprihvatljivosti, već je ušao u meritum predmeta i ustanovio da naša država nije povrijedila pravo podnosilaca predstavke", navodi se u saopštenju zastupnice Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava, Valentine Pavličić.
Podnosioci predstavke su četiri državljanina Crne Gore, koji su u septembru 2009.godine podnijeli predmetnu tužbu Osnovnom sudu u Kotoru za utvrđivanje prava svojine po osnovu nasleđa, tvrdeći da je sporno zemljište bilo u zakonitom posjedu njihovih predaka, tj. njihovog oca i djeda, ali da se država neosnovano upisala kao vlasnik u katastru.
"U martu 2010. godine Uprava za nekretnine PJ Tivat, po zahtjevu podnosilaca predstavke, izdala je rješenje kojim je dozvoljena podjela zemljište na dvije susjedne parcele, šume u zoni morskog dobra, čiji je registrovani vlasnik u to vrijeme bila Opština. Opština je ostala upisana kao vlasnik jednog dijela, dok je drugi dio upisan na pretke podnosilaca predstavke (oca prvog i drugog podnosioca predstavke i djeda drugog i trećeg podnosioca predstavke). U novembru 2011. godine, Osnovni sud u Kotoru je presudio protiv prvog i drugog podnosioca predstavke i oca drugog i trećeg podnosioca predstavke i našao da je sporno zemljište zaista pripadalo precima podnosilaca predstavke, tj. ocu, djedu i pradjedu, ali da ga tužitelji nijesu naslijedili nakon smrti njihovog pretka 1997. godine, obzirom da navedena zemlja nije bila u vlasništvu njihovog pretka u trenutku njegove smrti. Tokom postupka je utvrđeno da je predmetno zemljište nacionalizovano 1990.godine, što je proizilazilo iz izvoda upisnika SO Tivat. Pored toga, utvrđeno je da je predmetno zemljište nesporno šuma u zoni morskog dobra, da je bilo državno vlasništvo na osnovu člana 13 Zakona o državnoj svojini kao i da na osnovu toga tužitelji ne mogu tražiti zemljište. Navedena presuda je potvrđena od strane Višeg suda u Podgorici i Vrhovnog suda Crne Gore. Takođe, odlučujući po ustavnoj žalbi, Ustavni sud Crne Gore je našao da u konkretnom slučaju nije bilo povrede prava na pravično suđenje i prava na imovinu", navodi se u saopštenju Pavličić.
Podnosioci predstavke su se obratili Evropskom sudu za ljudska prava, pri tom se žaleći na nezakonitu de facto eksproprijaciju njihove imovine bez bilo kakve kompenzacije i arbitrarno obrazloženje odluka domaćih sudova.
"Analizirajući okolnosti predmetnog slučaja, Evropski sud je prihvatio tvrdnje Zastupnika da je predmetna predstavka u pogledu člana 1 Protokola 1 neprihvatljiva rationae temporis, obzirom da je predmetno zemljište nacionalizovano tokom 1990.godine, prije smrti pretka podnosilaca predstavke i mnogo prije nego je Konvencija ratifikovana od strane Crne Gore. Imajući u vidu činjenicu da je oduzimanje vlasništva ili drugog prava in rem u načelu momentalni akt i ne proizvodi trajno stanje "lišavanja prava", Evropski sud je utvrdio da je u ovom dijelu predmetna predstavka neprihvatljiva ratione temporis sa odredbama Konvencije u smislu člana 35 stav 3 (a)."
U pogledu navodne povrede člana 6 Konvencije, odnosno navodne arbitrarnosti presuda domaćih sudova, Evropski sud je prihvatio navode Zastupnika i podsjetio da pravo na obrazloženu presudu u smislu člana 6 obavezuje sudove da daju obrazloženje za svoje odluke, ali da se to ne može shvatiti kao obaveza da se pruži detaljan odgovor na svaki argument.
U tom smislu, Evropski sud je, kako navodi Pavličić, primijetio da su podnosici predstavke tužbom isključivo tražili utvrđenje prava svojine po osnovu nasleđa, te da njihov poslednji predak nije bio upisan kao vlasnik predmetne parcele u momentu njegove smrti 1997.godine.
"Nacionalni sudovi su dali konkretne i eksplicitne razloge za odbijanje tužbenog zahtjeva, te su drugi navodi podnosilaca predstavka bili bez značaja za konačnu odluku u ovom predmetu. Evropski sud je većinom glasova utvrdio da nije bilo povrede člana 6 Konvencije, a uz presudu je priloženo izdvojeno mišljenje troje sudija o neslaganju u vezi sa prethodnom odlukom u dijelu člana 6 Konvencije. Ova presuda Evropskog suda će postati pravosnažna u skladu sa okolnostima iz člana 44 stav 2 Kovencije", zaključuje se.
Bonus video:
