Vjerovatno ste imali priliku da prebacjući velikom brzinom kanale na satelitskoj naiđete na hrišćanske kanale na kojima TV propovjednici urlaju iz sve snage. Među takvim stanicama nalaze se i oni koji isključivo emituju spotove hrišćanskog rocka. Svako ko se zadržao duže od dva minuta odmah bi shvatio koliko je muzika na tim kanalima užasavajuće dosadna i bljutava. U pitanju je gomila netalentovanih mladih bendova koji su otkrili Hrista, a i dalje sviraju muziku mladosti, obično popični post-grunge i heavy metal. Ovaj američki fenomen, koji je u potpunosti stran evropskom pojmanju religiozne propagande nikada nije iznjedrio autore vrijedne pažnje: oni su ostavši scena za sebe, nešto poput cigarete bez nikotina ili kafe bez kofeina.
16 Horsepower su jedna sasvim druga priča. Na ivici hrišćanskog fundamentalizma stvarali su muziku koja svom silinom udara u srž vašeg bića. Iako se možda ne slažete sa tekstovima koji se kose sa vašim religioznim ili ateističkim uvjerenjima, ostaje da priznate da muzička snaga ovog benda impresivna. Lider Dejvid Eugen Edvards je jednom izjavio da za razliku od tipičnog hrišćanskog rocka koji je zapravo namjenska muzika za vjerujuće, 16 Horsepower prave pjesme za one koji ne idu u crkvu, nisu uopšte vjernici i njihove vrijednosti i način života su izvan okvira hrišćanske etike. Pozicija benda je zapravo ultimativno propovjednička, jer one koji su ogrezli u grijeh žele da izvedu na pravi put.
Bend je osnovan 1992. godine u Los Anđelesu. Odmah nakon formiranja i samo jednog nastupa sele se za Denver. Dvije godine kasnije objavljuju singl ”Shametown”, a 1995. godine izlazi prvi EP ”16 Horsepower” na kojem su se našle rane verzije njihovih čuvenih pjesama ”Coal Black Horses” i ”American Weeze” (tada pod imenom ”I’m Gona Snap”). Već na ovom izdanju se osjeća sumpor i vatra koju muzika benda sa sobom nosi. Otvarajući novo poglavlje alternativne folk scene kao jedini dostojni nasljednici Violent Femmes, 16 Horsepower 1996. godine sa njihovim dugogodišnjim producentom Vorenog Bruligom objavljuju prvijenac ”Sackcloth 'N' Ashes”. Odmah postaje jasno da u pitanju nije običan bend rustičnog zvuka, već grupa koja folk muziku gura do krajnjih granica izdržljvosti.
Energične i brutalne, pjesme sa ovog albuma na mišićima punk muzike, country približavaju gotskoj estetici. Nikada do tada zvuk bendža, slajd gitare i bandoneona (instrument koji liči na manju harmoniku) nije zvučao jezivo prijeteći kao na njihovom debi albumu. ”Sackcloth 'N' Ashes” pjesmama ”Black Soul Choir” koja govori o pokvarenosti ljudskog roda i ”American Wheeze” sa temom nasilja, stavlja do znanja da pred sobom imamo veliki bend čija snaga raznosi sve pred sobom. U to vrijeme na vinilu izlazi i singl ”How” koji moćnim tekstom i silovitom slajd gitarom pokazuje da folk muzika može biti glasnija i mračnija od tadašnjeg grungea.
Drugi album ”Low Estate” (1998) je pravi tornado country muzike (ovog puta su bili udruženi sa Džonom Perišom, koji je poznat po saradnji sa PJ Harvey). Sa gothic-folk zvukom i većim poniranjem u grozničavost i depresiju, ali i profilisanijim zvukom, ”Low Estate” je bend izdigao iz gomile alt-country autora koji su se u to vrijeme pojavili. Sa pjesmama kao što su zloslutna ”Brimstone Rock”, monumentalna balada od koje vas prožimaju trnci ”Low Estate” i moćnom eksplozijom rifova ”For Heaven’s Sake”, album je potvrdio kultni status benda koji se ovog puta našao na svim važnijim top listama za najbolji album godine.
2000. godine izlazi njihovo posljednje remek-djelo, ”Secret South”. Dovedeni do krajnjih granica u konstantnoj emocionalnoj oštrici između propasti i spasenja, 16 Horsepower su albumom briljirali. Na ”Secret South” bend se u potpunosti predaje pjesama, ulažući u njih sva svoja uvjerenja, krv i znoj. Na njemu su izvanredni singlovi - punk-folk ”poskočica” ”Clogger” i za njih veoma neobična ”Splinters” na kojem se osjeća uticaj grunge muzike (pjesma djeluje kao izgubljeni biser Alice in Chains).
2001. objavljuju izvanredni koncertni album ”Hoarse” (snimljen 1998. godine u rodnom Denveru) pokazujući koliko su njihovi koncertni nastupi zapravo impresivni (16 Horsepower su bili poznati po neprekidnim turnejama). Posljednji album ”Folklore” (2002) je povratak južnjačkim korijenima ovog benda - većina pjesama je obrada tradicionalnih kompozicija ili autora kao što su Henk Viliams i The Carter Family. Inače od početaka vrlo nestabilna postava benda se konačno raspala 2005. godine i to kako je Edvards rekao ”zbog duhovnih i političkih razlika unutar benda”.
16 Horsepower nikada nisu istinski bili dio alternativne country scene ili no depressiona, niti su imali komunikacija sa tim bendovima. Kao hrišćanski orjentisana grupa bili su autsajderi i na alternativnoj i christian-rock sceni. Potpuni stranci u svijetu vjernika i otpadnika, proizveli su karakteristični zvuk čija je snaga neupitna: možda vam se njihova muzika neće dopasti, ali ćete uvijek imati veliko poštovanje spram benda. Zvuk 16 Horsepowera je teško opisati. Specifični pristup američkom folku i country-ju, posebno bluegrassu, iznjedrio je isčitavanje tradicionalne muzike koja uopšte ne djeluje kao zastarjeli komad istorije, već nešto živo i savremeno. Zbog posebno mračnog pristupa konzervativnim žanrovima američkog juga, njihova muzika je utemeljila žanr gothic-folka.
Oni zvuče kao Džoni Keš smješten u kontekst čuvene Grant Vudove slike ”Američka gotika”. I dok ostali religiozni bendovi pokušavaju da oslikaju nadu da će biti spašeni, 16 Horsepower djeluju kao da hodaju po tankoj liniji između pakla i raja. U sudaru muzike i tekstova osjeća se borba sa unutrašnjim demonima, strast da se odoli ovozemaljskim iskušenjima i podignute glave prođe kroz ”dolinu plača”. Njihov neurotični senzibilitet je pun soničnih iskrivljenja, uvrnutih emocija i svjetske boli. Dok ih slušamo kako za zvučnika tutnjaju poput nezaustavljive lokomotive, shvatamo da muziku tretiraju kao iscrpljujući autoegzorcistički ritual. 16 Horsepower zvuče pretjeći, njihove pjesme su zlosutne slike o čovjekovom padu, one su poput novozavjetnih poslanica koje ljude opominju da stvari nisu toliko jednostavne kako im se čine.
Edvards je podignut unutar zajednice Nazarenske crkve. Odrastao je na farmi pod velikim uticajem đeda koji je bio propovjednik. On ga je vodio sa sobom tokom propovjedničkih nastupa, što je na mladog Edvardsa ostavilo neizbrisiv trag. To se osjeća i u muzici 16 Horsepowera - asketski duh, zloslutnost muzičkih tema i izuzetna ozbiljnost vokala pokazuju koliko je devetnaestovjekovna Amerika za Edvardsa zapravo živa tradicija. Dok slušamo njegov glas, jasno nam je da se ne radi o pastišu ili stilskoj igri nekog postmodernog autora, već o nekome kome je folk esencijalni habitus njegove ličnosti i životnih stavova.
Muzički gledano 16 Horsepower su savršeni spoj američke tradicije i mračnih autora moderne muzike (među uticajima su posebno isticali Bob Dilana, Lenard Koena, Džonija Keša, Violent Femmes i Joy Division). Spajajući folk sa estetikom The Gun Cluba i teatralnom muzikom Nik Kejva i The Bad Seedsa (sa kojima su često išli na turneje), došli su do sopstvenog muzičkog izraza. Sintezom konzervativne Amerike i progresivnog podzemlja moderne muzike 16 Horsepower su jedinstveni sudar svjetova koji do tada nisu imali nikakvog dodira. Ove dvije međusobno ekskomunicirane krajnosti, tvrde američke tradicije i liberalne punk estetike sa njima se ukida: u toj koliziji nastao je jedinsteni gotski svijet koji reflektuje stvarnost koja je možda previše mračna i agresivna (za tradicionaliste) i oporo sumorna (za nove generacije), ali je toliko intezivna da niko neće ostati ravnodušan na epifaniju njihove muzike.
Galerija
Bonus video:
