Poslije tri dana Festivala filma o ljudskim pravima “Ubrzaj” koji organizuje CGO, može se reći da je interesovanje publike impozantno. To važi pogotovo za dva možda najvažnija filma prikazana u okviru “Ubrzaj” - “Marina Abramović: Umjetnik je prisutan” Metju Ekersa i premijere igranog filma “Kad svane dan” srpskog reditelja Gorana Paskaljevića.
Priča o holokaustu na Paskaljevićev način
Podgorička publika je imala sreću da među prvima pogleda jedan od najboljih srpskih filmova snimljenih u posljednje vrijeme i ovogodišnjeg kandidata za Oskara, “Kad svane dan” u režiji Gorana Paskaljevića. Maestralna uloga Mustafe Nadarevića utjelotvoruje Mišu, profesora muzike u penziji, koji pred kraj života saznaje da je dijete Sare i Isaka Vajsa, srpskih Jevreja nastradalih u stravičnom logoru na beogradskom Starom sajmištu.
Ova potresna priča, inspirisana istinitim događajem počinje iz slučajno pronađene kutije iz 1941. godine, u kojoj su fotografija i nedovršena partitura, koju stari profesor dobija od Jevrejskog muzeja.
Delikatnim načinom filmskog pripovijedanja Paskaljević razvija priču o holokaustu na poseban i izuzetno potresan način. Ljudska tragedija u Paskaljevićevom filmu dobija novu, gotovo uzvišenu dimenziju, zahvaljujući čovjekovoj opsesiji da se kaže istina i da se ona nikad ne zaboravi. Film “Kad svane dan” odgovara trendu u svjetskoj kinematografiji gdje se sa apokaliptičnih priča, konačno prešlo na neke malo humanije i priče koje se zaista dešavaju.
U tom spektru su dominantni motivi vraćanja u prošlost, pozivanja na stare vrijednosti, jednostavne porodične priče, priče o značaju nasljeđa, vapaji za osvješćivanje humanosti u čovjeku novog doba i druge. Paskaljevićev “Kad svane dan” u odabiru teme može se porediti sa recimo Hanekeovim “Ljubav” ili “Vrata” Ištvana Saboa, ali i u smislu kvalitetne režije, precizne filmske dramaturgije, dobro izvršene glumačke podjele i lijepo slikanog ambijenta.
Potresnu priču o Starom sajmištu u Beogradu koje neobjašnjivo nema obilježja na jeziv zločin koji se tamo dogodio, u scenario su pretvorili Filip David i Goran Paskaljević. Pored Mustafe Nadarevića, u filmu igraju Mira Banjac, Nebojša Glogovac, Olga Odanović, Predrag Ejdus, Nada Šargin, Zafir Hadžimanov, a muziku potpisuje Vlatko Stefanovski.
Marina ko Marina...
Dokumentarni film o Marini Abramović uvjerljivo je svjedočanstvo o životu i radu slavne umjetnice, dobro upakovano u klasičan dokumentarac, u kojem je reditelj Ekers vrlo vješto naglasio prekretničke i one najdramtičnije trenutke.
Film je u najvećoj mjeri baziran na performansu Marine Abramović u njujorškom Muzeju moderne umjetnosti (2011. god.), koji je trajao tri mjeseca, i vidjelo ga je oko 750 hiljada ljudi.
U filmu su korišteni snimci performansa slavne umjetnice od najranijih iz 60-ih godina, do danas. Ono što ipak najviše pažnje privlači su lične ispovijesti i intervjuisani djelovi u kojima Marina tumači pojedine performanse, kroz životne situacije u kojima se u tom trenutku nalazila.
Jedna od najljepših i publici najinteresantnijih priča iz dokumentarca je ona o njenoj umjetničko-ljubavnoj vezi sa Ulajem, koji ima značajno mjesto u filmu.
Dokumentarac o Marini je u neku ruku odlično spakovan video spot, sa dosta marketinških poteza, od skoro dva sata, gdje na tipično američki način doživljaja jedne biografije umjetnika, saznajemo ono što treba da znamo o ovoj velikoj crnogorsko-američkoj umjetnici.
Galerija
Bonus video:
