Mjesna zajednica “Stari grad” uputila je otvoreno pismo Opštini Budva zahtijevajući da se brojni objekti, koji su važećim planskim dokumentom predviđeni za kulturne sadržaje, napokon privedu namjeni, te riješe imovinsko-pravna pitanja.
“Bez velikog uvoda i analiza prošlosti, nameće se pitanje osmišljavanja kulturnih sadržaja u Opštini Budva posebno u Starom gradu. Sa nivoa Mjesne zajednice ovo pitanje pokrećemo 10 godina. U pitanju su objekti koji su Programom razvoja kulture iz 1985. i Urbanističkim projektom, namijenjeni kulturi, a nikada nijesu privedeni namjeni. Poslije 35 godina oni su manje više u derutnom stanju sa neodržavanim instalacijama, vode i struje, neodržavanim krovovima, dotrajalom stolarijom, i inače sa jako jeftinim i skromnim materijalima u enterijerima. Imovinsko-pravno tj. vlasničko pitanje je problematično u mnogim objektima”, kaže predsjednik MZ Slobodan Bobo Mitrović.
U tretmanu privođenja namjeni mogućih objekata u Starom gradu se, kaže, polazi od Programa razvoja kulture koji je podrazumijevao da Budva ima arheološki muzej, etnografski, galeriju slika XIX i XX vijeka, stalna postavka.
“Nakon tri i po decenije sigurno je da taj Program treba inovirati gradskom čitaonicom, zavičajnom bibliotekom, zbirkama oružja, ribarskog pribora, muzeja turizma i grafičkog dizajna primjerenim današnjem razvoju. Bilo bi normalno da u Budvi postoji muzej i katoličke i pravoslavne crkve, jer imaju i veliko bogatstvo u eksponatima i imaju svoje kuće. Smatram da je neophodno formiranje dokumentacionog centra jer Budva među najstarijim gradovima na Jadranu nema nijedan dokument o svom trajanju. Sada kada se otvaraju svjetske arhive neophodno je specijalizovati kadrove koji će uspostavljati međunarodnu dokumentacionu komunikaciju i moći svojoj djeci pokazati, gdje i kada to Sofokle pominje Budvu, kakav je rukopis imao Don Krsto Ivanović ili Anton Kojović. Kakve su bile prepiske S.M. Ljubiše, kako su izgledale originalne stranice Budvanskog Statuta iz 1350…” kazao je Mitrović.
Ističe da objekti u kojima je moguće smjestiti budvansku istoriju i kulturu su Ćudina kuća, Čekrdekovića kuća, Zgrada komiteta, Jadranska straža, Citadela, Antička kapija, Moderna galerija, Spomen dom S.M Ljubiša, sadašnji Arheološki muzej, Bastion Gradenigo, MUrava, Kuća u uglu, Tubićkina kuća, Santa Maria In Punta i Sveti Saba, pjacete i otvoreni prostori, a moguća su i iznajmljivanja i kupovina kuća koje su na prodaju.
“Ovaj pregled i analiza se bazira na kulturnom blagu koje Budva trenutno ima i na funkcionalnoj upotrebljivosti pojedinih kuća za određene kulturne namjene. Budva za sada ima samo arheologiju i umjetničke slike pa bi se moglo odmah pristupiti prezentaciji ovog blaga koje već imamo. Sve druge muzejske sadržaje, primjerene drevnom gradu, treba godinama odvajati sredstva i formirati muzejske zbirke i fondove u vlasništvu opštine”, istakao je Mitrović.
Ovoj problematici, navodi, treba dodati situaciju u Petrovcu i snimiti situaciju po selima jer svako selo je imalo zadružne domove ili parohijske kuće u kojima bi se trebalo koncetrisati dokumentaciona i istorijska građa i etnološke zbirke oruđa koja se više ne koriste.
“Bez obzira kada će se i da li će se sklopiti okolnosti u Opštini da se definiše dugoročni razvoj institucija kulture treba hitno formirati posebnu komisiju sastavljenu od pravnika sa imovinsko pravnim iskustvom, istoričara umjetnosti sa iskustvom muzejske tehnologije, arhitektom istog iskustva, arheologom, koja bi razrađivala sve navedene probleme. Posebno angažovati advokatsku kancelariju koja bi sporne imovinsko pravne probleme, pregovorima, privela kraju nakon 35 godina, jer očigledno da Sekretarijat za imovinsko pravna pitanja ne može da ima tu efikasnost”, ističe Mitrović. Predložio je da sadašnji Arheološki muzej postane etnografski muzej.
“To su muzeji koji svuda u svijetu bilježe rast jer je za nauku sve važnije pitanje kako se nekada živjelo. U Crnoj Gori ne postoji muzej ribarstva pa bi primorska etnologija bila primjerena takvom muzeju u Budvi za koji već sada treba početi otkup eksponata. Zgrada komiteta, kao najveća kuća u Starom gradu je idealna za stalnu postavku slikarstva XIX i XX vijeka”.
Muzej arheologije trebalo bi vratiti u Ćudinu kuću
Mitrović navodi da Muzej arheologije treba vratiti u Ćudini kuću, koja je najreprezentativniji objekat u Starom gradu.
“Projektovana je za arheološki muzej i bila je opremljena do maksimuma samo da se unesu muzealije i onda je sve otišlo u propast. Stari vlasnici i novi vlasnici su obijali i useljavali se u svoje prostore jer Opština nije izvršila eksproprijaciju i tako stoji problem 35 godina. Sadašnji arheološki muzej je otvoren u neuslovnoj zgradi, koja nema izolaciju od vlage pa je takav prostor neadekvatan za čuvanje muzealija, a posebno što je malih dimenzija, pa "muzejska mjera" autobus bilo đaka ili turista, ne može da stane u prostor i na adekvatan način razgleda eksponate a da ne ugrozi bezbjednost vitrine”, ističe Mitrović.
Otkupiti Citadelu i riješiti problem kulture
Mitrović smatra da kada bi Opština otkupila ili dala neku zamjenu za Citadelu najveći dio problema žive - tekuće kulture bi se rješio.
“Prevashodno se odnosi na Grad teatar i u ljetnoj i u zimskoj varijanti. To je najkvalitetniji objekat u Starom gradu i najprimjereniji je kako statičnoj tako i živoj kulturi”, ističe on.
On smatra da Opština treba da razgovara sa vlasnikom, četvrtim po redu, Jadranska straže, koji je prodaje.
“Taj objekat bi bio idealan za Grad teatar. Ima kapaciteta za garderobe, toalete, magacin, klub kulturnih radnika i bife, i kamernu scenu u dvorištu. Takođe za kancelarije i administraciju. Što se tiče Santa Marija in punta i Sv. SABA godinama Grad teatar pravi ugovore na dva mjeseca za festivalske potrebe. Treba napraviti dugoročni ugovor jer kada vlasnik kulturnog dobra nema kapaciteta da ga održava i koristi u funkciji, dužan je po zakonu da ga ponudi Opštini”, ističe Mitrović.
Bonus video:
