Punk muzika je od svojih početaka do današnjeg dana prošla kroz brojne transformacije. Podvrste ovog žanra su uvijek imale svoje geografske okvire, jer je topos u ovom žanru od izuzetnog značaja: britanski punk 70-ih se esencijalno razlikuje od njujorške CBGB scene, a sa druge strane hardcore punk američke Zapadne obale je potpuno drugačiji u odnosnu na sve ono što se zbivalo u drugim djelovima svijeta.
To sa druge strane pokazuje, mnogo više nego kod drugih muzičkih žanrova, koliko je „lokalno“ nekada bilo značajnije od „globalnog“ u pop kulturi. S obzirom da je u pred-MTV svijetu ova vrsta muzike mogla doći do svoje publike jedino putem lokalnih klubova, fanzina i koledž radio stanica, njene scene su nezavisno evoluirale jedna od druge i tokom dužeg vremenskog perioda drugačije se formirale.
Tek kada bi preko malih izdavačkih kuća i isrpljujućih turneja došao do kritičnog broja publike, bend bi vremenom dobio (inter)nacionalni značaj.
U takvom procesu bend Fugazi su posljednji pravi primjer transformacije punk muzike od lokalnog do globalnog: kao posljednji značajni ortodoksni punk bend na muzičkoj sceni, nastali su krajem 80-ih u svijetu kojem su vladali fanzini bivajući aktivni sve do ranih 2000-ih kada je nova pravila igre muzičkoj industriji nametnuo Internet.
Gitarista Ijan Mekejn, basista Džoi Lajli i bubnjar Brendan Kanti osnovali su Fugazi 1987. godine, a nakon samo par nastupa pridružio im se Gaj Pikjot. Ime su dobili po akronimskom slengu koji su koristili američki vojnici u Vijetnamu - ”Fucked Up, Got Ambushed, Zipped In (into body bag)”, stavljajući jasno do znanja da je jedan od njihovih ciljeva demistifikacija američkog patriotizma i vladajuće desne ideologije tadašnje Reganove administracije.
Ljeta naredne godine objavljuju svoje prvo izdanje, eponimni EP ”Fugazi” koji je koproducirao Don Zijentara sa kojim će posredno realizovati sve svoje albume.
Okolnosti u kojima je objavljen njihovog prvijenac bile su potpuno suprotne onim koje su vezane za ”Nevermind” (1991): objavljen je godinu dana prije Nirvaninog drugog albuma ”Repeater” za malu izdavačku kuću ”Dischord” koja ništa nije uložila u marketing albuma. Iako po izlasku album nije imao publiku, on je promovisan neprekidnom dvogodišnjom turnejom koja je uz pomoć ličnih preporuka samih fanova ”od usta do usta” uzdigla bend na sam vrh nezavisne američke scene: za godinu dana album je postigao tiraž od 300.000 primjeraka, da bi do danas bio prodat u preko tri miliona primjeraka širom svijeta.
Ostajući dosljednji svojoj punk ”DIY” etici, odbili su veliki broj ponuda vodećih izdavačkih kuća i nastavili da prkose tržnišnom modelu poslovanja. Sa zapaljivim gitarama i himničnim pjesama Fugazi su prvim albumom najavili sve ono što će se dogoditi u Sijetlu: iako su imali beskompromisne stavove oni su uz R.E.M. bili najava invazije alternative na svijet mejnstrima.
Dok je bend Majkla Stajpa ipak imao radio-friendly zvuk i zanat pravljenja izuzetno zaraznih melodija, Fugazi su bili presedan jer se nikada do tada muzika bučnih gitara i žestokih vokala nije tako visoko kotirala na zvaničnim top listama Sjedninjenih Država.
Oponirajući heavy-metal sceni sa podjednako brutalnim rifovima, Fugazi su svoju energičnost aktuelizovali društvenim angažmanom a ne kvazi-nihilističkim trendovima metala koji je oduvjek bio bledunjava ”reakcija” na stvarnost mladih ljudi u Americi.
Teenage-angst poetika Fugazija je stvari strukturisala mnogo ozbiljnije, jer je njihova društvena kritika bila usmjerena i na dekonstrukciju mita o rock zvijezdi kao artistokratiji XX-og vijeka pokazujući da su dosljedni svojoj ideologiji i u odnosu prema publici (naspram njihovih 5 dolara vrijednih ulaznica na koncert, Metallica je na primjer prodavala karte i preko 100 dolara; dok su Fugazi ostali mirni tokom Napster afere šerovanja muzike, Lars se aktivno borio za gašenje ovog servisa argumentima da on krade hleb iz usta njegovoj djeci; dok su Fugazi jednom prilikod od ”Atlantic Records” odbili ugovor vrijendan 10 miliona dolara, Metallica je uvijek bila spremna da radi sa najačim igračima u industriji).
Naredni album ”Steady Diet of Nothing” (1991) koji su sami producirani, dosta je podcjenjivan od strane kritike dok ga njihovi fanovi obično uzimaju za omiljeni. Treći album ”In on the Kill Taker” (1993) vrhunac je njihove komercijalnog uspjeha i usijanih hvalospjeva kod kritike: na ovom njihovom najenergičnijem albumu počeli su da inkorporiraju i uticaje drugih žanrova. ”Red Medicine” (1995) je kombinacija prog rocka i punka, njihov zalazak u kompleniji eksperiment i art-rock estetiku. ”End Hits” (1998) koji je podijelio publiku i kritiku kretao se u istom pravcu dok je njihov posljednji, najsuptilniji album ”The Argument” (2001) ponudio dinamičnu strukturu pjesama koje su više bile produkt spontanog džemovanja nego pokušaja da se pop forma inkorporira sa punk estetikom.
Nastali na žarištu čuvene vošingtonske hardcore scene koja se formirala 1977. godine oko legendarnog benda Bad Brains (jedinstveni primjer afro-američkog punka), Fugazi su napalmno žestoki punk gurnuli do same ivice izdržljivosti.
Rifovski udari sa sirovim energetskim punjenjem su kruna svega onoga što su započeli Dead Kennedys ranih 80-ih. Za razliku od njih koketirali su sa indie-rock muzikom, oslanjajući se na jednu žanrovski otvoreniju alternativnu publiku 90-ih.
Ova jedinstvena tranzicija koja nije bila svojstvena bendovima formiranim u okviru punk komune, bio je stilski pomak, fuzija različitih svjetova koji su imali iste korijene, ali drugačiji razvoj. Razlog ovom žanrovskom preplitanju leži u činjenici da Fugazi nisu bili dogmatični punk bend koji je slijepo slijedio principe nepisanog pravilnika punk muzike, nego je posuđivao riješenja od drugih žanrova i autora koji su u principu bili suprotstavljeni fanatičnom diskursu punka. Česta je primjena muzičkih dionica koje potiču iz reggaea, funka, hard rocka, duba, dok je neobično za punk muziku korištena i Rickenbacker gitara koja je karakteristična prije za 60-e i bendove kao što su The Beatles i The Byrds, nego za zvuk anarhičke rock generacije.
Drugačiji po svom senzibilitetu svaki član Fugazija je na svoj način doprinio heterogenom zvuku benda. Dok je Pikjoto bio skoncentrisan na apstraktni zvuk gitarske buke, Mekejn je favorizovao melodije koje su imale himnični karakter, a Lejli se kretao u prostoru tiših i emocinalno suptilnijih pjesama.
Ono što muzika Fugazija odvaja od ostalih hard-core punk bendova jeste nojzični pristup strukturi pjesama u kojem kakofonija i disonantnost harmonija stvaraju jednu avangardnu interpretaciju rifovske muzike.
Pored toga sa isjeckanim sinkopiranim ritmovima nekarakterističnim za punk muziku Fugazi su dekonstruisali suštinu punk muzike kao zatvorenog, autističnog žanra.
Ideološki, Fugazi su bili okrenuti američkoj radničkoj ljevičarskoj tradiciji. Zbog toga je njihov menadžment radio u cilju stvaranja ne viška profita, nego dovoljne zarade za dalji opstanak benda.
Uvijek su dali sve od sebe da svoje fanove ne naprave žrtvama svojih i tuđih ambicija.
Zbog toga što su imali lojalnu publiku zahvaljujući kojoj su uspjeli da opstanu tokom cijele karijere, kao posljednji pravi uspješni predstavnici DIY („do it yourself“) etike dokazali su da kapitalističkom konceptu uspjeha još uvijek postoji alternativa jer talenat jeste teško otkriti, ali ga je još teže sakriti.
Galerija
Bonus video:
