Ljubitelji klasike nemaju često priliku da prisustvuju koncertima gdje su na programu djela savremenih autora. Zato je večerašnji koncert dva tria- “Pokret” i “Femina” u velikoj sali KIC-a Budo Tomović kuriozitet s obzirom i na činjenicu da će izvoditi djela koja su uglavnom pisana za njih.
Podgorička publika biće u prilici da od 20 časova premijerno čuje program u koji su uvrštena savremena djela srpskih kompozitorki Dragane Jovanović (Recuerdos para tres), Isidore Žebeljan (Tri kozja uveta), Milane Stojanović-Milić (Neoromantico 2), Svetlane Maksimović (Magnum Misterium) i kompozitora Miloša Raičkovića (Pasakalja i dvostruka Fuga na temu BACH i BAGDAD).
Članovi oba ansambla, Pokret i Femina, su ugledni umjetnici i profesori koji djeluju na Fakultetu muzičke umjetnosti u Beogradu i u Muzičkoj školi “Mokranjac”. Violinistkinja Madlen Stokić Vasiljević i pijanistkinja Maja Mihić članice su oba tria, dok sa njima u “Pokretu” svira klarinetista Miloš Nikolić, a u “Femina” oboistkinja Ivana Dakić.
Ansambl “Pokret” za jedanaest godina svog postojanja napravio prekretnicu u pristupu kamernoj muzici na srpskoj muzičkoj sceni. Njihovo postojanje podstaklo je autore da napišu nova djela, pa su članovi ovog ansambla veoma aktivni u medijskoj promociji savremene muzike. Svega pet godina na muzičkoj sceni postoji trio “Femina” koji je oformljen sa željom da publici predstavi nesvakidašnji ansambl koji čine oboa, violina i klavir.
O tome zašto su baš odabrali savremena djela, koliko je postavka instrumenata u oba tria interesantan za kompozitore i večerašnjem koncertu za Vijesti govori klarinetista Miloš Nikolić...
Za razliku od većine ansambala i izvođača koji izbjegavaju savremene kompozitore, ova dva ansambla upravo će svirati kompozicije novijeg datuma. Zašto ste se baš odlučili za ovaj repertoar?
Mi smo četvoro muzičara u dva trija - Pokret i Femina. Dvije trećine u oba trija su Madlen i Maja, uvažene profesorke na FMU u Beogradu, a mijenjamo se prva oboistkinja orkestra RTS Ivana i moja malenkost na klarinetu. Trio Pokret je stariji ansambl, dok je Femina malo mlađi.
Za nas je savremena muzika podjednakog umjetničkog kvaliteta kao i muzika ranijih epoha. Uglavnom se muzika ranijih epoha doživljava kao jedina umjetnički vrijedna, jer se kao takva potvrdila vremenom. To je neosporna činjenica koja dobija svoj puni smisao samo ako izvodimo i umjetnički vrjednujemo i muziku savremenog trenutka, jer je i stara muzika nekada bila upravo to - savremena pa čak i popularna muzika svoga doba. Ukoliko izvodimo samo muziku prošlih vremena pretvaramo našu djelatnost u muzej muzike. A muzika je uvijek živa i aktuelna.
Upravo za te savremene kompozicije kažu da su često bez jasne melodijske linije, pamtljive teme i da su publici “teške za slušanje”... Koliko je zbog toga izazovno izabrati djela koja mogu da zainteresuju i one koji nijesu ljubitelji klasike?
Naša misija je upravo popularisanje savremene muzike muzičkoj i široj kulturnoj javnosti. Na tome smo naročito zahvalni Organizaciji muzičkih autora Srbije (SOKOJ) iz čijeg fonda za kulturna davanja mi realizujemo naše projekte u svrhu promocije savremene (srpske) muzike. Savremena muzika postoji svuda oko nas i donekle je odraz vremena u kome živimo, ali svakako nosi u sebi lični umjetnički pečat svakog autora ponaosob. Teško je uopšteno govoriti o muzičkim karakteristikama koje ste naveli. Za 11 godina postojanja trija “Pokret”, svjedoci smo najrazličitijih pozitivnih doživljaja od strane publike. Dobra muzika je dobra muzika, bez obzira da li ima jasnu melodijsku liniju ili temu koja se lako pamti. To su samo neka od bezbrojnih odličja muzike. Muzika je beskrajno raznovrsna.
Sviraćete djela srpskih kompozitora. S obzirom na to da kad je trio Pokret oformljen željeli ste da se posvetite muzici savremenog trenutka, svirate li isključivo djela kompozitora iz Srbije, ili se na repertoaru nađu i ona koja su pisali autori iz drugih zemalja svijeta?
Iako je u centru naših interesovanaja domaća umjetnička muzika, izvodili smo i neke inostrane autore kao što su Ada Đentile (Italija), Aleksina Lui (Kanada), Hideki Kozakura (Japan) ali i vašeg i našeg Žarka Mirkovića, što nam je posebno drago... Trio Femina u svom repertoaru ima i klasike 20. vijeka kao što su Debisi, Šostakovič… Ima mnogo razloga zašto smo se opredijelili za ovaj muzički pravac. Prvi od njih je naše lično poznanstvo sa svim kompozitorima čija djela izvodimo. Tako smo premijere pripremali zajedno sa njima, što daje dodatni kvalitet izvođenju, jer u potpunosti poštujemo kompozitorovu želju, zamisao, ideju, koncept ne poništavajući time i našu umjetničku slobodu.
Trio Pokret u kojem svirate za jedanaest godina svog postojanja napravio je prekretnicu u pristupu kamernoj muzici na srpskoj muzičkoj sceni. Šta to zapravo znači?
Kada smo otpočeli svoj muzički život 2010. godine, za trio u sastavu klarinet, violina i klavir bilo je napisano ukupno tri kompozicije u srpskoj, a sličan broj kompozicija smo naslijedili i u svjetskoj literaturi. Trio Pokret je “pokrenuo” mnogo značajne srpske kompozitore i na našu narudžbinu ili inicijativu do danas je napisano skoro 40 djela za ovaj nestandardni kamerni ansambl. Ono što smatramo prekretnicom u pristupu jeste da naručujemo djela i izvodimo ih “svježe” napisane, ubrzo po njihovom nastanku. U prethodnom periodu nije bio rijedak slučaj da kompozitor napiše djelo i ono stoji u fioci po nekoliko decenija, a često se i ne izvede za života njegovog autora. Takođe, danas ima ne mali broj ansambala koji rade upravo ovo što i mi. Drago mi je da je tako. Gotovo svake godine smo na programu imali premijerna izvođenja novonastalih kompozicija, mnogo puta je i cio program bio premijera. Sada već imamo riznicu kamernih kompozicija iz koje biramo dragulje koje možemo i da ponavljamo kako bi ta djela zaživjela i dobila svoje mjesto u toku savremene muzike. Još jedan kuriozitet koji će publika moći da čuje na večerašnjem koncertu jeste da je uz klarinet u dvije kompozicije uključen i tradicionalni srpski i balkanski instrument kaval.
Ono što je interesantno je da su neka djela kako ste kazali baš napisana za Vaš ansambl. S obzirom na to da je sastavljen od violine, klarineta i klavira, koliko je ova instrumentalna postava interesantna i prije svega zahtjevna za kompozitore?
Za savremene autore je karakteristično da istražuju u zvuku i boji neobičnih ansambala, kombinacija instrumenata pa se u to uklapaju i sastavi naša dva trija. Gotovo sva djela koja izvodimo su nastala na našu inicijativu ili su posvećena našem ansamblu. Isto važi i za trio Femina. To su naši eminentni, svjetski poznati kompozitori kao što su Dejan Despić, Rajko Maksimović, Slobodan Atanacković, Svetlana Maksimović, Miloš Raičkovič, ali i mlađe generacije Dragana Jovanović, Milana Stojadinović, Tatjana Milošević, Svetlana Savić, Branka Popović, Aleksandar Sedlar, Ivan Brkljačić... Neki od kompozitora čija djela rado izvodimo su nas nedavno napustili: Aleksandar Vujić, Jugoslav Bošnjak, Isidora Žebeljan i Srđan Hofman.
11
godina, koliko postoji trio Pokret, svjedoci smo najrazličitijih pozitivnih doživljaja modernih djela od strane publike. Dobra muzika je dobra muzika, bez obzira da li ima jasnu melodijsku liniju ili temu koja se lako pamti. To su samo neka od bezbrojnih odličja muzike. Muzika je beskrajno raznovrsna.
Bonus video:
