Na jednoj od prethodnih premijerskih ura poslanik partije, koja deceniju upravlja finansijskim tokovima zdravstvenog sistema, bješe se namjerio da debatuje sa premijerom oko lošeg upravljanja od strane partijskih kolega, koji se sad možda malo drugačije zovu. S druge strane, definitivno nešto nije u redu sa parcijalnim pristupom preduzetničkoj kulturi u Crnoj Gori, kada investitor u visoko obrazovanje, pokušava iz pozicije javne funkcije da relativizuje potrebe CG za znanjem. Izjaviti da “…vanredno dobre nećemo zadržati…” kroz neodgovarajuću poštapalicu “…da su gabariti Savićevića i Mirotića negdje van…” ukazuje na neefikasna mjerenja nečega oko čega ne postoje mjerne definicije; a uz finiširanje sa “…naše znanje se ne traži…”.
Treba iskazati građansko razumijevanje za umjeren sistemski stav premijera u njegovoj razočaranosti zdravstvenim sistemom, koji i nakon pozamašnih ulaganja poreskih obveznika CG, ne ostvaruje bar minimum pravovremenog i cjelishodnog upravljanja kvalitetom zdravstvene usluge. Jednostavno se gorko nasmijete kada čujete predmetnog poslanika-ljekara, koji tvrdi da je “liječenje za fatalno oboljelog od maligniteta jednako 400 provjerenih u preventivi”. Kakva preventiva (?), kada su armije izabranih ljekara pretvorene u administrativce kuckoljenja/pisanja recepata i uputa ka sljedećem nivou pretraga, tako da možda ponekad uspiju da pravilno hendluju sezone gripoznih navala na čekaonice i ordinacije, jer nađu vremena da pogledaju u oči svoje pacijente i utvrde šta je pozadina slabosti.
Zato treba zahvaliti premijeru - nenamjerno nam je prezentovao ovaj slučajni, ali iskreni, stav o sistemskom krahu crnogorskih spoznajnih definicija razvoja i potvrdio koliko je malo kvaliteta ne samo u zdravstvenom, nego i ukupnom akademskom okruženju u CG, što je direktna posljedica izbora sistema upravljanja posljednjih tridesetak godina; odnosno, koliko je podignuti sistemski pristup ozbiljnim kapacitetima ljudskih resursa u CG interesno pogubljen u efektima bez rezultata. Što znači da se ovaj javni retorički, ali suštinski, poklon bavi i obuhvata skoro nepreglednu armiju otaljavača, zluradih posmatrača sa strane, koridorskih korporativnih ogovarača i raznovrsnih spin jalovih fiksera, dodatno zaokruženih masovnim brojem akademskih titula inflatornog odobravanja svakojakih naučnih radova u skoro svim oblastima akademije, prihvatljivim resursima poslovnih i administrativnih timova u CG. To je permanentna “tržišna” definicija sistema i u tom sistemu medicinski radnici su kap u okeanu poniženosti i uniženja struke u Crnoj Gori.
Tu smo već na terenu na kom premijer sistemski osjetljivo ne bi trebalo da izjavi bilo šta od navedenog. Pošto, ako je krenuo u ime građana Crne Gore u evro-atlantske konvergencije, odlučno zanemarujući moć baćuški da okrutno rješavaju mnoga globalna pitanja, onda se tamo ne može bez znanja, tamo se ne može sa mastiljavim pelir papirološkim inventarima bezbjednosnih službi ili kojekakvom relikvijom na točkovima, prefarbanom da se sakrije status otpada. Još manje, tamo se ne može bez tima naučnih podrški, koje, iako limitirano, ipak imamo u akademiji, ali malo koristimo u administraciji, a tiču se stvarnog ICT jačanja kapaciteta sistema sa stanovišta uvezivanja i koordinacije. I, na kraju, tamo se ne može ukoliko se dičimo da smo nekonkurentni. Tako da dogovoreni NATO poziv iz decembra nije dokaz, a trebalo bi, našeg sistemskog unutar-zemlje prelaza prema modernosti i emancipatorskom razvoju, ili prepoznatljivo rečeno, vladavini prava.
U sistemskom nedostojnom odnosu prema stvarnom kvalitetu, dometima i potrebama razvoja struke(a) i uništavanju timske kulture, a kojem se, pregalačkim činjenjem, doprinosilo bez premca, onda je nedavna kritika poslanice, profesorice prava, koja je javno činjenično vivisecirala nekvalitetne prevode dokumenata, koji ne liče na ugovore, očekivan efekat u iskazivanju nedostatnosti znanja kod prevodilaca, angažovanih da ne poznaju profesionalni rječnik i potrebe klijenata, a koji “odgovorno” ne zapostavljaju kapacitete bukvalističkih dometa.
U kroki potezima - imamo dovoljno profila na ETF-u čiji su dometi znanja potvrđeni u praksi, a žive i rade u eto ovakvoj CG koja kao nema znanja koja se traže. Slično je na PMF-u. Imamo par profila na Poljoprivrednom institutu, koji su bogatstvo naučnog i pragmatičnog pristupa važnim temama ljudskog prehrambenog obrađivanja. Imamo profile na mojoj Ekonomiji, djelimično Pravu, Filozofiji, koji su regionalno i djelimično evropski uporedivi sa mnogima iz šireg okruženja. Stasale su nove akademske generacije, koje ipak ne prave greške svojih profesora, a na tome treba raditi u budućnosti kako bi doprinosili nečemu što nije copy-paste “SCI referiranje” ukupnom razvoju CG. Stoga, bez svjesnog i odgovornog nepominjanja imena naših udarnih poznavalaca materije, ali i esnafskih jakih profila, treba istaći da nisu sportisti i manekenke, uz svo poštovanje prema ovim profesijama, jedino što ovo tržište može da ponudi.
A dok se stavovi u vezi ljudskih resursa zajednice na nivou udarne administrativne percepcije formiraju kao iz kakvog odavno lošeg pozorišnog performansa, nastavlja da nas izjeda živo blato poluprosječnosti, poslušništva, nesljedbeništva i jalovog ali uništavajućeg fikseraškog etiketiranja. To nije zdrava osnova budućnosti. Zato - nije tačno da nemamo znanje za izvoz. Nije tačno da se naše ili bilo čije drugo znanje ne traži. Znanje je lična definicija i o znanju se ne priča kao da je CNP ulaznica. Još manje, kao da je potrošna roba. Znanje se ne bavi privilegovanošću, niti se bavi izvikanim nesistemskim elitizmom, pripadnošću bilo kome oko bilo čega. Znanje se ne bavi mondenstvom, ne bavi se gomilanjem žurki, krpa, nekretnina, kola i ostalih statusnih simbola.
Znanje je osnova za sistemsko nagrađivanje i jednostavnu lojalnost i ove bespogovorne činjenice činjenima tim(ov)a u posljednjih tridesetak godina, udarni profil naše administracije ni jednom javnom politikom ne može da dokaže. Znanje doprinosi intelektualnoj i sistemskoj dodatnoj vrijednosti, ostvaruje novi pomak, vuče ka skrivenim, a toliko potrebnim kvalitetima inkluzivnosti zbog šireg doprinosa. Sagledava se van vizura ličnog džepa i sujetnosti/pizme iz lokalnih kafana, što je ono što se “…ne traži…”, a jeste naš lokalni okamenjeni “…gabarit…” uništenog sistema vrijednosti.
Autorka je ekonomska i finansijska analitičarka
Bonus video:
