Izbor crnogorskih igranih filmova iz vremena SFR Jugoslavije na programu je Jugoslovenske kinoteke u Beogradu od 17. do 19. juna, a ulaz je besplatan.
Program počinje filmovima “Zle pare” (1956) u režiji Velimira Stojanovića i “Nasilje na trgu” (1961) Leonarda Berkovičija, a završava se filmom “Čudo neviđeno” (1984) najznačajnijeg crnogorskog reditelja Živka Nikolića. U izboru su i koprodukcije snimane u Crnoj Gori za vreme SFRJ – “Ne ubij” (1961) francuskog autora Kloda Otan-Lare (Claude Autant-Lara) i “Živjeti za inat” (1972) sovjetskog reditelja Jurija Iljenka.
Među osam odabranih filmova su i “Ne diraj u sreću” (1961) reditelja Mila Đukanovića, “Lelejska gora” (1968) Zdravka Velimirovića i “Svadba” (1973) Radomira Šaranovića.
Strana snimanja u Crnoj Gori zabeležena su još početkom 20. veka. Posle Drugog svetskog rata Crna Gora je imala zapaženu dokumentarnu produkciju.
Prvi dugometražni igrani crnogorski film, ujedno prvi istorijski film poratne Jugoslavije, bio je “Lažni car” (1955) prema scenariju Ratka Đurovića, u režiji Velimira Stojanovića.
O istorijatu crnogorske kinematografije u junskom broju časopisa “Kinoteka” piše Aleksandar Saša Erdeljanović, navodeći da su mnogi crnogorski autori u želji za uspjehom i većim mogućnostima za snimanje otišli u veće centre, kao što su Beograd ili Zagreb.
Međutum, "crnogorski film je zadržao vitalnost i tokom sedamdesetih i osamdesetih godina, sve do raspada SFRJ, naročito zahvaljujući djelima Živka Nikolića, koja su mahom snimljena na crnogorske teme", ocijenio je Erdeljanović.
Riječ je o nastavku saradnje Jugoslovenske kinoteke i Kinoteke Crne Gore, odnosno uzvratnom gostovanju Kinoteke Crne Gore, nakon što je Jugoslovenska kinoteka predstavila svoj program u septembru 2022. godine u Budvi.
Bonus video:
