Kosti koje su pronađene na tavanu, u depou nikšićkog muzeja, u dvorcu kralja Nikole, potiču sa arheoloških istraživanja.
To je “Vijestima” kazala direktorica JU “Muzeji i galerije” Nikšić, Vesna Todorović, koja je o neočekivanom pronalasku izvijestila javnost na prvoj posebnoj sjednici Skupštine opštine Nikšić, odgovarajući na odbornička pitanja.
“Mi smo prilikom prenošenja u depo pozorišta, kad je počela konzervacija i restauracija muzeja Dvorca, 2019. godine, u depou, na tavanu našli ljudske kosti. Tu su tri ili četiri ljudska kostura o kojima nije bilo nikakvog podatka. Vjerovatno je bilo neko istraživanje, o kome mi nemamo nikakve podatke, i neko se neodgovorno i neoprezno ponašao prema ljudskim kostima. To je takođe jedan od pokazatelja sa kolikom su se neodgovornošću ljudi odnosili prema kulturnom dobru, a u ovom slučaju i prema ljudskim kostima. Te kosti smo zatim premjestili u depo, i smatrali smo da one zaslužuju da budu sahranjene. Zato sam se obratila dopisom predsjedniku Opštine i tražila da se odredi neko mjesto gdje bi kosti mogle biti sahranjene. Iz lokalne uprave su u međuvremenu obavijestili policiju, i kosti se trenutno nalaze u policiji”, istakla je Todorović.
“Obavještavam Vas da je ovo tužilaštvo, nakon ocjene sadržine spisa predmeta Uprave policije - RCB ‘Zapad’ - Odjeljenje bezbjednosti Nikšić, od 24. septembra 2024. godine, formiranih povodom pronalaska ljudskih kostiju u Vašoj ustanovi, našlo da nema osnova za preduzimanje krivičnog gonjenja protiv bilo kojeg lica, zbog bilo kojeg krivičnog djela za koje se goni po službenoj dužnosti”, stoji u dopisu državne tužiteljke Jelene Protić, koji je poslat direktorici JU “Muzeji i galerije”.
Revizija koja je urađena tokom 2022. godine, a kustosi predali izvještaj početkom 2023, potvrdila je izvještaj revizije iz 2019. godine i pokazala da ta ustanova ima zavidan muzejski materijal, ali i da dobar dio toga nedostaje. Muzejske zbirke, kako je Todorović u maju kazala “Vijestima”, broje 10.522 u knjige upisana muzejska predmeta, a nedostaje ih oko 1.300. Najviše je stradala numizmatička zbirka koja je brojala više od 930 muzejskih predmeta, dok je sadašnjom revizijom utvrđeno da ih ima oko 195.
“Njeno sadašnje brojno stanje posljedica je tri provalne krađe koje su se dogodile 1988, 2005. i 2007. godine. U tom broju otuđenih predmeta se nalazi i kutija sa zlatnim perperima koje je kralj Nikola izradio prilikom proglašavanja Crne Gore za Kraljevinu. Svaka krađa je prijavljena policiji, a počinioci nikad nijesu pronađeni. Nedostaje i Berat- carski ukaz iz 1638. godine. Spekulisalo se da on možda nije original već kopija, mada bi cijena kojom je falsifikat bio plaćen te davne 1952. godine prilikom otkupa od Petra Nikovića za 15.000 dinara bio ogroman”, rekla je Todorović.
Otuđen je dio umjetničke kolekcije koje je “Monteks” povjerio gradu na čuvanje, gdje od 75 radova nedostaju 34, a iz kolekcije Ilije Šobajića od 1.160 radova i ličnih predmeta nedostaje 235. Prirodnjačka zbirka danas u Muzeju gotovo i da ne postoji.
“Činjenica je da predmeti nijesu imali tretman koji zaslužuje kulturna baština i da je cjelokupno društvo bilo prilično nezainteresovano za muzejsku djelatnost i rad ove ustanove”, kazala je Todorović.
Odbornica Ksenija Milović, koja je i postavila pitanje o nedostajućim muzejskim eksponatima, je kazala da se ovakvim tretiranje kulture često dovedi u pitanje mogućnost bavljenja istom i predložila da se odbornici dogovore i da zbog svega što se dešavalo u Muzejima i galerijama podnesu krivičnu prijavu. Predsjednik Skupštine opštine, Nemanja Vuković, istakao je da će tu obavezu preuzeti na sebe i da će pozvati odbornike da ko bude želio potpiše krivičnu prijavu kako bi istu zajedno uputili.
Svaka krađa je prijavljena policiji, a počinioci nikad nijesu pronađeni. Nedostaje i Berat - carski ukaz iz 1638. godine. Spekulisalo se da on možda nije original već kopija, mada bi cijena kojom je falsifikat bio plaćen te davne 1952. godine prilikom otkupa od Petra Nikovića za 15.000 dinara bio ogroman", rekla je Todorović
Bonus video:
