Evropska agencija za bezbjednost hrane (EFSA), označila je Crnu Goru, kao zemlju kojoj prijeti opasnost od afričke kuge svinja, iako naša država još uvijek odolijeva bolesti, kako kaže Sunčica Boljević, pomoćnica direktora za sektor veterine ispred Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove:“Vratiću nas malo u prošlost, negdje od 2007. godine afrička kuga svinja (AKS) prisutna je na Evropskom kontinentu. Polako iz Baltičkih zemalja širila se ka drugim zemljama Evrope. Od 2014. godine i zemlje Evropske unije su suočene sa pojavom AKS, kako kod domaćih, tako i kod divljih životinja. Crna Gora je već nekoliko godina upravo prepoznajući rizik od pojave ove bolesti, a naročito od kada se 2019. godine pojavila u Srbiji, značajno podigla nivo opreznosti i spremnosti na reagovanje u cilju sprečavanja, ali i ranog otkrivanja i preduzimanja mjera u slučaju pojave bolesti”.
Područja pogođena afričkom kugom svinja trpe ozbiljne finansijske gubitke zbog uginuća životinja i ograničenja izvoza, kao i troškova za mjere kontrole. Iskorijenjivanje ove bolesti može da traje godinama, jer vakcina ne postoji.
“Najvažnije u sprečavanju širenja bolesti je pravovremeno uvođenje mjera. Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove donijeli su naredbu o zabrani uvoza iz zemalja regiona u kojima je ova bolest potvrđena. To se striktno poštuje, odnosno, na granici veterinarska inspekcija vrši redovnu kontrolu svih proizvoda. AKS je posljednjih godina najveća prijetnja, ne samo svinjarstvu nego i ekonomiji, jer osim velikog broja uginuća, u slučaju da se pojavi u nekom domaćinstvu ili na nekoj farmi, neophodno je izvršiti eutanaziju, odnosno ukloniti sve svinje iz gazdinstva”, rekla je Boljević.
Evropska agencija za bezbjednost hrane, u 18 zemalja širom regiona, pa i u našoj zemlji, sprovodi kampanju Stop afričkoj kugi svinja.
“Cilj kampanje je upoznati prvenstveno, farmere, veterinare i lovce, jer su oni ključni za kontrolu ove bolesti, ali i uvoznike, proizvođače i sve građane, kako bi smo pokušali da sprečimo pojavu bolesti u Crnoj Gori. Posebno je visok stepen pozornosti podignut kada se bolest prije nekoliko dana pojavila u Bosni i Hercegovini, u Semberiji, koja je bogat kraj u smislu svinjarstva, a takođe registrovana je i u Hrvatskoj. Vrlo je teško zaštititi se od širenja, s obzirom da je to virusna bolest gdje su divlje svinje glavni prenosioci”.
U Crnoj Gori afrička kuga svinja nikada nije zabilježena. Kao što i sam naziv kaže, ovo je bila bolest Afrike, a od 2007. godine ušla je na teritoriju Evrope i Azije. Preventiva je jedini način borbe protiv bolesti, a simptomi koji se izražavaju prilično su opšte prirode.
“Ovo je zarazna virusna bolest, kada se pojavi, javljaju se ti neki očigledni simptomi kod svinja: povišena temperatura, bezvoljnost, gubitak apetita, ali i krvavi podlivi, hemoragična septikemija, znači krvarenja po ušima, po bokovima. Sve to može da bude značajan pokazatelji i vlasnicima, da odmah zovu veterinara. Svi naši veterinari su edukovani po pitanju prepoznavanja simptoma, ali osim tog kliničkog pregleda i kliničke dijagnostike, obavezno je da se uzme uzorak, koji se dostavlja u specijalističku veterinarsku laboratoriju na dijagnostičko ispitivanje, gdje će se ili potvrditi ili isključiti prisustvo virusa. Možda je važno da kažemo, AKS, odnosno virus nije zarazan za ljude, što znači da apsolutno ne postoji opasnost za ljudsko zdravlje, niti od svinja, niti od proizvoda. Međutim, čovjek može da bude značajan prenosilac bolesti, a takođe i značajan faktor u sprečavanju širenja bolesti”, zaključila je Sunčica Boljević pomoćnica direktora za sektor veterine ispred Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove.
Crna Gora trenutno ne bilježi nijedan slučaj afričke kuge svinja, ali je zemlja vrlo visokog rizika. Ova bolest trenutno je prisutna u Bugarskoj, Grčkoj, Češkoj, Estoniji, Njemačkoj, Mađarskoj, Italiji, Letoniji, Litvaniji, Poljskoj, Rumuniji, Slovačkoj, Moldaviji, Ukrajini, Sjevernoj Makedoniji i Srbiji.
