Piše: Predrag Stevović, predsjednik i trener FK Adrija, kluba crnogorskih i japanskih fudbalera
Statistika učinka seniorskih ekipa iz Crne Gore u Uefinim takmičenjima je neumoljiva, na samom smo dnu. Kako to da su nam sve bolji uslovi za trening i utakmice, a kvaliteta u seniorskom fudbalu nema?
Zauzvrat, kvalitet pionirske, kadetske i omladinske lige nije u vrhu Evrope, ali nije ni na dnu kao seniorski - nalazi se u sredini i konkurentan je. To se vidi i u pobjedi naših selekcija protiv reprezentacija kao što su Francuska i Mađarska, koje mnogo više ulažu u fudbal nego mi i dolazak U17 reprezentacije do šanse da se plasira na Evropsko prvenstvo, gdje smo poklekli na posljednjoj prepreci.
Odgovor je da je pogrešno fokus stavljen na seniorski fudbal od strane Fudbalskog saveza Crne Gore i države. DPS ministar Nikola Janović je napravio i sproveo Zakon o sportu kojim je definisano da svaka opština može da bude osnivač jednog kluba u jednom sportu. To znači da fudbalski klub koji je osnovala opština, čak i ako ne stvara dobre rezultate, ima stabilan izvor finansiranja i osjeća komfor, bez obzira na to kako radi. Uz to, kadriranje u tim klubovima zavisi od političke elite koja je na vlasti u tom gradu. Taj zakon mora što prije da se promijeni.
Fudbalski savez daje oko dva miliona eura godišnje timovima Prve i Druge lige Crne Gore, takođe stvarajući im komfor. Njihovi rezultati su nekonkurentni u Evropi, svake godine određeni broj utakmica u Prvoj i Drugoj ligi je pod sumnjom regularnosti. Klubovi Prve lige imaju dva, a Druge lige jednog delegata na Skupštini kada se bira predsjednik Fudbalskog saveza, pa je veoma bitno s pozicije onih na vlasti u FSCG da ti klubovi i delegati budu zadovoljni.
Javnost mora da zna da su reprezentativci Luka Lečić, kapiten omladinske reprezentacije, igrač Crvene Zvezde, kao i Stefan Golubović ponikli u FK Breznica i da je taj klub dao najveći doprinos razvoju ženkog fudbala u Crnoj Gori. Da trenutno naš najbolji mladi igrač Vasilije Adžić nije produkt rada nekog opštinskog kluba nego privatnog kluba Polet Stars iz Nikšića, baš kao i Milutin Osmajić. Da klubovi Adria, Stari Aerodrom, Budva, OFK Berane, OFK Danilovgrad i ostali stvaraju veliki broj reprezentativaca u mlađim selekcijama. Svi ovi klubovi ne žive u komfornoj zoni koju omogućavaju FSCG i opštine, već se svojim radom bore da opstanu i da što kvalitetnije fudbalski obuče igrače i povećaju kvalitet rada da bi zavrijedili povjerenje.
Logično je da se novac iz FSCG i opštinskih budžeta koji se sada izdvaja prioritetno ulaže u razvoj mlađih selekcija, jer tu je jedino moguće napraviti fudbalski napredak. Novac ulagati po kriterijumima: rang u kojima igraju seniorski tim i mlađe selekcije, broj trenutnih reprezentativaca u svim selekcijama, brojnost mlađih selekcija, troškovi pojedinačnih liga za određenu selekciju.
Princip ravnopravnosti bez diskriminacije mora biti zastupljen. Novac koji dobija FSCG od Uefe i Fife je namijenjen za razvoj svih klubova i pripada svim klubovima koji se takmiče i stvaraju igrače. Takođe, svi građani plaćaju porez i što je normalno da od tog poreza svi fudbalski klubovi moraju dobiti dio novca na osnovu kvaliteta svog rada, a ne samo jedan klub u opštini.
Tu novac nije problem, već način kako se raspoređuje. Može se i mora obezbijediti da organizacija utakmica bude besplatna za klubove. Imamo paradoks da FSCG nije uzimao novac koji ga sljeduje iz državnog budžeta i koji je na godišnjem nivou može da iznosi više od 500 hiljada eura, a isti savez preko PDV-a kojeg plaća za izgradnju fudbalske infrastrukture puni državni budžet. Samo taj novac da se godišnje ulagao u rad mlađih selekcija klubova, bio bi od velike koristi.
Realnost je da naše dvije seniorske lige mogu biti samo razvojne. Fudbalski talentovana djeca mogu da idu iz Crne Gore sa napunjenih 18 godina, a sa eventualnim ulaskom u Evropsku uniju to pravo stiču sa 16. Fudbalski bi trebalo da se organizujemo da djeci od šest do 18 godina damo prioritet i ulažemo najveće materijalne i stručne kapacitete. Da oni igrači koji imaju potencijal sa odlaskom u inostranstvo nastave da se razvijaju u fudbalskoj sredini koja ima veći kvalitet nego naš seniorski rang, a time dobijamo veći kvalitet za mladu i A selekciju.
Sve ovo izgleda prihvatljivo, a da li je ostvarljivo?
Mi, fudbalski radnici, koji odlučujemo i donosimo odluke moramo biti posvećeni tome. Najbolji primjer je Hrvatska koja ima izvanredne rezultate. Imali su izuzetno fudbalsko ime Davora Šukera na čelu Saveza, ali su vodeći se kriterijumima i standardima potrebnim za uspjeh izvršili promjenu i trenutni predsjednik HNS-a je Marijan Kustić, čovjek koji se dokazivao kroz rad direktora kluba od nižeg nivoa i svojim radom zavrijedio čelno mjesto Saveza. U većini uspješnih saveza na čelo dolaze oni koji se dokažu da mogu unaprijediti fudbal. Praksa je pokazala da je velika zabluda da samo veliko fudbalsko ime može biti predsjednik saveza, jer igranje fudbala je jedna profesija, a biti trener i predsjednik kluba ili saveza sasvim druga. Zajedničko za sve tri profesije je rezultat koji ostaviš iza sebe.
Takođe, postoji opasnost od "Kokezacije" Fudbalskog Saveza Crne Gore. Određen broj ljudi koji su bezbjednosno interesantne osobe ili su povezane i instruirane s njima, pokušavaju da iskoriste trenutno loše stanje u crnogorskom fudbalu i potrebu za promjenama iskoriste da poziciniraju svoje interese. Šta je to donijelo fudbalskoj Srbiji sa Kokezom, dobro smo vidjeli.
Kada se pogleda šta je obilježilo prethodni period u problemu fudbala u Crnoj Gori, vidjećemo da je to lični odnos između određenih osoba, a ne suštinski problem. Da bismo napravili iskorak u kvalitetnom radu, kako u savezu tako i u fudbalu u Crnoj Gori, moramo prestati lične interese stavljati iznad kriterijuma, standarda i zahtjeva koji su dokazani da daju rezultat. Fudbalski radnici hrabrošću, rezultatom, vizijom i dobrom namjerom moraju i mogu da promijene stanje. Ovo govorim iz iskustva jer fudbalske probleme mogu rješavati ljudi koji spavaju s njima i bude se.
S nadom da ćemo se fudbalski probuditi.
Bonus video:
