Partizanka i diplomata, Dragica Srzentić, koja je 1948. godine u Moskvu odnijela čuveno pismo Josipa Broza Tita Staljinu, preminula je prije dva dana u 103. godini.
O njoj, njenom životu, slavnim revolucionarnim danima, godinama robovanja kada je bila proglašena za državnog neprijatelja, snimljen je i film "Jedna žena - jedan vek", reditelja Želimira Žilnika, pišu Novosti.rs.
Više puta tokom dugog života, Dragica je isticala da nije znala sadržaj pisma, kao ni to da se u njemu krilo istorijsko "ne" Staljinu. U Ministarstvu spoljnih poslova, u kom je tada radila, rečeno joj je da bude spremna da otputuje i da je poruku tada predala ambasadoru Jugoslavije u SSSR Vladimiru Popoviću. Zatim se vratila u Beograd sa odgovorom Staljina i Vjačeslava Molotova, ali kaže, da je sadržinu poruke koju je nosila u Moskvu saznala mnogo kasnije.
"Odgovor iz Moskve predala sam maršalatu za Tita koji je to pismo u prvom redu dao samo vrhu partije, a ne svim ljudima", govorila je Dragica Srzentić. "Kasnije sam saznala šta piše i bilo mi je žao zbog toga, jer sam smatrala da nemaju pravo da napadaju Ruse koji su oslobodili Beograd i svoje kosti ostavljali ovdje. Mi ne bismo uspjeli sami da oslobodimo Beograd".
Ubrzo je donijeta Rezolucija Informbiroa i iako je nije prihvatila, zasmetala joj je medijska hajka koja se u jugoslovenskim medijima vodila protiv Crvene armije i Sovjetskog Saveza, što joj je kao komunisti smetalo, pa se usudila da to kritikuje. Baš zbog stavova o Rusima i otvorenim neslaganjima, bila je proglašena državnim neprijateljem i osuđena 1951. na 10 godina zatvora, u kome je provela strašne četiri i po godine. Tada je bio uhapšen i njen suprug Vojo Srzentić, koji je prije toga radio kao savjetnik Envera Hodže.
Dragica Srzentić rođena je 19. novembra 1912. godine u istarskom selu Sovinjak, kod Buzeta. Pamtila je osam država - Austrougarsku, Kraljevinu Italiju, Kraljevinu SHS, predratni Beograd u koji je došla sa 17 godina, u levo orijentisane intelektualne krugove...
Tokom boravka u zatvoru, izgubili su posao i stan, a bila su im oduzeta i sva odlikovanja, pa su po izlasku iz zatvora otišli da žive u Ulcinj, u suprugovoj porodičnoj kući. Povratak im je pomogao Svetozar Vukmanović Tempo, u čijem se štabu Dragica borila u Drugom svjetskom ratu. Mnogo decenija kasnije rehabilitovani su odlukom Okružnog suda u Beogradu, a sudska presuda iz 1951. poništena je februara 2007. godine.
Kremacija i ispraćaj Dragice Srzentić biće 5. novembra na Novom groblju, a po njenoj želji urna sa pepelom biće položena u porodičnu grobnicu u Ulcinju, pored groba njenog supruga.
"Ispraćaj je zakazan za sljedeću nedjelju, jer se čeka da dođe njen bratanac iz Istre Dario Vitolović", rekla nam je Borinka Golubović, koje je posljednjih godina brinula o Dragici. "Doći će i familija njenog supruga iz Crne Gore. Posljednjih godina dolazile su joj u posjetu najčešće kuma i snaha iz Beograda, a obilazio je i reditelj Želimir Žilnik. On je najviše znao o njenom životu i njenoj burnoj sudbini.
Među porodičnim prijateljima bio je i Ivan Klajn, sin Huga Klajna, za koga je Dragica govorila i u intervjuu za naš list da je među rijetkim ljudima koji su joj pomogli u najtežim godinama, po izlasku iz zatvora.
Bonus video:
