Grupa srpskih studenata koja je biciklima stigla do Strazbura juče je predala pismo Savjetu Evrope (SE), u kojem je opisano sve što se događalo u Srbiji od 1. novembra, kada je u Novom Sadu pala nadstrešnica i poginulo 16 osoba.
“Došli smo čak iz Srbije ovdje u Strazbur, vozili smo bicikl, bilo je i toplo i hladno, smijali smo se i tugovali, ali smo došli da vam predamo pismo koje sadrži sve što se dešavalo u posljednjih pet mjeseci od 1. novembra 2024. godine”, rekao je student koji je uručio pismo zamjeniku generalnog sekretara SE Bjornu Bergeu.
Berge je rekao da je sam čin studenata “snažan prikaz posvećenosti demokratskim vrijednostima”. On je dodao da je glavna misija SE “odbrana i jačanje demokratije” sa fokusom osnaživanja mladih ljudi.
Sastanku je prisustvovao i direktor za demokratsko učešće SE Matjaž Gruden.
Studenti su se ranije juče u zgradi Evropskog parlamenta (EP) sastali sa evroparlamentarcima Irenom Jovevom, Gordanom Bosancem i Fabijen Keler, prenijela je agencija Beta.
Na sastanku je detaljno objašnjeno šta se dogodilo 15. marta na protestu u Beogradu, odnosno da je navodno korišćen zvučni top - oružje zabranjeno u Srbiji. Evroparlamentarci su obećali da će u EP govoriti o zahtjevima studenata, a Joveva je obećala i da će “kucati na vrata Ursule fon der Lajen” (šefice Evropske komisije).
Studenti su skrenuli pažnju na korupciju i nepostojanje demokratije. Poslanici su odgovorili da ne žele da se miješaju u unutrašnje probleme, ali da će im pomoći u borbi za prave vrijednosti.
Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić izjavio je juče da su istražitelji ruske Federalne službe bezbjednosti (FSB) zaključili da na masovnom protestu u Beogradu 15. marta nisu korišćeni zvučni uređaji koje posjeduju policijski organi Srbije.
U izvještaju FSB, koji je juče objavljen na sajtu Bezbednosno-informativne agencije (BIA), piše i da "postoje javne naznake režirane provokacije" na tom skupu, "uz učešće specijalno pripremljene grupe lica i korišćenje pametnih telefona za sinhronizaciju pokreta, uz imitaciju efekta akustičnog topa".
Vučić je kazao da su tvrdnje o upotrebi zvučnog topa “organizovan i namjeran napad na državu kako bi se isprovocirala nestabilnost i nasilno rušenje ustavnog poretka”. Vučić je u obraćanju javnosti iz Predsjedništva Srbije rekao da će “insistirati” na svakoj vrsti odgovornosti, prvenstveno na krivično-pravnoj, onih koji su, po njegovim riječima, lagali da je na skupu upotrijebljen zvučni top.
Studenti su juče u Strazburu pročitali i pismo upućeno francuskom predsjedniku Emanuelu Makronu u kom mu se obraćaju “kao mladi ljudi koji su odlučili, usljed nedostatka pravde i dijaloga u svojoj zemlji, da dođu biciklima” u Strazbur.
“Srbiji treba podrška EU, ne tražimo sankcije, nego tračak istine i odgovornosti. Predsjedniče, često ste isticali važnost evropskih vrijednosti, danas imate priliku da pokažete da su te vrijednosti univerzalne. To bi značilo mnogo, ne samo nama, nego cijeloj generaciji koja želi da ostane u zemlji. Ne vozimo do Evrope da pobjegnemo iz Srbije, nego da je vratimo”, navedeno je u pismu.
Vučić je rekao da ga ne uznemiravaju mnogo studenti koji su biciklima otišli u Strazbur i da se pokazalo da je taj put potpuno besmislen, kao i da se ne plaši da li će ga pozvati neko iz evropskih institucija.
“Tamo ih je primio neki činovnik, vjerovatno iz Slovenije ili Hrvatske. Znam da sekretar nije mogao da ih primi. I šta će biti kada se vrate. Neko će da me zove iz Strazbura i da mi kaže šta i kako da radim. Ma dajte. Evo neću moći da spavam koliko sam se nasekirao”, rekao je predsjednik.
Dodao je da je svjestan dokle su studenti spremni da idi i da su za ovih pet mjeseci razbili zemlju, prenijela je Beta.
Studenti su iz Novog Sada tokom 13 dana prešli oko 1.400 kilometara do Strazbura prolazeći kroz Mađarsku, Slovačku, Austriju i Njemačku, kako bi skrenuli pažnju na situaciju u Srbiji.
U Skupštini Srbije juče je izabrana nova Vlada, po predlogu mandatara Đura Macuta, profesora medicine bez političkog iskustva.
Glasanje je bilo formalnost jer Srpska napredna stranka (SNS) ima većinu od 156 poslanika u 250-članom parlamentu. Opozicione stranke su tražile formiranje prelazne vlade prije izbora zakazanih za 2027. godinu, što su Vučić i njegovi saveznici odbili.
Nova vlada imaće 31 ministra, od kojih je 22 već bilo u prethodnom kabinetu premijera Miloša Vučevića, koji je podnio ostavku u januaru usred protesta.
Macut je izjavio da njegova vlada želi okončanje protesta i pozvao je demonstrante na dijalog.
“Srbija je umorna od blokada”, rekao je Macut u obraćanju poslanicima.
“Imenovanje novog premijera koji je povezan s novim političkim pokretom predsjednika Aleksandra Vučića vjerovatno neće smanjiti tenzije u društvu”, navodi se u analizi koju je ove sedmice objavila konsultantska kuća Teneo.
TI: Brisel da podrži studente
Međunarodna organizacija Transparensi internešnal (TI) izrazila je podršku studentima i pozvala Evropsku uniju da zauzme čvršći stav prema srpskoj vladi i da insisitra na istinskim reformama, uključujući zaustavljanje ograničenja nezavisnih medija, suzbijanje nepotrebnog političkog uticaja na sudstvo i zakonodavne procese, obezbjeđivanje transparentnosti u dodjeli javnih ugovora i sprečavanje manipulacije izbornih pravila u korist partija.
Ocjenjujući da vlada Srbije, uprkos retoričkoj podršci evropskim integracijama, nije uspjela da sprovede značajne reforme u oblasti vladavine prava, TI navodi da demonstranti pozivaju EU da jasno kaže da aktuelne represivne mjere Srbije prijete njenom putu ka članstvu u Uniji, prenijela je Beta.
“EU mora da insisitra da se Srbija pozabavi ključnim problemima građana, obezbjeđivanjem slobodnih i fer izbora u skladu s preporukama ODIHR-a, sistemskom borbom protiv korupcije i očuvanjem medijskih sloboda, - kao dokazom svoje iskrene posvećenosti evropskom projektu”, saopštio je TI.
Izvršna direktorka TI Maira Martini izjavila je da građani Srbije traže stvarnu akciju protiv korupcije i demokratske reforme i da zaustavljanje zloupotrebe vlasti i korupcije zahtijeva jake, nezavisne institucije i “siguran prostor za civilno društvo da progovori bez straha od odmazde”.
“Vrijeme je da EU sasluša i pošalje jasnu poruku: Ne može biti puta ka članstvu bez istinskih reformi u vladavini prava i efikasne primjene antikorupcijskih pravila”, istakla je Martini.
Direktor TI za EU Nik Ajosa je kazao da se EU suočava sa sve većim kritikama zbog, po mišljenju mnogih, slabog odgovora na masovne proteste u Srbiji. Dodao je da je protest zbog pada nadstrešnice prerastao u širi poziv na demokratske reforme koje se smatraju velikim izazovom za “sve autoritarniju vladavinu” Aleksandra Vučića.
U saopštenju se podsjeća da je po indeksu percepcije korupcije TI za 2024. godinu Srbija zauzela 105. mjesto od 180 zemalja.
Udruženje “Fulbrajt” i prijatelji podržalo je zahtjeve studenata koji od institucija Srbije traže odgovornost za pogibiju 16 ljudi, kao i zahtjev za istragu povodom upotrebe nepoznatnog zvučnog oružja u Beogradu 15. marta.
To se navodi u Deklaraciji podrške studentima, prosvjetnim radnicima i akademskoj zajednici koja je jednoglasno usvojena na Izbornoj skupštini Udruženja “Fulbrajt” i prijatelji 15. aprila.
Udruženje, koje osim korisnika “Fulbrajtovih” stipendija okuplja i sve korisnike edukativnih stipendija koje finansira vlada SAD, osuđuje kampanju diskvalifikacija, kleveta i zastrašivanja rukovodstava univerziteta i fakulteta, profesora i studenata, navela je Beta.
Posebno osuđuje sistematsku medijsku hajku na rektora Univerziteta u Beogradu Vladana Đokića, fizički napad na dekanku Filozofskog fakulteta u Nišu Nataliju Jovanović, kao i neprimjereno postupanje policije i tužilaštva po osnovu krivične prijave protiv dekanke Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Beogradu Žakline Stojanović, navodi se u Deklaraciji.
Ističe se i da je Vlada Srbije usvajanjem, na nezakonit način, Uredbe o izmjeni i dopuni Uredbe o normativima i standardima uslova rada univerziteta i fakulteta, suštinski obustavila finansiranje naučno-istraživačke djelatnosti na univerzitetima u Srbiji.
Time se ukida funkcija univerziteta sa negativnim posljedicama na kvalitet obrazovanja na univerzitetima u Srbiji. Iz tog razloga Udruženje zahtijeva da Vlada Srbije u najkraćem roku poništi izmejne i dopune Uredbe koja ima štetne posljedice za naučnu djelatnost, a samim tim i na opšti razvoj Srbije.
Udruženje podržava i borbu prosvjetnih radnika za poboljšanje njihovog statusa, kao i statusa i kvaliteta obrazovanja. Umjesto zastrašivanja i jačanja represije, pozivamo vlast da uvaži nezadovoljstvo velikog dijela građana sadašnjim načinom vladavine i da preduzme neophodne mjere kako bi se duboka politička kriza riješila na beskonfliktan način, u što kraćem roku, zaključuje se u Deklaraciji.
Bonus video:
