Komesar Savjeta Evrope za ljudska prava Majkl O'Flaerti saopštio je 28. aprila, po okončanoj posjeti Srbiji, da je potrebno da njene vlasti i Zaštitnik građana "brzo" završe istragu povodom tvrdnji o korišćenju zvučnog oružja na mirnom protestu u Beogradu "kako bi se identifikovao počinilac incidenta i obezbijedila (njegova) odgovornost".
Nakon posjete koja je trajala od 25. do 27. aprila, O'Flaerti je pozvao vlasti da osiguraju bezbjednost demonstranata, da unaprijede radno okruženje za organizacije civilnog društva i branilaca ljudskih prava, kao i da "izbjegavaju stigmatizaciju demonstranata kroz diskurs koji pogrešno karakteriše demonstracije kao 'obojenu revoluciju'".
"Ovo je važno iz razloga da se pojedinci ne okreću protiv studenata, uz rizik od ponavljanja nasilja nad njima, poput njihovog udaranja kolima ili premlaćivanja bejzbol-palicama, što smo viđali prethodnih mjeseci", napisao je O'Flaerti.
"Komesar poziva vlasti da efikasno istraže sve akte nasilja koji su počinjeni na demonstracijama i da se počinioci izvedu pred lice pravde", zaključio je.
U fokusu njegove misije u Srbiji bio je odnos prema demonstracijama i organizacijama civilnog društva, u kontekstu višemjesečnih studentskih protesta, koje je pokrenula nesreća u Novom Sadu, gdje je u padu nadstrešnice Željezničke stanice 1 novembra 2024. poginulo 16 ljudi.
Komesar je u saopštenju izrazio zahvalnost srpskim vlastima na njihovoj kooperativnosti i na otvorenosti za diskusiju, i primio k znanju da je "brojnost studentskih demonstracija koje se održavaju svakog dana širom Srbije opteretila snage za održavanje reda, čije se trenutno postupanje čini suzdržanim".
Međutim, dodao je O'Flaerti, "od kritičnog je značaja da se okvir demokratskog postupanja održava kako bi se obezbijedila bezbjednost svih građana, u skladu sa obavezama Srbije prema poštovanju međunarodnih standarda ljudskih prava".
Takođe se u saopštenju navodi da se Komesar tokom posjete Srbiji raspitivao u vezi sa navodnim korišćenjem ilegalnog zvučnog oružja tokom mirnog protesta 15. marta.
Vlasti odbacuju navode studenata u blokadi, opoziciije i organizacija civilnog društva da je korišćen "zvučni top".
NE PROPUSTITE
Istraga je u toku, a vodi je i Evropski sud za ljudska prava, pod okriljem Savjeta Evrope.
"Komesar je informisan da je šezdesetak pojedinaca pružilo relevantnoj kancelariji tužioca (u Srbiji) informacije o posljedicama koje je izlaganje tom oružju imalo po njihovo zdravlje", dodaje se u saopštenju.
"Komesar poziva vlasti i Ombudsmana da brzo završe (svoje paralelne) istrage (u vezi sa korišćenjem zvučnog oružja), kako bi se identifikovao počinilac incidenta i obezbijedila odgovornost", piše u saopštenju.
Po pitanju protjerivanja stranih državljana "uz pozivanje na nacionalnu bezbjednost, a zbog javnog izražavanja podrške studentskim demonstracijama", komesar je pozvao vlasti da obezbijede da se u svakom pojedinačnom slučaju pruži stvarna mogućnost osporavanja tvrdnji da je nacionalna bezbjednost ugrožena.
O'Flaerti je izrazio zabrinutost i zbog "nepovoljnog radnog okruženja za nevladine organizacije i zaštitnike ljudskih prava, koje je dodatno pogoršano nedavnim akcijama vlasti".
Među te akcije on je ubrojao navodno korišćenje špijunskih softvera protiv zaštitnika ljudskih prava i novinara.
Pomenuo je i "kampanju kaljanja kroz korišćenje izraza 'strani agent' i prosleđivanjem ličnih podataka u medije - uključujući informacije iz fajlova pribavljenih u policijskim pretresima prostorija nekoliko nevladinih organizacija u vezi sa istragom korišćenja finansija dobijenih preko USAID-a".
Komesar je pozvao vlasti da se suzdržavaju od takvih akcija i pozvao je Zaštitnika građana i Poverenika za informacije od javnog značaja i zaštitu podataka o ličnosti da u potpunosti implementiraju svoje mandate.
Bonus video:
