Usaglašen tekst rezolucije o Srbiji u EP: Polarizacija i rastuća represija, uticaj Kine se značajno povećao

U Evropskom parlamentu (EP) je usaglašen tekst rezolucije, kako se navodi, o polarizaciji i rastućoj represiji u Srbiji, godinu poslije pada nadstrešnice na Željezničkoj stanici u Novom Sadu.

U rezoluciji se, između ostalog, spominje i to da je vlada pregovarala sa vlasnicima United medije, u okviru koje posluje i N1, da "oslabi" taj medij i upozorava da ako se to potvrdi, to bi predstavljalo ozbiljan napad na već ugroženi medijski pluralizam u Srbiji. Poziva se Srbija da se uskladi sa politikom Evropskoj uniji (EU) u borbi protiv stranog miješanja i kampanji dezinformacija, piše N1.

U tekstu se ističe da ni godinu nakon tragedije u Novom Sadu istraga nije završena.

Ukazuje se da se uticaj Kine u Srbiji značajno povećao poslednjih godina kroz velike infrastrukturne investicije, što izaziva zabrinutost u vezi sa transparentnošću, usklađenošću sa standardima EU i poštovanjem ekoloških propisa.

"Uzimajući u obzir da je projekat stanice bio dio brze željeznice Beograd-Budimpešta i realizovan u okviru međuvladinog sporazuma Srbija-Kina, van redovnog okvira Zakona o javnim nabavkama, od strane dvije kineske kompanije, uzimajući u obzir da je u izvještaju Komisije za 2024. već bilo upozoreno na zaobilaženje pravila o nabavkama putem takvih sporazuma, uzimajući u obzir da je u martu 2025. Evropska kancelarija javnog tužioca (EPPO) pokrenula istragu o mogućoj zloupotrebi sredstava Evropske unije dodijeljenih za rekonstrukciju željezničke stanice u Novom Sadu", poručuje se u rezoluciji.

Podsjeća se da pad nadstrešnice izazvao "nezabilježene" proteste širom zemlje koje su predvodili studenti, zahtijevajući pravdu, institucionalnu odgovornost, transparentnost, vanredne izbore, njihov integritet, poštovanje građanskih sloboda, podjelu vlasti, slobodu medija, kraj sistemske korupcije, kao i ulaganje u obrazovanje.

Ukazuje se da je od februara do kraja septembra 2025. održano više od 10.000 protesta u više od 630 mjesta i 1.200 lokalnih zajednica, uključujući i najveći protest u istoriji Srbije 15. marta ove godine, i drugi po veličini 28. juna, čime je, kako se ocjenjuje to postao najveći građanski pokret u poslednjih nekoliko decenija, prenosi N1.

Navodi se i da su studentski protesti uglavnom bili mirni, iako je tokom ljeta došlo do nekoliko nasilnih incidenata, a slučajevi upotrebe radikalnih simbola o ekstremno nacionalističke, proruske i šovinističke retorike tokom masovnih protesta, što je izazvalo značajne kritike iz inostranstva i unutar zemlje.

Dodaje se i da su srpske vlasti pribjegle nasilju protiv političkih protivnika i upotrebi prekomjerne sile protiv demonstranata širom zemlje i ocjenjuje da je od početka godine represija eskalirala. Podsjeća se i da su, prema nezavisnim izvorima, demonstranti 15. marta napadnuti zvučim oružjem i ocjenjuje da to izaziva ozbiljnu zabrinutost u pogledu proporcionalnosti i zakonitosti upotrebe sile.

U rezoluciji se ističe da se od avgusta nasilje dodatno pojačalo, kao i da su bezbednosne agencije nezakonito snimale i emitovale privatne razgovore, koji su korišćeni da se studenti i aktivisti optuže za pripremu djela protiv ustavnog poretka i bezbjednosti Srbije, dok je elitna vojna jedinica Kobre bila raspoređena i čak u jednom slučaju koristila bojevu municiju.