Mađarski poslanici sinoć su velikom većinom usvojili sporne izmjene ustava kojima se, prema tvrdnjama kritičara, ugrožavaju demokratska prava i slobode i kojima se na snagu vraćaju odredbe koje je ranije poništio Ustavni sud.
Amandman oduzima Ustavnom sudu veliki dio ovlašćenja - više ne može da donosi presude o sadržaju zakonskih akata, nego samo o njihovoj formim, ograničava se da razmatra samo slučajeve prije stupanja na snagu novog ustava, 1. januara 2012, a takođe se vraćaju na snagu neke odredbe najvišeg pravnog akta Mađarske koje je ovaj sud ukinuo.
Novim izmjenama se ograničava i sloboda izražavanja, ako se njome „ugrožava dostojanstvo mađarske nacije“ (bez definicije, šta to konkretno znači); zabranjeno je reklamiranje partijskih programa i bilo kakva vijest o partijama na privatnim televizijama; beskućnici nemaju prava da se kreću ulicama; porodica se definiše kao muž i žena sa djecom, a ko živi u braku bez djece, gubi status porodice; sve crkve su obavezne da se jave parlamentu na odobrenje crkvenog statusa.
Izmjene su usvojene sa 265 glasova „za“ i 11 „protiv“, uz 33 uzdržana. Amandman su pored stranke Fides premijera Viktora Orbana, koja ima dvotrećinsku većinu, podržali i poslanici Hrišćanskih demokrata, kao i tri nezavisna poslanika.
EU i SAD, ali i brojni pravni stručnjaci i organizacije za ljudska prava, oštro su kritikovali sporni amandman. Nekoliko stotina demonstranata ispred parlamenta zahtijevalo od predsjednika Janoša Adera, saveznika Fidesa, da uloži veto na amandman.
Predsjednik Evropske komisije Žoze Manuel Baroso i generalni skeretar Savjeta Evrope Torbjern Jagland ocijenili su sinoć da amansmani mađarskog parlamenta „pobuđuju strahovanja“ u pogledu poštovanja principa vladavine prava, zakonodavstva EU i evropskih standarda.
Baroso i Jagland su u saopštenju naveli da će Venecijanska komisija i Evropska komisija detaljno proučiti sporni amandman i izrazili su očekivanje da će vlasti Mađarske biti u kontaktu s evropskim institucijama kako bi se razjasnila svaka sumnja u kompatibilnost usvojenih amandmana s evropskim principima i zakonodavstvom EU.
Bonus video:
