Na današnji dan 1961.godine komunistički režim u bivšoj Istočnoj Njemačkoj (DDR) počeo je izgradnju Berlinskog zida, podsjeća radio Dojče vele i naglašava da bi trebalo istražiti koliko je tačno ljudi poginulo u pokušaju da se domogne slobode.
Njemačka je politički bila podijeljena već 1949. Četiri godine nakon završetka Drugog svjetskog rata, u zapadnom dijelu osnovana je Savezna Republika Njemačka, a u istočnom Njemačka Demokratska Republika, koja je bila komunistička diktatura.
Hiljade ljudi je svakodnevno bježalo iz DDR. Kako bi to spriječila, tamošnja Socijalistička partija jedinstva Njemačke (SED) sagradila je 1952. godine, na granici između dvije zemlje, pet kilometara široku zonu zabrane kretanja.
Unutrašnja njemačka granica protezala se od Sjevernog mora do Fogtlanda u Saksoniji i bila je duga skoro 1.400 kilometara.
Neko ko bi se kretao tim strogo nadgledanim prostorom, rizikovao je da bude uhapšen ili ubijen.
Istražni savez o zbivanjima u bivšoj "SED-državi" pri Slobodnom berlinskom univerzitetu, sada bi trebalo da sistematski ispita koliko ljudi je poginulo do otvaranja granice 1989. godine.
Nakon ujedinjenja Njemačke 1990, tada formirana istražna institucija je do kraja 2000. godine, ustanovila da je na unutrašnjim granicama Njemačke bilo 248 mrtvih. Ali stvarni broj bi mogao da bude znatno veći.
Prema rečima njemačkog ministra za kulturu i medije Bernda Nojmana, inicijatorima tog projekta su od golih statistika mnogo važniji ljudi.
"Radi se o sudbinama ljudi. Ide se za tim da se mrtvima daju imena i njihova lica i da im se vrati dostojanstvo. Njihove biografije podsjećaće nas na to koliko su brutalno tadašnja diktatura i neljudski granični režim uticali na ljude u Njemačkoj", rekao je Nojman.
Rezultati projekta bi na kraju trebalo da budu dokumentovani u takozvanoj "knjizi mrtvih", sa kratkim biografijama žrtava. Kao uzor su važila istraživanja koja su sprovedena u vezi sa žrtvama Berlinskog zida, mada su u Berlinu ljudi mogli slobodno da se kreću sve do početka izgradnje zida, 13. avgusta 1961.
Njemačke unutrašnje granice su do tada već odavno bile osigurane bodljikavom žicom i vojnim personalom. Ali, broj onih koji su pokušali da bježe ipak je bio veliki.
Tako je, prema podacima bivšeg Ministarstva za državnu bezbijednost DDR, Štazija, u periodu od 1974. do 1979. oko 5.000 ljudi pokušalo da pobjegne. Međutim, kako se navodi, samo njih 229 dočepalo se Zapadne Njemačke.
Rukovodilac tog projekta Klaus Šreder, koji je odrastao nedaleko od granice, prisjeća se nekih detalja: "Režim DDR plašio se da bi ljudi mogli da beže preko obale i mora. Moje prvo negativno iskustvo bio je jedan leš koji je plutao po vodi. Mi kao djeca to nismo tada mogli da razumijemo".
Bonus video:
