Međunarodna agencija za atomsku energiju (IAEA) izrazila je “ozbiljnu zabrinutost” zbog situacije u nuklearnoj elektrani Zaporožje, najvećoj u Evropi, gdje protivno međunarodnim bezbjednosnim protokolima zaposlenima naredbe izdaje ruski vojni komandant čije su snage prošle nedjelje zauzele elektranu.
”Ruske snage koje su zauzele nuklearnu elektranu Zaporožje stavile su zaposlene pod svoju komandu i ograničile komunikaciju sa spoljašnjim svijetom”, saopštila je juče IAEA.
IAEA je izrazila zabrinutost i zbog toga što od 23. februara nije došlo do smjene osoblja u Černobilju kao i zbog situacije u Mariupolju gdje postoje izvori radijacije kategorije 1-3
”Ukrajina je prijavila da je za svaki postupak uprave elektrane - uključujući i mjere koje se odnose na tehničke operacije šest reaktorskih jedinica - neophodno prethodno odobrenje ruskog komandanta”, navodi se u saopštenju. “U još jednom zabrinjavajućem razvoju događaja, Ukrajina je prijavila da su ruske snage isključile mobilne uređaje i internet kako iz elektrane ne bi stizale pouzdane vijesti preko uobičajenih kanala komunikacije.
Ukrajinske vlasti su saopštile da su ruske snage preuzele kontrolu nad elektranom Zaporožje u petak nakon što su zapalile obližnji centar za obuku. Rusko ministarstvo odbrane je za napad okrivilo ukrajinske sabotere nazivajući ga “monstruoznom sabotažom”.
Požar je brzo ugašen i nije nanijeta šteta reaktorima niti je došlo do curenja radioaktivnog materijala, ali je incident podstakao strahove o potencijalno katastrofalnim posljedicama ukoliko u konfliktu bude oštećena jedna od četiri ukrajinske nuklearne elektrane.
Šef IAEA Rafael Grosi izrazio je zabrinutost zbog infomacija koje dobija od ukrajinskih zvaničnika o tome da su zaposleni u Zaporožju pod komandom ruske vojske. “Kako bi mogli da bezbjedno i sigurno upravljaju elektranom, menadžmentu i zaposlenima treba omogućiti da sprovode ključne dužnosti stabilnim uslovima bez nepotrebnih spoljnih uplitanja ili pritiska”, kazao je on.
IAEA je takođe izrazila zabrinutost zbog razvoja događaja u još jednoj nuklearno osjetljivoj lokaciji koju je zauzela Rusija. IAEA je upozorila da preko 200 ljudi, tehničkog osoblja i čuvara, u postrojenju za radioaktivni otpad u Černobilju blizu nekadašnje nuklearne elektrane, nije napustilo tu lokaciju od 23 februara. Agencija UN je u više navrata pozvala na rotaciju tehničkog osoblja iz bezbjednosnih razloga. Ukrajinska regulatorna agencija je objavila da je komunikacija sa personalom u Černobilju moguća samo putem mejlova.
Agencija je upozorila i da je došlo do prekida komunikacije sa institucijama i preduzećima u Mariupolju gdje, kako je navela, ima izvora radijacije kategorije 1-3, što se vjerovatno odnosi na medicinske i industrijske izotope. Izvor kategorije 1 može biti smrtonosan nakon nekoliko minuta izlaganja.
Takav radioaktivni materijal može da izazove ozbiljnu štetu ukoliko nije propisno obezbijeđen”, navodi se u saopštenju.
Bonus video:
