Njemački konzervativci, pod vođstvom Fridriha Merca, postigli su juče koalicioni sporazum sa socijaldemokratama (SPD) lijevog centra, sa ciljem da ožive privredni rast najveće evropske ekonomije u trenutku kada globalni trgovinski rat prijeti da izazove recesiju.
Sporazum je rezultat višenedjeljnih pregovora između budućeg kancelara Merca i SPD-a, nakon što je njegova stranka pobijedila na izborima u februaru, ali nije osvojila većinu, dok je krajnje desničarska Alternativa za Njemačku iznenađujuće izbila na drugo mjesto.
Pritisak da se postigne dogovor dodatno je pojačan jer će nova vlada preuzeti vlast u trenutku globalnih previranja izazvanih eskalacijom trgovinskog sukoba koji je započeo američki predsjednik Donald Tramp uvođenjem sveobuhvatnih carina, ističe Rojters.
Tokom konferencije za novinare sa koalicionim partnerima, Merc se obratio Bijeloj kući na engleskom jeziku. “Glavna poruka Donaldu Trampu je da se Njemačka vratila na pravi put”, rekao je, obećavši povećanje izdvajanja za odbranu i jačanje konkurentnosti njemačke ekonomije.
Dodao je da koalicioni sporazum predstavlja “snažan i jasan signal” kako građanima Njemačke, tako i drugim evropskim zemljama, naglasivši: “Njemačka dobija vladu koja je sposobna da djeluje i koja je snažna.”
Sporazum ističe važnost odnosa Njemačke sa SAD, njenim najvećim trgovinskim partnerom, te predviđa postizanje sporazuma o slobodnoj trgovini u srednjoročnom periodu. Međutim, Merc je takođe naglasio da Evropska unija mora imati zajednički odgovor na sve ozbiljniji globalni trgovinski rat, koji je posebno zaoštrio odnose između SAD-a i Kine.
Kina i Evropska unija juče su najavile nove trgovinske barijere za američku robu kao odgovor na visoke carine koje je uveo Tramp. Kina je objavila da povećava carine na američki uvoz sa 34% na 84%, nedugo nakon što su stupile na snagu Trampove kaznene carine od 104% na kinesku robu, dok je Evropska unija saopštila da će u prvom krugu kontramjera uvesti carine od 25% na niz američkih proizvoda.
“Istovremeno”, rekao je Merc, “ekonomska neizvjesnost enormno raste. Američke odluke od ove sedmice, su naročito izazvale nove potrese.”
Predstavljajući niz politika, koalicija se dogovorila da smanji poreze za srednje i niže prihode, da smanji porez na dobit preduzeća, snizi cijene energije, podrži industriju električnih automobila i ukine sporni zakon o lancima snabdijevanja.
Istraživanje javnog mnjenja agencije Ipsos, objavljeno juče, pokazalo je da je AfD prvi put na vrhu anketa sa 25% podrške, nadmašivši konzervativce pod Mercom koji su pali na 24%
Takođe planiraju formiranje komisije za dalju reformu ustavno zagarantovanih ograničenja potrošnje poznatih kao “kočnica duga”, koju kritičari već dugo smatraju preprekom za privredni rast.
“Sve ovo ide u dobrom pravcu, ali to nije pravi novi početak u ekonomskoj politici koji bi bio neophodan s obzirom na konkurentnost koja godinama opada”, rekao je za Rojters Jerg Kramer, glavni ekonomista Komercbanke.
Koalicioni partneri su najavili i neka nova izdvajanja, poput obnove subvencija za dizel gorivo za poljoprivrednike.
S obzirom da joj Alternativa za Njemačku (AfD) diše za vratom, nova vladajuća koalicija je nagovijestila oštriji stav prema migraciji, planirajući između ostalog da odbije tražioce azila na njemačkim granicama i ukine ubrzanu naturalizaciju.
Oštriji stav prema migraciji predstavlja jasan otklon Njemačke od liberalnije politike koju je vodila konzervativna prethodnica Fridriha Merca Angela Merkel, tokom evropske migrantske krize 2015. godine.
Koalicija je takođe najavila uvođenje dobrovoljnog vojnog roka i formiranje Savjeta za nacionalnu bezbjednost, kao i mjere za ubrzanje procesa nabavke naoružanja i podršku nastojanjima Ukrajine da se pridruži NATO savezu.
Merc, koji ima 69 godina i koji je ranije nazivao Trampove Sjedinjene Države nepouzdanim saveznikom, već je obećao da će povećati izdvajanja za odbranu, u trenutku kada se Evropa suočava sa neprijateljskom Rusijom.
Prema dokumentu u koji je Rojters imao uvid, Hrišćansko-demokratska unija (CDU) trebalo bi da preuzme kontrolu nad Ministarstvom privrede i Ministarstvom spoljnih poslova, kao i kabinetom kancelara, dok bi Socijaldemokratska partija Njemačke (SPD) vodila Ministarstvo finansija i Ministarstvo odbrane.
To znači da bi lider SPD-a Lars Klingbajl mogao postati novi ministar finansija, dok bi popularni ministar odbrane Boris Pistorijus najvjerovatnije ostao na toj funkciji.
Nova koalicija predstavlja jedinu moguću dvostranačku većinu koja isključuje ekstremno desničarsku Alternativu za Njemačku (AfD), čija je podrška porasla zahvaljujući populističkoj antimigrantskoj agendi.
U udarcu za Merca istraživanje javnog mnjenja agencije Ipsos objavljeno juče pokazalo je da je AfD prvi put na vrhu anketa sa 25% podrške, nadmašivši konzervativce pod Mercom koji su pali na 24%.
Nakon izborne pobjede Merc je progurao mjere kroz parlament koje mu omogućavaju značajno zaduživanje radi velikog povećanja izdvajanja za odbranu i infrastrukturu, kao i podrške posrnulim njemačkim kompanijama.
Mada taj potez novoj vladi obezbjeđuje značajna finansijska sredstva, izazvao je kritike jer odstupa od ranijih obećanja o budžetskoj disciplini i fiskalnoj opreznosti.
Njemačka je već prošla kroz dvije godine ekonomskog pada, a nove carine predstavljaju snažan udarac za njenu ekonomiju koja je snažno usmjerena na izvoz.
“Nova vlada sada mora preći na fazu sprovođenja mjera”, rekao je za Rojters Robin Vinkler, ekonomista Dojče banke za Njemačku. “Dogovorene infrastrukturne investicije moraju biti pokrenute što prije, kako bi se ublažio predstojeći trgovinski šok i spriječila treća uzastopna godina recesije”.
Kompromisni koalicioni dogovor, za koji je Fridrih Merc planirao da bude završen do Uskrsa, još uvijek mora da dobije podršku većine među 357.000 članova SPD-a putem onlajn glasanja, kao i odobrenje rukovodstva CDU-a i CSU-a, poznatih kao Unija.
Ako ti uslovi budu ispunjeni do kraja aprila, Merc bi mogao položiti zakletvu pred Bundestagom početkom maja, i na taj način ostvariti svoju dugogodišnju težnju da dođe na čelo Njemačke.
Bonus video:
