Federalne članice SAD izvještavaju na različite načine o testiranju na koronavirus i stopi zaraze, što vodi do konfuzije u javnosti i zbrke oko toga šta saopšteni brojevi uopšte znače.
Negdje čak ima i višednevnih prekida u saopštavanju podataka iz zdravstvenih službi zbog čega se državne vlasti pitaju da li bi trebalo da popuste ili pooštre ograničenja.
Drugdje su zvaničnici optuženi da "namještaju" brojeve u saopštenjima da bi njihove države izgledale bolje i da bi opravdali popuštanje ili ukidanje zabrana uvedenih tokom epidemije.
Tokom epidemije u Sjedinjenim Državama stalna tema je nedovoljno upravljanje s federalnog vrha. Čak je i zvanična organizacija za zaštitu javnog zdravlja - Centri za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC), objedinjavala podatke o testovima koji mjere različite stvari.
Takve greške čine saopštenja CDC o tome koliko je Amerikanaca inficirano "nemgućim da se objasne", stvarajući pogrešnu sliku za odlučivanje na osnovu podataka - rekao je direktor Instituta Univerziteta Harvard za javno zdravstvo Ašiš Ja.
"Osnovna obaveza zdravstvenih službi i CDC je da obezbijede da tačnost informacija koje iznose. A ako ih ne mogu dobiti, onda da ih uopšte ne prikazuju", rekao je Ja i dodao da su "neispravni podaci mnogo, mnogo gori nego kada nema podataka".
Zvaničnici CDC u više saveznih država SAD su priznali da su kombinovali rezultate testova koji detektuju aktivne slučajeve na samom početku infekcije, s testovima na antitela kojima se provjera da li je neko ranije bio izložen virusu.
Ti rezultati bi trebalo da se objavljuju odvojeno, kažu stručnjaci za javno zdravstvo. Time bi se omogućilo praćenje kod koliko ljudi je infekcija aktivna, a koliko ih je bilo inficirano ranije, te kako se ti brojevi vremenom menjaju, presudni su za vođenje politike javnog zdravlja i sve druge oblasti zavisne od toga.
Miješanje rezultata otežava i razumijevanje načina na koji se virus širi. Može nastati lažan utisak da opada stopa testiranih pozitivno.
CDC je u petak rekao agenciji AP da je problem počeo prije nekoliko sedmica kada je ta služba počela prikupljanje podataka iz država koristeći elektronski sistem izvještavanja, razvijen za druge bolesti.
U to vrijeme su skoro svi rezultati laboratorijskih analiza bili o testiranju na prisustvo virusa. Ali narednih nedjelja povećan je broj testova na antitela i zvaničnici CDC-a su shvatili da se sve veći broj rezultata miješa s testovima na virus, rekao je doktor Daniel Polok iz CDC.
Polok je rekao da zvaničnici rade na razdvajanju tih podataka, ali to je komplikovano i može potrajati još nedelju ili dvije. Priznao je da je trebalo da CDC to počne da rešava prebar tri nedjelje.
Agencija AP je utvrdila da bar devet saveznih država ima slične mješavine rezultata ili su to ranije radile. Među njima je i Arizona, čiji je guverner Dag Đusi na grafikonu prikazao opadajuću stopu pozitivnih testova početkom ovog mjeseca i najavio da bi berbernice, frizerski i kosmetički saloni i restorani mogli ponovo da se otvore.
Đusi međutim tokom televizijske konferencije za novinare nije rekao da su brojevi koje je prikazao, kombinacija dijagnostičkih testova i testova na antitijela. Po objavljenim zvanilnim podacima Arizone, opada broj pozitivnih rezultati na dijagnostičkim testovima, ali taj pad izgleda veći i brži jer su mu dodati rezultati testova na antitijela.
Neke su države samo nakratko objedinile rezultate i kažu da to nije bilo namjerno. Delaver je rekao da je sa izveštavanja o testovima na antitela "pomerio fokus"na testove prusustva virusa, jer su oni postali dostupni posle prvobitne nestašice.
Mejn, Teksas, Vermont i Virdžinija kažu da su prestali da objedinjuju raznorodne rezultate, Džordžija radi na rješavanju tog problema, ali u Misisipiju i Pensilvaniji, ta praksa se nastavlja.
U Džordžiji su testovi na antitijela bili oko 14 odsto od ukupnog broja, dok su u Misisipiju zvaničnici rekli da ih je samo oko tri procenta.
Nije jasno u kojoj mjeri tako raznorodni postupci zamućuju cjelovitu sliku o stanju u SAD, a odgovor na to nema ni CDC.
Dženifer Nuzo iz Centra Džons Hopkins za zdravstveno osiguranje, rekla je da su mnogi problemi mogli nastati usljed komplikovane primene sistema za nadzor bolesti usred haosa pandemije. Zdravstvenim vlastima često nedostaje tehnologija i oslanjaju se na papirne obrasce i druge zastarele sisteme.
Zvaničnici države Mejn zato kažu da ne mogu objavljivati ukupne podatke o broju testova češće nego jednom nedjeljno, jer se podaci moraju prikupljati iz niza laboratorija koje obavljaju testove.
Država Roud Ajlend je prestala da ažurira određene podatke dok ne pređe na savremeniji kompjuterski sistem. Ali taj prelazak se obavlja baš kada je ta država počela da ublažava zabranu izlaska napolje i ima za 14 dana jednu od najviših stopa infekcija po glavi stanovnika.
Neke savezne države su otežale čak i razumijevanje kretanja broja oboljelih i umrlih. Ajova je ranije svakodnevno objavljivala broj novih pozitivnih slučajeva i broj umrlih, ali je prestala pošto je guvernerka zatražila ponovno pokretanje privrede. Sada je na vebsajtu te države naveden samo zbir - oboljelih i umrlih, zajedno. A oni koji žele da to razdvoje moraju sami da istraže i izračunaju.
Guverner Kanzasa je imao svakodnevne brifinge za medije o pozitivnim rezultatima testova i broju umrlih, ali je to prestaoda radi početkom maja, kada je započeo pritisak za ponovno otvaranje privrede.
Dok u Džordžiji, jednoj od prvih država koja je ublažila ograničenja, prikazuju kako broj slučajeva glatko pada, iako tako zaista nije, druge države ne daju informacije o tome kakvo je stanje u određenim sektorima.
Tako u Nebraski zvaničnici odbijaju da potvrde koliko slučajeva infekcije ima u fabrikama za obradu i pakovanje mesa, što su u nekoliko država žarišta koronavirusa.
Zato Dženifer Nuzo iz Centra Džons Hopkins za zdravstveno osiguranje, kaže da je kovid-19 politizovan pod pritiskom vlasti da podaci njihovih država izgledaju dobro.
"Može biti primamljivo da se manipuliše brojevima kako bi stanje izgledalo ljepše nego što stvarno jeste", rekla je ona. "Ali to se može samo na kratak rok jer mrtvi se ne mogu sakriti".
Bonus video:
