Ruski i kineski strateški bombarderi su u okviru prve zajedničke vojne vježbe od početka ruske invazije na Ukrajinu izveli letove blizu Japana i Južne Koreje u demonstraciji sile s oštrom porukom administraciji predsjednika Sjedinjenih Američkih Država (SAD) Džozefa Bajdena koji je završavao posjetu regionu tokom koje je nastojao da učvrsti regionalne saveze nasuprot sve snažnijem partnerstvu Moskve i Pekinga, pišu svjetski mediji.
"Prkošenja Pekinga i Moskve"
Ruski i kineski bombarderi su u utorak, 24. maja, letjeli u zajedničkim patrolama blizu japanskih i južnokorejskih zona protivvazdušne odbrane u zajedljivom oproštaju od Bajdena koji je završavao četvorodnevnu posjetu Aziji, ističe agencija Rojters.
Patrole u okviru zajedničkih vojnih vježbi Kine i Rusije uslijedile su nekoliko sati pošto je Bajden razgnijevio Peking rekavši da je spreman da vojno odgovori u slučaju kineskog napada na Tajvan, ali i dok je o reakcijama na rusku invaziju na Ukrajinu razgovarao sa liderima članica Kvada, bezbjednosne grupe u kojoj su Australija, Indija, Japan i SAD.
"Kina se ne udaljava od Rusije. Umjesto toga, vježba pokazuje da je Kina spremna da pomogne Rusiji da brani njen istok dok se Rusija bori na svom zapadu", rekao je američki zvaničnik.
Portparol Stejt departmenta Ned Prajs rekao je da je zajednička patrola prešla Japansko more i nastavila kroz Istočno kinesko more i Filipinsko more, dodajući da je vježba vjerovatno planirana znatno unapred i da je pokazala da je strateško partnerstvo "bez ograničenja" koje su Peking i Moskva objavili prije invazije na Ukrajinu "prilično živo i zdravo".
Bajdenova posjeta Aziji bila je dio napora SAD da se suprotstave onome što Vašington naziva "prisilnim" ponašanjem Pekinga, ne samo prema Tajvanu za koji Kina tvrdi da je dio njene teritorije. Američki predsjednik je obećao da će Vašington stati uz svoje saveznike i partnere u zalaganju za slobodan i otvoren indo-pacifički region.
Zajednička patrola je trajala 13 sati iznad japanskog i istočnokineskog mora i njoj su učestvovali ruski strateški bombarderi Tu-95 i kineski bombarderi Sian H-6, saopštilo je rusko Ministarstvo odbrane, dok je kinesko Ministarstvo odbrane saopštilo je da je to dio godišnje vojne vježbe.
Visoki američki diplomata zadužen za istočnu Aziju u vrijeme administracije Baraka Obame, Danijel Rasel, rekao je da je slanje vojnih aviona u blizini vazdušnog prostora Japana dok su tamo bili Bajden i drugi lideri "čin prkošenja Pekinga i Moskve sve većoj solidarnosti među velikim demokratskim silama".
Analitičar tink-tenka Rand korporacija Derek Grosman rekao je da su vježbe "jasno osmišljene da pokažu nezadovoljstvo Pekinga samitom Kvada i svim postupcima predsjednika Bajdena u posljednjih nekoliko dana".
U vrijeme rasta tenzija
Rusija i Kina su izvele zajedničke vježbe s nuklearnim bombarderima iznad Japanskog mora 2019, 2020. i 2021. godine, ali su letovi 24. maja bili prvi put da se takav manevar dogodio dok je američki predsjednik u regionu, ukazuje Fajnenšl tajms.
Kineski analitičari su ranije naveli da je jedna od svrha zajedničkih patrola kineskih i ruskih bombardera upozorenje SAD da "ne izazivaju probleme" inicijativama kao što je Kvad koji je Kina kritikovala kao azijski NATO.
Vježbe su održane u vrijeme porasta tenzije oko Tajvana, ukazuje britanski list, navodeći da je prošle godine Kina povećala broj naleta borbenih aviona i bombardera blizu Tajvana.
Kao još jedna ilustracija povećanja zabrinutosti za Tajvan, posebno u jeku rata u Ukrajini, admiral Majkl Studeman, najviši obavještajni oficir američke indo-pacifičke komande, boravi u posjeti Tajpeju, gdje se susreo s visokim bezbjednosnim zvaničnicima, rekao je izvor za Fajnenšl tajms.
Zajednički rusko-kineski nalet bombardera dio je vojne saradnje za koju analitičari kažu da se približila nivou saradnje saveznika, mada obje zemlje insistiraju da njihov odnos nije savez, podvlači list, ukazujući i da su SAD postale obazrivije po pitanju odnosa Kine i Rusije otkako su predsjednici Si Đinping i Vladimir Putin u februaru rekli da je njihovo prijateljstvo "bez granica".
Poruka američkoj administraciji
Let kineskih i ruskih strateških bombardera iznad Japanskog i Istočnog kineskog mora je prva zajednička vojna vježba dvije zemlje od početka ruske invazije na Ukrajinu i oštra poruka američkoj administraciji koja nastoji da učvrsti regionalne saveze usred jačanja strateškog partnerstva Moskve i Pekinga, piše Vašington post.
Bijela kuća je odmah osudila vazdušnu vježbu i visoki zvaničnik Bajdenove administracije je rekao da ona "pokazuje da je Kina i dalje spremna da se blisko poveže s Rusijom, uprkos brutalnostima Rusije u Ukrajini".
Ekonomski i geostrateški problemi imali su istaknuto mjesto u programu Bajdenove posjete Južnoj Koreji i Japanu, navodi list, dodajući da su sastanci američkog predsjednika pokrili niz pitanja, uključujući podršku Ukrajini i najavu novog ekonomskog okvira koji bi dijelom trebalo da bude protivteža naporima Kine da poveća svoj uticaj u Indo-Pacifiku.
Bijela kuća je u martu saopštila da je Rusija, sputana trgovinskim ograničenjima i drugim ekonomskim sankcijama koje su uvele SAD i druge zemlje kao odgovor na invaziju na Ukrajinu, tražila od Kine vojnu opremu, mada zvaničnici administracije kažu da nema pokazatelja da je Peking pružio takvu pomoć.
Visoki južnokorejski vojni zvaničnici rekli su da je vojska te zemlje podigla svoje avione pošto su najmanje četiri kineska i ruska vojna aviona uletjela u zonu protivvazdušne odbrane Južne Koreje.
Demonstracija sile
Prva zajednička vojna vježba Kine i Rusije od početka ruske invazije na Ukrajinu bila je očigledna demonstracija sile u vrijeme Bajdenove posjete regionu, piše Njujork tajms pozivajući se na američke, južnokorejske i japanske zvaničnike.
Ta vojna aktivnost bila je značajan znak da partnerstvo Kine i Rusije nije oslabilo i pošto su u tromjesečnom ratu u Ukrajini ubijene hiljade civila, ocjenjuje list.
Tokom rata u Ukrajini, ukazuje Njujork tajms, Peking je stao na stranu Moskve dajući joj diplomatsku i retoričku podršku.
Kina je uporno osuđivala NATO i ponavljala tvrdnje predsjednika Rusije Vladimira Putina da širenje alijanse predstavlja prijetnju globalnoj stabilnosti, kao i da ga je isprovociralo da napadne Ukrajinu. Peking je takođe na svojim zvaničnim platformama ponavljao ruske dezinformacije, uključujući teoriju zavjere da Pentagon finansira laboratorije za biološko oružje u Ukrajini.
Putin je pokušao da ojača veze Rusije s Kinom kao zemljom koja se takođe protivi dominaciji Zapada. Kina i Rusija su proglasile partnerstvo "bez granica" tokom Putinove posjete Pekingu u vrijeme Zimskih olimpijskih igara, a visoki američki i evropski zvaničnici kasnije su rekli da izvještaji zapadnih obavještajnih službi ukazuju da su visoki kineski zvaničnici početkom februara tražili od ruskih kolega da odlože invaziju na Ukrajinu do kraja Igara.
Dan poslije ceremonije zatvaranja, Putin je rekao da Ukrajina ne bi trebalo da bude suverena država, a tri dana kasnije je počela invazija.
Dvije zemlje su posljednjih godina ojačale vojne veze, a takođe su se, kako piše Njujork tajms, zbližile dijelom zahvaljujući dobrim ličnim odnosima Sija i Putina, dvojice autokrata koji imaju neprijateljski stav prema SAD i žele da oslabe američku moć.
Bonus video:
