Komercijalni brodovi koji i dalje plove kroz Crveno more počeli su da objavljuju poruke o nacionalnosti, pa čak i vjeri članova posade, putem javnih sistema za praćenje kretanja, kako ne bi postali mete jemenskih Huta nakon smrtonosnih napada koje je ta milicija izvela ove sedmice.
Crveno more je ključni pomorski pravac za transport nafte i robe, ali se saobraćaj drastično smanjio otkako su Huti u novembru 2023. započeli napade kod obala Jemena, tvrdeći da je riječ o činu solidarnosti s Palestincima u ratu u Gazi.
Grupa bliska Iranu je ove sedmice potopila dva broda nakon višemjesečnog zatišja, a njen vođa Abdul Malik al-Huti je poručio da neće dozvoliti prolazak nijednoj kompaniji koja prevozi robu povezanu s Izraelom.
Tokom proteklih dana, sve veći broj brodova koji prolaze južnim Crvenim morem i uskim moreuzom Bab el-Mandeb dodaje poruke u svoje javne AIS profile za praćenje, koje su vidljive kada se klikne na plovilo, prenio je Rojters.
Poruke su, između ostalog, sadržale napomene da je posada i menadžment isključivo kineskog porijekla, kao i isticanje prisustva naoružanih čuvara na brodu.
“Svi članovi posade su muslimani”, glasila je jedna poruka, dok su druge isticale da brodovi nemaju nikakve veze s Izraelom, prema podacima AIS sistema za praćenje brodova MarineTraffic i LSEG.
Izvori iz pomorske bezbjednosti kažu da ovakve poruke pokazuju sve veći očaj da se izbjegnu napadi Huti komandosa ili smrtonosnih dronova, ali ističu i da je mala vjerovatnoća da će to imati ikakav efekat.
Obavještajna priprema Huta je “mnogo dublja i proaktivnija”, naveo je jedan izvor.
Iako brodarske kompanije moraju pažljivo da provjere bilo kakvu, pa i posrednu povezanost sa Izraelom prije nego što zaplove Crvenim morem, rizik od napada i dalje ostaje visok
Analize pomorskog saobraćaja pokazale su da su brodovi iz šire flote oba plovila koja su Huti napali i potopili ove sedmice prethodno pristajali u izraelskim lukama tokom protekle godine.
Izvori iz oblasti pomorske bezbjednosti navode da, iako brodarske kompanije moraju pažljivo da provjere bilo kakvu, pa i posrednu povezanost sa Izraelom prije nego što zaplove Crvenim morem, rizik od napada i dalje ostaje visok.
U martu 2024. godine, Huti su balističkim raketama pogodili tanker Huang Pu, kojim upravlja kineska kompanija, iako su prethodno tvrdili da neće napadati kineske brodove, saopštila je Američka centralna komanda (CENTCOM).
Huti su takođe gađali i brodove koji trguju s Rusijom.
„Uprkos proglašenim primirjima, oblasti poput Crvenog mora i moreuza Bab el-Mandeb i dalje su klasifikovane kao visokorizične od strane osiguravača“, navela je brokerska kuća Aon u izvještaju ove sedmice.
„Neprestano praćenje situacije i prilagodljive bezbjednosne mjere su od suštinskog značaja za operatere brodova“.
Trošak osiguranja za prevoz robe kroz Crveno more više se nego udvostručio nakon napada izvedenih ove sedmice, a neki osiguravači su privremeno obustavili pokriće za pojedina putovanja, piše Rojters.
Broj dnevnih prolazaka kroz moreuz, na južnom vrhu Crvenog mora i ulazu u Adenski zaliv, iznosio je 35 brodova 10. jula, 32 broda 9. jula, što je pad u odnosu na 43 broda 1. jula, pokazuju podaci Lloyd’s List Intelligence.
U poređenju sa tim, u oktobru 2023, prije početka napada Huta, prosječan broj dnevnih plovidbi bio je 79.
„Pomorci su okosnica svjetske trgovine, oni obezbjeđuju snabdijevanje zemalja hranom, gorivom i ljekovima. Ne bi trebalo da rizikuju svoje živote da bi obavljali svoj posao“, saopštila je ove sedmice britanska humanitarna organizacija Seafarers’ Charity.
Bonus video:
