Crnogorci više ne ratuju za Rusiju, pokazuju podaci bezbjednosnih službi

Najmanje pet državljana Crne Gore borilo se na strani proruskih separatista, u jeku rata u Donbasu 2014. i 2015. godine. Više od deceniju kasnije i tri godine nakon početka ruske invazije na Ukrajinu, podaci bezbjednosnih službi pokazuju da nijedan crnogorski državljanin ne ratuje za Rusiju.

To proizlazi iz odgovora Agencije za nacionalnu bezbjednost (ANB) dostavljenih Vijestima.

“U ratnim operacijama na istoku Ukrajine 2014-2015. godine učestvovalo (je) pet državljana Crne Gore. Svi oni su se borili na strani proruskih separatističkih snaga”, kazali su iz kabineta šefa tajne službe, Ivice Janovića.

Oni ističu da je od pet boraca, jedan osuđen. Ostali se nijesu vratili u Crnu Goru.

“Jedno lice je procesuirano i sankcionisano izricanjem zatvorske kazne, jer se jedini vratio sa ratišta nakon stupanja na snagu Zakona o izmjeni i dopuni Krivičnog zakonika Crne Gore kojima je definisano novo krivično djelo: učestvovanje u stranim oružanim formacijama. Inače, ovo lice su prethodno deportovale ruske vlasti postupajući po međunarodnoj potjernici, raspisanoj zbog izdržavanja zatvorske kazne za drugo počinjeno krivično djelo”, kazali su iz Agencije.

Prema sudskim spisima u koje su Vijesti imale uvid, riječ je o B. M. koji je 12. aprila 2017. godine u podgoričkom Višem sudu osuđen jer se borio na strani samoproklamovane Donjecke Narodne Republike (DNR) u Ukrajini.

On je, kako je navedeno u presudi, od marta do jula 2015. godine bio vozač i strijelac u oružanoj formaciji DNR, učestvujući u ratnim sukobima na teritoriji Ukrajine.

Tokom postupka priznao je da je bio vozač.

Crnogorska tajna služba nema potvrđenih podataka da je od 24. februara 2022. godine, kad je Rusija pokrenula invaziju na Ukrajinu, do danas, neko od crnogorskih državljana bio na ukrajinskom ratištu.

Prema njihovim podacima, tamo nisu ni oni koji su se prije nešto više od deceniju borili na strani proruskih separatističkih snaga.

“U Crnoj Gori, od nastavka ruske agresije na Ukrajinu 2022. godine, nije potvrđen odlazak crnogorskih državljana na ukrajinsko ratište, uključujući i povratnike sa ukrajinskog ratišta 2014-2015. godina”, piše u odgovorima iz Agencije.

Nakon višemjesečnih protesta u Ukrajini 2014. godine i svrgavanja proruskog predsjednika Viktora Janukoviča, Rusija je anektirala poluostrvo Krim, što je izazvalo međunarodnu osudu i pogoršanje odnosa s Ukrajinom i Zapadom.

Istovremeno je izbio sukob u istočnoj Ukrajini, gdje su proruski separatisti, uz podršku Moskve, preuzeli kontrolu nad dijelovima Donjecke i Luganske oblasti.

Punih osam godina kasnije, 24. februara 2022. godine, Rusija je pokrenula sveobuhodnu vojnu invaziju na Ukrajinu, označivši početak rata velikih razmjera u Evropi. Sukob je izazvao masovne ljudske gubitke, migracije i brojne međunarodne sankcije protiv Rusije.

Jedina presuda

Prvi sudski postupak u Crnoj Gori vođen zbog učešća u oružanim sukobima van zemlje, vođen je upravo protiv B.M.

Tokom suđenja on je priznao da je bio u Ukrajini, navodeći da je tamo otišao zbog moralnih i patriotskih razloga, te da je u DNR vozio kamion i prevozio vojnike, ali da nije direktno učestvovao u borbama.

“Okrivljeni B.M. je izjavio da ne poriče da je bio ‘tamo’ i da je u M. otputovao 23. 12. 2014. godine, a u U. je otišao 27. 12. 2014. godine da bi pomogao ljudima iz moralnih i patriotskih pobuda. Dok se nalazio u U. bio je vozač ‘C’ kategorije u auto-jedinici, odnosno vozio je kamion, a u U. se zadržao do 23. 10. 2015. godine, kad je uhapšen na granici između U. i R. Za svo vrijeme koje je boravio u U. i to na oslobođenom dijelu teritorije koja je proglašena za D.N.R.(DNR) je vozio kamion, s tim da nije direktno ni indirektno učestvovao u ratnim okršajima, a obaveza vozača je zavisila od naredbe koju dobije od vojne komande, pa je tako npr. vršio prevoz vojnika na terenu”, piše u presudi.

Sud je kao ključne dokaze prihvatio vojnu knjižicu DNR na njegovo ime, fotografije sa njegovog Fejsbuk profila koje prikazuju B. M. u uniformi sa naoružanjem, kao i druge materijalne dokaze i svjedočenja.

Uz kaznu zbog učešća u oružanoj formaciji, sud je uračunao i ranije izrečenu kaznu zatvora od tri godine zbog pokušaja ubistva i lake tjelesne povrede, pa mu izrekao jedinstvenu kaznu od tri godine i pet mjeseci.

I zbog ratovanja u Siriji odgovarao je samo jedan državljanin

Vijesti su nedavno objavile da se dvije žene iz Crne Gore sa četvoro djece trenutno se nalaze u kampovima na sjeveroistoku Sirije. Jedan crnogorski državljanin nalazi se u kurdskom zatvoru u tom dijelu zemlje, dok se za još dvojicu državljana sumnja da su poginuli. Lokacija jedne žene, koja je u Siriju otputovala radi sklapanja šerijatskog braka, i njenog djeteta, nije poznata.

Prema podacima tajne službe, iz Crne Gore u Siriju otputovalo je 26 državljana Crne Gore - dvadeset troje je bilo punoljetno (osamnaest muškaraca i pet žena), dok su njih troje bila djeca, a u toj državi rođeno je još petoro djece, čiji su roditelji ili jedan od roditelja crnogorski državljani.

Od njih 31 u Crnu Goru vratilo deset crnogorskih državljana - devetoro punoljentih (osam muškaraca i jedna žena) i jedno dijete.

Vijesti su tada objavile informacije dobijene iz vrha bezbjednosnog sektora, prema kojima su se plavske vehabije Omar Redžepagić i Džemal Canović, priključili ISIL-u u Siriji.

“Nakon propasti ISIL-a, Omar Redžepagić je završio u kurdskom zatvoru, dok se za Džemala Canovića smatra da je poginuo boreći se na strani ISIL-a”, rekao je isti sagovornik tada.

I zbog ratovanja u Siriji odgovarao je samo jedan državljanin Crne Gore, ostali su izbjegli krivični progon, kazali su iz tajne policije.

Riječ je o Ulcinjaninu Hamidu Beharoviću, koji je u januaru 2018. godine osuđen i nakon čega je rekao da se neće žaliti na kaznu koja mu je dosuđena.

Bio je optužen da se, od aprila 2015. do maja 2016. godine, pridružio i učestvovao u stranoj oružanoj formaciji terorističkoj organizaciji Islamska država Iraka i Levanta (ISIL).

Negirao je navode optužnice Specijalnog državnog tužilaštva (SDT) da se od aprila 2015. do maja 2016. godine pridružio i učestvovao u stranoj oružanoj formaciji ISIL.

Tvrdio je da nije ratovao u Siriji na strani ISIL-a, ali da je bio u toj zemlji i time prouzrokovao mnogo problema sebi i svojoj porodici. Beharović je tada izjavio u sudnici da je bolestan i da nije učestvovao u borbama, ni u obilasku stražarskih mjesta.

U Siriju je, kazao je, pošao jer mu je prijatelj Mirza Haklaj rekao da je tamo dobro i da može lijepo da se živi. Podgoričanin Mirza Haklaj je poginuo u Siriji.