Ukrajinska Nacionalna agencija za potragu i upravljanje imovinom (ARMA) preuzela je na upravljanje radi dalje prodaje teretni brod “Anka” koji plovi pod zastavom Tanzanije, a dovodi se u vezu sa crnogorskom kompanijom “Fab petrol” iz Podgorice.
Iz te kompanije, međutim, za “Vijesti” su saopštili da oni već duže navodno nemaju nikakve veze sa tim brodom, jer je prodat.
Brod je zaplijenjen od ukrajinskih vlasti krajem aprila u luci Reni na Dunavu prilikom prolaska kroz ukrajinske vode, na putovanju od luke Đurđuleti u Moldaviji do Gemlika u Turskoj.
Naime, ukrajinska Obavještajno-bezbjedonosna služba SBU je “Anku” identifikovala kao jedan od brodova ruske tzv. flote u sjenci (shadow fleet) a koja Rusima služi sa prikriju tragove i zaobiđu ekonomske snakcije međunarodne zajednice zbog aktuelne vojne agresije Moskve na Ukrajinu.
“Anka”, koja prema navodima ukrajinskih medija, ali i svim zvanično dostupnim bazama podataka o trgovačkim brodovima u svijetu (među kojima je i informacioni sistem Equasis koji koriste i crnogorske pomorske vlasti), pripada crnogorskoj kompaniji “Fab petrol”, identifikovana je kao počinilac u Ukrajini zakonom zabranjenog djela - neautorizovanog ulaska na privremeno okupiranu terotoriju te države i izlaska sa nje, odnosno za transport žitarica koje su po navodima vlasti u Kijevu Rusi ukrali sa privremeno okupiranih područja jugoistočne Ukrajine.
“Anka” je krajem prošle godine iz luke Sevastopolj na poluostrvu Krim koga je Rusija nezakonito anektirala još 2014. godine, prema navodima SBU, transportovala oko 5.000 tona ukrajinske pšenice. Brod koji prema tvrdnjama Ukrajinaca, pripada crnogorskoj kompaniji sa sjedištem u Podgorici, stoga je prvom narednom prilikom kada je zašao u vode te države, zaustavljen i zaplijenjen.
“Anka” se tako od 25. aprila nalazi usidrena na Dunavu u blizini ukrajinskog grada Reni, a nakon sudske odluke brod je i definitivno oduzet od njegovog zvaničnog vlasnika i povjeren na upravljanje ARMA-i koja će uskoro sprovesti postipak njegove sudske prodaje.
“Prenos imovine i upravljanja ARMA-i izvršen je na osnovu odluke istražnog sudije, donijete na zahtev Glavne uprave SBU za Autonomnu Republiku Krim, u okviru krivičnog postupka pokrenutog zbog kršenja pravila ulaska na privremeno okupiranu teritoriju i izlaska s nje”, saopštila je juče ukrajinska Nacionalna agencija za potragu i upravljanje imovinom (ARMA).
Kako je navedeno u toj agenciji, oni redovno sarađuju sa SBU u slučajevima koji se tiču brodova koji krše režim okupirane ukrajinske teritorije.
Portal “Ukrajinska pravda” navodi da je brod za prevoz generalnog tereta od 3.043 bruto-registarske tone, identifikovan kao plovilo koje je “pomagalo Rusiji u krađi ukrajinske poljoprivredne proizvodnje sa privremeno okupiranih teritorija”.
Iako je u fokusu međunarodne zajednice sprečavanje Rusije da “flotom u sjenci” odnosno korišćenjem starih tankera koji često mijenjaju zastave i vlasnike, zaobiđe međunarode sankcije i na svjetsko tržište plasira što veće količine nafte, u posljednje vrijeme se posebno pod pritiskom Ujedinjenog Kraljestva, sve više vodi računa i o manjim teretnim brodovima iz ruskog “shadow fleet-a” koji se koriste za transport i plasiranje na tražišta trećih zemalja, žitarica iz Rusije i okupiranih djelova Ukrajine.
U tu tzv. Grain Verification Scheme - mrežu za verifikaciju porijekla žitarica koje prevoze sumnjivi brodovi, a koju je britanska Vlada u saradnji sa Vladom u Kijevu, zvanično pokrenula u januaru, izgleda da se uplela i “Anka” koja po navodima ukrajinskih vlasti, ali i zvanično dostupnim podacima, pripada crnogorskoj kompaniji “Fab petrol” koja je tzv. “registered owner” (registrovani vlasnik) ovog teretnjaka.
Kao menadžer broda navodi se turska kompanija “Sima Shipping Ltd.” sa sjedištem u Istanbulu. I GISIS (Global Integrated Shipping Information System) informacioni sistem Međunarodne pomorske organizacija kao registrovanog vlasnika broda “Anka” koji nosi IMO broj 9365415, navodi kompaniju “Fab petrol” iz Crne Gore.
Međutim, iz ove kompanije su za “Viesti” saopštili da oni već duže navodno nemaju nikakve veze sa tim brodom.
“Ne mogu Vam dati informacije i odgovore vezano za tražena pitanja, osim da je brod bio u vlasništvu naše kompanije, ali je isti prodat. Već duže od pola godine predmetni brod nije u našem vlasništvu i pretpostavljam da su podaci iz registra, sa kojima raspolažete, stari. Kompanija ‘Fab Petrol’ i nadležni u njoj nisu upoznati sa daljim aktivnostima i trenutnim statusom ovog broda”, kazala je “Vijestima” pravna zastupnica “Fab petrola” Nela Anđušić.
Nju su “Vijesti”, pored ostalog, pitali da potvrdi ili demnatuje vezu “Fab Petrola” sa brodom “Anka”, ali i da, ukoliko ta veza postoji, objasni zbog čega je ta crnogorska kompanija učestvovala u aktivnostima koje se u Ukrajini smatraju izričito nezakonitim, a u međunarodnom kontekstu mogu se smatrati pomaganjem Rusiji da izbjegava sankcije koje joj je međunarodna zajednica uvela zbog agresije na Ukrajinu...
“Da li kompanija ‘Fab petrol’ ima ikakve veze i ako da, konkretno kakve, sa turskom kompanijom “Sima Shipping Ltd.” iz Istanbula koja u zvaničnim evidencijama, figurira kao manadžer broda Anka”, pitanje je na koje Anđušić, takođe, nije odgovorila.
U GISIS sistemu Međunarodne pomorske organizacije IMO, kao zvanična adresa “Fab petrola” kao vlasnika broda, navodi se poštanska adresa sjedišta kompanije “Sima Shipping” u Istanbulu.
“Anka” inače, prlilično dobro odgovara tipičnom profilu brodova kakve bi Rusija koristila za “shadow fleet” aktivnosti jer je ovaj mali teretnjak izgrađen 2005. u Kini, vrlo često proteklih godina mijenjao imena i zastave pod kojima je plovio.
Obično su to bile zastave nekih od država koje imaju vrlo labave kriterijume u vezi sa vlasništvom, ali i tehničko stanje brodova koji se kod njih registruju, pa je tako “Anka” proteklih godina mijenjala imena: od originalnog “Xin Long Zhou 155” pod kojim je izgrađena u Kini, preko “Vera 777”, “Victoria” i sadašnjeg “Anka” kojeg nosi od marta 2022.
Na njenom jarbolu od početne kineske do sada se promijenilo više zastava pa je tako ovaj 100 metara dugi i 16 metara široki brod u međuvremenu plovio pod zastavama Paname, Komorkskh ostrva, Kameruna, Palaua, Mongolije do posljednje, zastave Tanzanije koju je podigao u aprilu ove godine, neposredno prije nego što će biti zaplijenjen u Ukrajini.
Brod je posljednjih godina najviše plovio po Mediteranu i bazenu Crnog mora, a u više navrata dolazio je i u crnogorsku luku Bar.
Prema procjenama ARPA-e, zaplijenjeni teretnjak koji će uskoro biti prodat na javnoj licitaciji, procijenjene je vrijednosti 420.000 eura.
SBU: “Anka” je dio ruske “flote u sjenci”
Obavještajno bezbjednosna služba Ukrajine SBU zvanično je juče potvrdila da je zadržala i zaplijenila “strani brod koji je pomagao ruskim agresorima u krađi ukrajinske poljoprivredne proizvodnje sa privremeno okupiranih teritorija naše države”.
“Zadržavanje ovog broda izvedeno je tokom specijalne operacije SBU i Državne granične službe u unutrašnjim vodama Crnomorske akvatorije Ukrajine. Istraga je utvrdila da zaplijenjeni brod pripada ‘floti u sijenci’ Rusije, koju Kremlj koristi za prodaju ukradenog ukrajinskog žita trećim zemljama. Prema materijalima predmeta, krajem 2024. ovaj brod izvezao je iz luke Sevastopolj pet hiljada tona pšenice, koju su opljačkali na privremeno okupiranoj teritoriji južne Ukrajine”, saopštila je SBU i objavila fotografije upada svojih operativaca na “Anku”.
Tada je, piše, pronađena dokumentacija ruskih graničnih i sanitarnih službi iz koje se vidi da je žito kojeg je brod krajem aprila prevozio iz Sevastopolja, porijeklom sa njiva u blizini okupiranog ukrajinskog grada Melitopolj u Zaporoškoj oblasti.
“Da bi prikrilo zločine okupatora, ovo plovilo je obavljalo ilegalne plovidbe pod zastavom jedne od azijskih zemalja”, navodi se u saopštenju SBU...
“Tokom pretresa na brodu pronađeni su dokumenti, navigaciona oprema i drugi materijalni dokazi koji potvrđuju činjenice pljačke ukrajinske poljoprivredne proizvodnje od strane Rusa. Nakon zapljene teretnog broda i zadržavanja njegove posade, istraga se nastavlja kako bi se utvrdile sve okolnosti zločina Kremlja i kako bi odgovorni bili privedeni pravdi”, navodi se u saopštenju PR službe SBU-a.
Bonus video:
