Crna Gora ima “veoma visoku” stopu zatvorenika na 100.000 stanovnika - 125, što je znatno iznad evropskih 104.8, podaci su iz izvještaja Savjeta Evrope o zatvorskim populacijama u Evropi, poznatog kao SPACE I 2024.
Izvještaj obuhvata podatke o stanju u zatvorima na dan 31. januar 2024. godine, kao i podatke o kretanju zatvorske populacije tokom cijele 2023. godine sa ciljem uporedne analize zatvorskih sistema u evropskim državama.
Tako se Crna Gora svrstava u grupu država sa visokom stopom zatvorenika, rame uz rame sa Litvanijom, Letonijom i Srbijom.
Osim toga, zatvorski sistem karakterišu česte promjene u populaciji, pa je zemlja zabilježila vrlo visoku stopu prijema i otpusta zatvorenika tokom 2023. godine, što ukazuje na visoku fluktuaciju.
Crna Gora je na dan 31. januar 2024. imala ukupno 781 osobu u zatvoru, a 94,6 odsto zatvorenika činili su muškarci, dok su 5,6 odsto bili strani državljani.
Crna Gora spada u zemlju sa “veoma niskom” stopom zatvorenica, a tu joj društvo prave Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Albanija, Monako, Francuska...
Prema podacima iz izvještaja, procijenjena prosječna dužina zatvorske kazne u Crnoj Gori tokom 2023. godine iznosila je 5,2 mjeseca. Ta vrijednost izračunata je na osnovu odnosa između ukupnog broja zatvorenika i godišnjeg broja prijema, i niža je od evropskog prosjeka koji iznosi 11,3 mjeseca.
U poređenju sa zemljama regiona, Crna Gora ima istu prosječnu dužinu kazne kao Hrvatska, kraću od Srbije (6,9 mjeseci) i Sjeverne Makedonije (6,2), dok je nešto duža od one u Sloveniji, gdje je procijenjeno prosječno trajanje 4,8 mjeseci.
Kada je riječ o stopi samoubistava u zatvorima, Crna Gora je svrstana u grupu zatvorskih sistema sa “vrlo visokom” stopom samoubistava, što znači da je broj samoubistava na 10.000 zatvorenika više od 25 odsto iznad evropske medijane. Iako konkretna brojčana vrijednost nije objavljena, Crna Gora se u ovoj kategoriji nalazi zajedno sa zemljama poput Francuske, Norveške, Italije, Slovenije i Belgije.
Prema istom izvještaju, stopa popunjenosti zatvorskih kapaciteta iznosila je 96,1, a po standardima Savjeta Evrope, vrijednosti do 100 ukazuju da zatvorski sistem funkcioniše u okviru administrativno prihvatljivih granica, dok sve iznad tog praga znači formalnu prenatrpanost.
Tokom 2023. godine, u crnogorski zatvorski sistem primljeno je 1.650 lica, što predstavlja stopu prijema od 268,1 na 100.000 stanovnika. Iz zatvora je tokom iste godine pušteno 1.495 lica, sa stopom otpusta od 242,8 na 100.000 stanovnika. Dinamika zatvorskog sistema se ogleda u činjenici da broj godišnjih prijema višestruko premašuje broj zatvorenika na referentni dan - što znači da kroz zatvorski sistem godišnje prođe više od dvostruko više lica nego što u svakom trenutku u njemu boravi.
Crna Gora nije dostavila podatke o ukupnom budžetu za zatvorski sistem, zbog čega nije uključena u uporednu analizu troškova. Prema raspoloživim evropskim podacima, ukupna potrošnja zatvorskih sistema porasla je za 16,1 odsto tokom 2023. godine, sa 234,9 na 272,8 miliona eura.
Kada se uporedi sa malim evropskim državama slične veličine, Crna Gora ima izraženiju zatvorsku dinamiku. Island ima 35 zatvorenika na 100.000 stanovnika, sa 138 prijema, Malta 132 zatvorenika i 139 prijema, Luksemburg 92 zatvorenika i 127 prijema. Crna Gora je jedina među njima sa više od 250 prijema na 100.000 stanovnika. Takođe, Crna Gora ima više zatvorenika na 100.000 stanovnika od Islanda i Luksemburga, a gotovo identično kao Malta.
Bonus video:
