To što se Crna Gora našla na neslavnom prvom mjestu po broju podnijetih predstavki Evropskom sudu za ljudska prava u odnosu na broj stanovnika predstavlja upozorenje da je stanje ljudskih prava i ukupne vladavine prava daleko od zadovoljavajućeg, smatraju u Centru za građansko obrazovanje.
“Ovo je ogledalo nepovjerenja u domaće sudove i u velikoj mjeri posljedica nefunkcionisanja sistema”, ocijenio je koordinator programa Ljudska prava u CGO Petar Đukanović.
U Strazbur je prošle godine stiglo 318 predstavki iz Crne Gore, što je za 130% više u odnosu na godinu ranije kada je stiglo njih 138.
Sud je prošle godine donio 13 presuda, od kojih je u 11 utvrđeno kršenje makar jednog prava iz Evropske konvencije o ljudskim pravima.
Iz Ustavnog suda, međutim, ističu da broj povećanja podnesenih predstavki nije rezultirao i povećanjem presuda u kojima je utvrđena povreda Konvencije.
“Ovom trendu blagog smanjenja presuda kojima je utvrđena povreda Evropske konvencije u odnosu na Crnu Goru doprinijela je činjenica što je ustavna žalba kao najvažniji instrument za zaštitu ljudskih prava na nacionalnom nivou, odnosno posljednji oblik zaštite prije obraćanja Evropskom sudu za ljudska prava, proglašena od strane Evropskog suda za djelotvorno pravno sredstvo počevši od 20. marta 2015, odnosno od donošenja novog Zakona o Ustavnom sudu”, kazali su iz ovog suda.
Predstavnik CGO-a ističe da stanje jeste nešto bolje i da se sudije trude da praksu iz Strazbura postave kao jedan od osnova za presuđenje, ali da broj njenih presuda pokazuje da se njihova praksa još nedovoljno primjenjuje u postupcima u Crnoj Gori.
Godišnja statistika pokazala je da je 2018. odbijeno 264 predstavki, što je rast u odnosu na 154 godinu ranije.
Đukanović ističe da veliki broj podnijetih predstavki ukazuje da građani imaju veliko povjerenje u Evropski sud, ali da značajan broj odbijenih ukazuje da oni nisu dovoljno informisani o karakteru suda i načinu podnošenja predstavki.
Gazivoda: Utvrditi uzorke
Ovakva statistika nije pohvalna i zahtijeva da se utvrde njeni uzroci, smatra trener Savjeta Evrope za slobodu izražavanja Siniša Gazivoda.
“Neophodno je napraviti analizu koja bi nam otkrila uzroke ovake statistike i onda sistemski djelovati na posljedicu uz doprinos svih relevantnih segmenata društva. U suprotnom i dalje ćemo ostati u vrhu ovakve statistike”, kazao je on “Vijestima”.
Dodao je da se u ovom slučaju može pretpostaviti da se radi ili o niskom stepenu povjerenja u domaće pravosuđe ili o nedovoljnom poznavanju uloge Suda u Strazburu.
Bonus video:
