Novinari u cijeloj Evropi suočavaju se sa istim problemima - napadima, pritiscima i cenzurom,pokazuje evropski projekat “Sigurna mreža za evropske novinare”.
Koliko su evropski novinari izloženi tim problemima, najbolje oslikava to što je za dva mjeseca rada zajedničke platforme za prikupljanje prijava o incidentima nad medijskim kućama i poslenicima bilo čak 196 prijavljenih slučajeva kršenja novinarskih sloboda. Gotovo polovina od preko 170 ispitanih slučajeva potiče iz južne ili jugoistočne Evrope, odnosno sa Balkana, podaci su sa nove platforme, gdje novinari iz zemalja članica i kandidata za EU mogu prijaviti kršenja medijskih sloboda.
Projekat su pokrenule organizacije "Indeks on senzoršip" (Index on censorship) iz Londona, "Oservatorio Balkani e Kaukaso" (Oservatorio Balcani e Caucaso - OBC) iz Italije, South East Europe Media Organisation (SEEMO), te italijanska organizacija “Ossigeno per l’informazione”, a platforma prikuplja i mapira informacije o kršenju sloboda medija koje dobije od medijskih profesionalaca i građana novinara.
“Na platformi je već registrovano više od 200 slučajeva kršenja slobode medija od kojih su 187 provjereni. Osim ljudi kojih već rade na tome i sami novinari mogu da doprinesu na dopuni slučajeva kršenja slobode medija, prijetnjama, pritiscima”, rekao je “Vijestima” novinar Luka Zanoni iz OBC.
Do sada, pokazuju podaci sa sajta, kršenja su najčešća u Turskoj, Srbiji i Italiji. “U Turskoj je prijavljeno 17 slučajeva, a finansijski i pravni pritisci su, kako se čini, glavno oruđe koje se koristi da ućutka kritičke glasove. U Srbiji je prijavljeno 16 slučajeva, a katastrofalne poplave u maju pokrenule su niz zabrinjavajućih postupaka zbog kojih su međunarodna i lokalna zajednica počele da preispituju stanje medijskih sloboda i širenje cenzure u zemlji. Nekoliko blogova su blokirani i napadnuti posle kritikovanja uloge vlade i njene reakcije na poplave”, navodi se u Izvještaju za period maj - jul.
U istom periodu u Italiji prijavljeno je 15 slučajeva, a mnogi uključuju prijetnje i napade. Nastavljaju se hapšenja, fizički i verbalni napadi na novinare kao sredstvo za zastrašivanje ili krnjenje ugleda profesionalaca. “Novinari se privode na terenu bez jasnog objašnjenja ili naloga i puštaju se tek nekoliko sati kasnije kada više ne mogu da pokrivaju željene događaje”, stoji na sajtu.
Preko 40 prijavljenih slučajeva odnosi se na pravne mjere preduzete prema novinarima ili medijskim kućama, što ukazuje na veliku potrebu za pravnu podršku i zaštitu onih koji su pogođeni. “Iako postoji nekoliko udruženja i nevladinih organizacija koje nude takvu podršku novinari često ne dobiju potrebnu pomoć na vrijeme, ako je uopšte i dobiju", jedna je od zajedničkih boljki u većini država Evrope.
Zbog ovakvih pokazatelja o slobodi medija, Evropska komisija je odlučila da finansira ovaj projekat i pokuša da uspostavi novi mehanizam zaštite slobode medija na nivou EU.
“Radimo sa 10 medija iz Hrvatske, Slovenije, Srbije, Crne Gore, Rumunije, Bugarske, Italije, Grčke, Turske i Makedonije. Iako je još relativno rano da se priča o postignutim rezultatima, možemo da kažemo da smo se za sada fokusirali na saradnju sa partnerima, te na istraživanja određenih tema. Zajednički rad nas je doveo do zaključka da problem slobode medija postoji u svakoj zemlji, a istraživanje o tome biće objavljeno na kraju projekta”, kazao je Zanoni.
Medijski partner projekta u Crnoj Gori su “Vijesti”.
Zanoni: Izazov da se iz Crne Gore nešto prenese u Turskoj
Na našem sajtu se mogu pratiti dnevne kratke vijesti, a planirano je da se objavi 110 intervjua. Najveći izazov je da sarađujemo, odnosno da ono što se objavi u Crnoj Gori bude prenešeno, recimo, u Turskoj.
Na taj način će se najbolje vidjeti da se suočavamo svi sa istim problemima. A to mora da bude evropska priča.
Nekažnjivost i pritisci u Crnoj Gori
Iz Crne Gore su do sada prijavljena dva slučaja - kvalifikacija Televizije Kotor kao “kvazi televizije”, a što su u izjavama saopštili lider Liberalne partije Andrija Popović i direktor radija Skala Slavko Mandić, koji su ocijenili da tom mediju više ne treba dopustiti da prisustvuje konferencijama za novinare.
Takođe, mapirano je i paljenje vozila novinara u februaru ove godine. Na sajtu “Index on senzoršipa”, objavljen je tekst novinara iz Makedonije o nekažnjivosti napada na novinare u Crnoj Gori kao glavnoj prijetnji slobodi medija. Kao primjer je uzet slučaj novinara “Vijesti” Tufika Softića.
Ovaj članak je urađen uz podršku Evropske unije u okviru projekta Safety Net for European Journalist. Sadržaj članka je isključiva odgovornost Osservatorio Balcani e Caucaso, njegovih partnera i ne može se ni na koji način uzeti da predstavlja stavove Evropske unije.
Bonus video:
