Šta kupovina i rekonstrukcija podgoričkog restorana “Leonardo” ima zajedničko sa rastom i razvojem malih i mikro preduzeća, podrškom stvaranju novih proizvoda i tehnologija, podsticanjem izvoza, otvaranjem novih radnih mjesta, što su, između ostalog, ciljevi Investiciono-razvojnog fonda, koji je ovu aktivnost 2013. godine finansirao sa 225.000 eura?
Ništa, s obzirom na to da je riječ o odavno razrađenom ugostiteljskom objektu. Restoran “Leonardo” ne uklapa se ni u misiju IRF-a, na čijem sajtu se navodi da im je, kao razvojnoj instituciji, misija “stvaranje novih vrijednosti zasnovanih na znanju, kulturnom nasljeđu i prirodnom bogatstvu”.
Ovaj novac sigurno nije ni podrška početnicima u biznisu jer je dat podgoričkoj firmi “Nero's”, vlasnice i osnivača Danijele Ivanović i “Master inženjeringa”, čije su djelatnosti građevinarstvo, trgovina, turizam, ugostiteljstvo i pružanje usluga u zemlji i inostranstvu, a iza kojeg stoji Danijelin suprug Vladan Ivanović. Državno kreditiranje porodice Ivanović ne završava se ovim, sa IRF-ovom doskorašnjom poslovnom politikom nepovezivim potezom - kompanija “Novi volvox”, čijih je 13 odsto vlasnik pomenuti Vladan Ivanović, a 51 procenat firme posjeduje njegov brat od strica Milan Ivanović, dobila je u dvije tranše, tokom 2013. milion eura za “trajna obrtna sredstva”. Sa zvaničnim ciljevima i misijom IRF-a ništa zajedničko nema “Novi volvox”, “moderno društvo koje se bavi uvozom, zastupanjem, veleprodajom i maloprodajom svih vrsta građevinskih materijala, izgradnjom stambenih i nestambenih objekata i inženjeringom”. Ova aktivnost IRF-a sigurno nije dio njihove vizije da “podstiče obnovljivi razvoj društvene zajednice”, nego je državni fond nesebično, sa milion eura, pomogao likvidnost biznisa privatnika bliskih vlasti.
Sa svim ovim, i mnogim drugim biznisima i firmama, blisko je povezan ili iza njih direktno stoji Miodrag Ivanović, Vladanov rođeni brat, najpoznatiji kao jedan od ključnih aktera afere “Telekom”. Ivanović je bio izvršni direktor Moneta i nakon privatizacije Telekoma do aprila 2007, kada je uz otpremninu otišao, a Monet je pripojen Telekomu. Istog mjeseca postavljen je u bord direktora državne naftne kompanije “Montenegro bonus”.
Prekaljeni kadar: Miodrag Ivanović
U avgustu iste godine postao je direktor “Petrol bonusa”, koju su formirali “Montenegro bonus” i slovenački “Petrol”. Slovenci su pet godina kasnije preuzeli cijelu kompaniju. U decembru 2009. Ivanović je izabran za izvršnog direktora Pobjede, a od januara do jula 2011. je i predsjednik borda direktora. Na čelu ovog državnog preduzeća u gubicima bio je do oktobra 2011, kada novina zbog štrajka dijela radnika nije izašla. Učestvovao je u dokapitalizaciji Prve banke, hitnoj akciji koja je njegovog kuma Aca Đukanovića spasavala od kraha. Tokom ovog postupka, koji je završen u maju 2011, Ivanović je uložio 900 hiljada eura u kupovinu 7.041 akciju i tako, nakon Elektroprivrede, bio najveći učesnik dokapitalizacije.
Ivanović je od 2006. do juna prošle godine bio u bordu direktora “Montenegro erlajnza”, velikog državnog gubitaša. Sa bivšim predsjednikom borda direktora Telekoma Olegom Obradovićem i sadašnjim ministrom rada i socijalnog staranja Predragom Boškovićem osnivač je firme “OMP Engineering”, koja je sa državnim Plantažama osnovala fabriku briketa. Fabrika je zvanično otvorena 2011, ali nikada nije proradila.
Aktivnosti IRF-a tokom 2013. u pomaganju ugostiteljskih potencijala ne završavaju se sa podgoričkim “Leonardom” - Društvo za proizvodnju, turizam, trgovinu i usluge "Papagaj" DOO iz Herceg Novog za istoimeni restoran u Đenovićima dobilo je 250.000 eura. Izvršni direktor je, prema registru CRPS-a, Nikola-Nećko Koćalo, vlasnik kompanije “Neckom” i funkcioner Pozitivne Crne Gore.
Upoređivanjem spiska odobrenih kredita, njihovih korisnika, namjena, i prije svega, iznosa, lako je zaključiti da galantnost IRF-a naročito dolazi do izražaja u 2013.
Upoređivanjem spiska odobrenih kredita, njihovih korisnika, namjena, i prije svega, iznosa, lako je zaključiti da galantnost IRF-a naročito dolazi do izražaja u 2013. tokom koje je odobreno 37,8 miliona eura kredita, za razliku od prethodne godine, sa “samo” 14, 8 miliona. Ova promjena koincidira sa smjenom u rukovodećoj strukturi IRF-a, nakon tragične smrti prof. dr Dragana Lajovića u prvoj polovini 2013, nakon čega ga je na čelu borda zamijenio provjereni kadar iz poslaničkih klupa DPS-a Zoran Vukčević.
Refinansiranje jednog Fondovog kredita drugim u istoj godini
Investiciono-razvojni fond je 29. maja ove godine izmijenio po nekoliko odredbi u svojim programima za refinansiranje tekućih kreditnih zaduženja, kreditiranje infrastrukturnih projekata i projekata vodosnabdijevanja i finansiranja trajnih obrtnih sredstava.
U programu o dodjeli kredita za refinansiranje nema više odredbe koja glasi da je za ovakav kredit potrebno da je “inicijalno odobrenje bilo najmanje 12 mjeseci prije podnošenja zahtjeva za refinansiranje”, što znači da Fond može refinansirati i kredite koji su uzeti u istoj godini. U dijelu odluke koji se odnosi na refinansiranje tekućih zaduženja, izmjenama su u ovom dijelu kao potencijalni korisnici dodate i kompanije koje se bave djelatnostima trgovine i usluga i tako otvorena vrata za davanje povoljnih kredita onima kojih u prvobitnoj viziji i ciljevima IRF-a, poput restorana, hotela, poslovnih prostora za turističke agencije... Kad je riječ o finansiranju trajnih obrtnih sredstava, Fond je odlučio da od juna finansira i krajnje korisnike iz sektora trgovine, koji projekte realizuju u sjevernom regionu.
Među ciljeve Programa za kreditiranje infrastrukturnih projekata i projekata vodosnabdijevanja dodata je odredba “o realizaciji investicionih projekata u cilju iskorištavanja privrednih potencijala. Krediti su namijenjeni za ulaganje u projekte putne infrastrukture, vodosnabdijevanja i ostale manje infrastrukturne projekte kojima se valorizuju ekonomski potencijali”. Po svemu sudeći, ovim je ozvaničena mogućnost novih višemilionskih “subvencija” državnog fonda formama poput “Hidroenergije M”, čiji su osnivači i vlasnici Oleg Obradović, Ranko Ubović i njegova građevinska firma “Bemax”, koji su u 2013. za izgradnju malih hidrocentrala od IFR-a već dobili pet miliona eura. Među korisnike kredita dodata su i javna preduzeća.
Crna Gora radi, “Normal company i “Hilton” se gradi
Podgorički “Normal tours”, čiji je osnivač i ovlašćni zastupnik biznismen Žarko Burić, dobio je od IRF-a 920.000 eura za gradnju “Hilitona Crna Gora” na mjestu nekadašnjeg hotela “Crna Gora”.
Burić je sa kompanijom “Hilton” 2010. potpisao ugovor o franšizi, planirano je ulaganje od 30 do 40 miliona dolara u rekonstrukciju koja je trebalo da potraje 24 mjeseca. Nadzor nad izvođenjem radova na hotelu radi projekt menadžment kompanija "Euro Project Management" d.o.o., čiji je osnivač Jelena Burić, supruga Žarka Burića, vlasnika kompanije "Normal company" koja je investitor i glavni izvođač radova.
Iako se iz medijskih izvještaja stekao utisak da čuveni hotelski lanac ulaže u “Crnu Goru”, ugovor o franšizingu podrazumijeva da “Normal tours” finansira izgradnju i rekonstrukciju, dok će “Hilton” obezbijediti ime i propisati kako će se upravljati hotelom ako želi da bude dio njihovog brenda. Građevinar Burić, u međuvremenu, bavi se svojom omiljenom djelatnošću - gradi stanove na Koniku i bavi se vinarstvom, što je, takođe, pomogao IRF, dajući 80.000 eura “Vinariji Burić” iz Danilovgrada i zaokružio tako kreditiranje ovog biznismena na milion eura u prošloj godini.
Agenciji 135.000 farmerima od 4 do 10 hiljada
Da ne škrtari u pomoći onima koji najdirektnije pomažu vlasti, IRF je dokazao dajući kredit od 135.850 eura za kupovinu poslovnog prostora firmi “Congress travel DOO” iz Podgorice, turističkoj agenciji koja je niz godina za Vladu vršila usluge rezervacije i kupovine avionskih karata i rezervacije hotela. Vlasnik te turističke agencije je Ivan Mijović.
Ovaj iznos je i deset puta veći od iznosa koji su u 2013. dobili oni zbog kojih je Fond prvobitno osnovan, onih koji su ostvarili 4.146 za kupovinu sakupljača sijena za traktor, aparata za mužu, 10.000 za tehnološko unapređivanje popoljoprivrednog gazdinstva, 4.451 za kupovinu poljoprivredne mehanizacije i opreme...
Galerija
Bonus video:
