Zaštićena područja u moru postoje širom cijelog svijeta da bi pomogla zaštitu morskog biodiverziteta, ali je Crna Gora gotovo jedina zemlja u Sredozemlju koja još nema tako nešto, rečeno je na jučerašnjoj prezentaciji rezultata projekta “Istraživanje budućeg zaštićenog područja u moru Platamuni i susjednog poluostrva Luštica sa posebnom pažnjom na morske pećine kao potencijalno stanište za ugroženog sredozemnog tuljana”.
Projekat je uz donaciju “Jugopetrola” u proteklih nekoliko mjeseci sproveo Institut za biologiju mora u saradnji sa kolegama iz grčke NVO Archipelagos i crnogorske NVO MedCEM.
Cilj je da se pomogne osnivanju zaštićenih područja u jednom od gotovo netaknutih djelova crnogorske obale tako što će obezbijediti neophodne podatke o morskim pećinama i tuljanima. Prema EU direktivi o staništima i mnogim međunarodnim konvencijama oni su strogo zaštićeni, a tuljani su zaštićeni i prema nacionalnoj legislativi.
Naučni saradnik u Institutu za biologiju mora Kotor dr Vesna Mačić kazala je da je tokom istraživanja na potezu od rta Arza do Platamuna mapirana 21 morska pećina i 24 manje rupe (procjepa, okopine).
“Konstatovali smo i lokaciju važnu za mrijest i rast kernji, kao i rijetke vrste ptica, vodomar, fendak, jastreb, gavran. Iako nismo našli tuljane staništa za njih su prilično dobra, pa ako se obezbijedi očuvanje tih njihovih posljednjih utočišta moguće je čekivati da dođe do rekolonizacije iz susjednih zemalja”, kazala je Mačić.
Istakla je da u Mediteranu postoji samo jedan odsto zaštićene površine, a cilj i obaveza je da do 2020. godine to bude deset odsto.
“Ja stalno ponavljam našim političarima, tj. donosiocima odluka da zaštićeno područje u moru, ne koči razvoj na kopnu, i da ne treba sa strahom posmatrati to zaštićeno područje. Monako je jedan od primjera, i mislim da im ništa ne fali zato što imaju zaštićenu zonu u moru”, kazala je Mačić.
Ona je dodala da je neophodno uraditi katastar speleoloških objekata, da se zna ko posjećuje te pećine, te da se ne može istraživati bez prisustva crnogorskih naučnika.
“Često imamo slučaj da ljudi sa strane dolaze, sakupljaju organizme iz pećina, posebno je to slučaj sa kopnenim pećinama, da objavljuju radove, iznose organizme iz naše zemlje, a da mi to ne znamo. A posebno kada su u pitanju morske pećine nemamo nikakvu evidenciju, tako da nam je bio cilj da makar počnemo sa stvaranjen katastra ovih pećina”, kazala je Mačić.
Pomoćnik ministra održivog razvoja i turizma Ivana Vojinović rekla je da je Crna Gora kao kandidat za ulazak u EU u obavezi da do dana punopravnog člnstva u potpunosti uspostavi funkcionalno zaokruženu ekološku mrežu zaštićenog područja “Natura 2000” koju čine ekološki važni i vrijedni lokaliteti. Natura 2000 čini oko 18 odsto teritorije 20 zemalja članica EU preko 26 hiljada područja, i u tom dijelu Crnu Goru čeka prilično zahtjevan proces.
Stručnjaci silaze da snime odvodne cijevi u zalivu Trašte
Institut za biologiju mora iz Kotora je u saradnji sa Zavodom za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore prezentovao IPA projekat iz programa prekogranične saradnje Hrvatska-Crna Gora pod nazivom “Zajedničke aktivnosti za prevenciju zagađenja mora-JASPPer”.
Cilj projekta je doprinos smanjenju prekograničnog zagađenja i očuvanju morskog ekosistema u dubrovačkom i crnogorskom akvatorijumu. Partneri sa Hrvatske strane su hrvatski Hidrografski institut (HHI) u saradnji sa Sveučilištem u Dubrovniku-Institutom za more i priobalje.
Vodeći crnogorski partneri su Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore i Univerzitet Crne Gore, odnosno Institut za biologiju mora - Kotor. Kako je Radio Kotoru saopštio dr Aleksandar Joksimović iz kotorskog Instituta za biologiju mora, cilj projekta je doprinos smanjenju prekograničnog zagađivanja i očuvanja morskog ekosistema u dubrovačkom i crnogorskom akvatorijumu.
Dr Joksimović je kazao da je namjera da se početkom naredne godine snimi morsko dno gdje se nalazi sistem za tretman i ispuštanje komunalnih otpadnih voda Trašte. Riječ je o podmorskom ispustu dužine 3 hiljade i 650 metara, na dubini od 45 metara.
Projekat podrazumijeva i istraživanje morskih struja, tj. njihovog smjera i brzine s obje strane granice, što će koristiti u procjeni uticaja otpadnih voda u pograničnom području iz smjera Crne Gore na Hrvatsku i obratno. Vrijednost projekta koji je započeo u maju i trajaće do maja 2015. je 598.339 eura.
Više nezgoda nego u Švedskoj ili Holandiji
Partneri iz Herceg Novog, Budve i Cetinja u Crnoj Gori, i Dubrovnika, Konavala i Župe dubrovačke sprovešće zajedno i projekat koji se tiče bezbjednosti saobraćaja ,a koji su pripremili Fakultet za saobraćaj, komunikacije i logistiku u Beranama i Fakultet prometnih znanosti Sveučilišta u Zagrebu.
Ukazano je kako u Evropi postoji velika razlika u bezbjednosti saobraćaja među državama. Na to ukazuju i pokazatelji koji su u zemljama jugoistočne Evrope lošiji nego u zapadnim zemljama.
Smrtnost na putevima Crne Gore i Hrvatske je dva do pet puta veća nego na putevima Švedske ili Holandije. U saobraćajnim nezgodama u svijetu godišnje pogine 1,3 miliona ljudi, a oko 50 miliona bude povrijeđeno.
U Evropi godišnje pogine oko 120.000 ljudi dok oko 2,4 miliona zadobije lakše ili teže povrede. Saobraćajne nezgode su vodeći uzrok smrti u populaciji djece i mladih, starosti od pet do 29 godina.
Bonus video:
