Materijalna šteta nakon velikih požara koji su zadesili opštinu Rožaje polovinom maja, kada je riječ o šumama, sasvim sigurno će se mjeriti milionima eura.
Mada Uprava za šume ni poslije više od mjesec nije izašla u javnost sa preciznom računicom, jedan od iskusnih šumarskih inženjera kaže da do grube procjene finansijske štete nije teško doći.
Prema njegovim riječima, od zasada na jednom hektaru obično bude minimalno 400 kubika drveta.
“Pošto je ovdje u pitanju sve čamovina, mogla bi se kao cijena kubika na panju uzeti 30 eura. Četiristo kubika se pomnoži sa brojem hektara šume koja je uništena, a zatim i sa 30 eura”, pojasnio je inženjer koji nije želio da mu se pominje ime.
Preliminarni rezultati Uprave za šume govore da je u požarima ukupno opožareno 160,37 hektara šume.
Opožareno je i 21,5 hektara privatnih šuma.
Ostale šume imaju tri podkategorije. To su takozvane privredne šume i njih je, prema preliminarnim rezultatima, izgorjelo 29,21 hektar. Zatim takozvane šumske kulture od 6 do 10 godina starosti kojih je u požarima stradalo 12 hektara. Najviše je stradala kategorija šuma koje se označavaju kao zaštitne, odnosno čija je primarna uloga ekološka zaštita, i njih je opožareno 119,16 hektara.
Naš sagovornik napominje da je cijena kubika u svim tim šumama ista bez razlike, što bi značilo da je u požarima stradalo 64.148 kubika.
“To znači, kada se ta brojka pomnoži sa 30 eura, dolazimo do štete od blizu dva miliona, ili preciznije 1.924.440 eura. To bi bilo u najgrubljem. Sada treba uzeti u obzir da će nešto od te šume moći da se možda iskoristi, mada je pitanje koliko”.
Jedan od privatnih preduzetnika iz Berana, koji već godinama ne radi jer nema koncesije i ne može doći do sirovine, kaže da kubik čamovine na panju, preko posrednika, košta 70 eura.
To bi, kako napominje, značilo da bi broj izgorjelih kubika šume trebalo množiti sa 70 eura, i u tom slučaju bi se došlo do štete od gotovo 4,5 miliona eura. “Postoji još jedna računica, a to je ona da cijena posječene šume, takozvane oblovine, u izvozu iznosi 100 eura, pa i više. Kada računamo na taj način, šteta koja je nastala zbog požara na području opštine Rožaje, iznosi gotovo 6,5 miliona eura. Treba naglasiti da smo u ovoj računici uzeli u obzir i minimalni broj kubika drveta po hektaru, kao i minimalne cijene”, kaže taj preduzetnik. Sagovornici “Vijesti” su saglasni da se nastala šteta ne može sagledavati samo u materijalnom smislu.
“Šteta se ogleda prvenstveno u ekološkom smislu, odnosno u smislu emitovanja kiseonika, a potom i u turističkom pogledu”, kazao je jedan od njih. “Vijestima” je rečeno da je Opštinska komisija završila procjenu štete na privatnoj imovini, i da ona prelazi 300.000 eura.
Za samo dva-tri dana polovinom maja, na teritoriji opštine Rožaje bilo je aktivno čak 60 požara na 18 lokaliteta. Izgorjele su dvije nenaseljene kuće u Kaluđerskom Lazu i Nurkovićima, brenta jednog privatnog preduzetnika u Bralićima, četiri sijena i jedan pomoćni objekat u Dacićima, kao i dvije garaže i pet vikendica.
Najteža situacija je bila u selima Daciće, Kaluđerski Laz, Ćosovica, Balotiće, Crnča, Bogaje i Seošnica u kojima su gorjeli objekti. Požar je izbio na objektu škole u Dacićima.
Koordinacioni tim za bespravne aktivnosti u šumarstvu ocijenio je da su najaktivni požari bili na lokalitetu šumske gazdinske jedinice Crnja Ibarac, gdje su zahvatili ukupno 13 odjeljenja, na lokalitetu Kaluđerski Laz, potom na lokalitetu sela Bogaje, Lovničkih šuma, Županice i Crnče.
Tako je, prema preliminarnim procjenama, najviše stradala gazdinska jedinica Crnja Ibarac, gdje je opožareno 136,94 hektara šuma. Tamo se bukvalno dogodila katastrofa.
Predsjednik Opštine Rahman Husović (BS), koji je po funkciji i predsjednik Opštinskog tima za elementarne nepogode, ranije je apelovao na nadležne institucije da se utvrdi činjenično stanje i odrede precizni uzroci požara i naglasio da “Opština Rožaje stoji u potpunosti na raspolaganju svim državnim institucijama”.
“Ja sam ubijeđen da je u najvećem broju slučajeva u pitanju ljudski faktor”, rekao je Husović.
“Vijestima” je u policiji ranije nezvanično rečeno da se istraga vodi, ali da se već sada može reći da su elementrana nepogoda i ljudska nepažnja glavni uzrok izbijanja požara.
Koordinacioni tim Vlade za suzbijanje bespravnih aktivnosti u šumarstvu takođe je nedvosmisleno saopštio da je za požare kriv ljudski faktor i da će nadležni organi intenzivno raditi na rasvjetljavanju okolnosti i počinilaca.
Do sada je utvrđeno da je na tri lokacije, usljed vremenskih okolnosti, uzrok požara struja, odnosno elektrovodovi. Na dvije lokacije požari su krenuli iz zapaljenih kontejnera.
Pokrenut izviđaj, šumarski radnici se spore oko odgovornosti
Utvrđeno je da je požar u Dacićima podmetnut, a tužilaštvo je pokrenulo izviđaj.
“U ODT u Rožajama formiran je predmet zbog krivičnog djela izazivanje opšte opasnosti učinjenog na štetu Osnovne škole u Dacićima, protiv NN učinioca. Predmet se nalazi u fazi izviđaja”, kazao je osnovni državni tužilac i portparol rožajskog ODT-a Armin Selmanović.
“Vijesti” nezvanično saznaju da je za prošlu sedmicu bila zakazana sjednica lokalnog parlmenta na kojoj je trebalo da se razmatra i situacija u vezi sa požarima, ali da je došlo do odlaganja zbog činjenice da Uprava za šume još nije završila procjenu materijalne štete.
Zbog čega kasni procjena štete, zvanično nije poznato, a sagovornik “Vijesti” kaže da je došlo do oštre konfrotacije između dvije grupacije šumarskih radnika u vezi sa utvrđivanjem odgovornosti za požare, i da su u Rožajama već neko vrijeme skoro svi inženjeri sa sjevera države.
Bonus video:
