Lustracijom i dopunama zakona mogu se eliminisati partijski kadrovi u crnogorskom pravosuđu i omogućiti da ta radna mjesta dobiju sposobni i pošteni, smatraju u Nezavisnom udruženju pravnika (NUP).
To udruženje predstavilo je program poboljšanja stanja u sudstvu i tužilaštvu nakon demokratskih promjena u Crnoj Gori, kao i predloge na koji način se može odblokirati postojeća situacija u tim institucijama.
Iz Udruženja su kazali da su u planu koji nosi naziv “Osnovne i ključne mjere za postizanje nezavisnosti i samostalnosti pravosuđa u Crnoj Gori" saopštene prioritetne aktivnosti.
Navodi se da je prethodna vlast, određenim rešenjima u Ustavu, obezbijedila, da se, i poslije nje, očuva sudstvo i tužilaštvo koje je ona instalirala, ali i da postoje mehanizmi kako da se dođe do depolitizacije i profesionalizacije i izbora novih, nekompromitovanih ljudi.
“U prvom redu, kroz lustraciju i dopune zakona mogu se eliminisati partijski kadrovi i omogućiti da ta radna mjesta dobiju sposobni i pošteni”, smatraju u Udruženju.
U planu se navodi da je “javna tajna da se nijedan sudija nije mogao izabrati bez mišljenja SDB, odnosno ANB”.
“Jasno je da nijesu sve sudije saradnici nekadašnje SDB, odnosno ANB, ali je sigurno da jedan ogroman broj jeste, kao i da je primao novac i ostvarivao druge privilegije”, naveli su iz Udruženja.
Oni su predložili da bi u Zakonu o sudovima trebalo dodati novi član da sudija ne može biti osoba koja je ili koja je bila član tajne organizacije.
Prema njihovim riječima, sudija je moralna dužnost.
“Trebalo bi da bude i najmoralnija u državi, pa se postavlja logično pitanje može li pripadnik tajne službe, špijun, doušnik ili agent, svejedno kako ga nazvali, biti sudija”, naveli su iz Udruženja.
Kako su kazali, njihova ideja je da se utvrđivanjem toga koji je sudija pripadnik ANB, bavi Državna komisija za provjeru koju bi formirala Skupština, a članovi te Komisije bi morali da čuvaju tu tajnu.
“Mjesec nakon formiranja vlade neophodno je utvrditi koje su sudije nezakonito dobile stanove i kredite, što je samo po sebi i nemoralno i čin korupcije, pa se postavlja logično pitanje mogu li takve osobe obavljati posao sudije”, rekli su iz Udruženja.
Oni su predložili ukidanje Vrhovnog i formiranje Kasacionog suda, s dodatnim nadležnostima, ukidanje Upravnog suda i prebacanje njegovih nadležnosti u drugi sud.
Iz Udruženja su predložili i ukidanje Privrednog suda i formiranje dva Trgovinska okružna suda u Podgorici I Nikšiću, kao i ukidanje osnovnih sudova i formiranje četiri Okružna suda u Podgorici, Baru, Nikšiću i Bijelom Polju.
“A ostali osnovni sudovi bi bili organizacione jedinice ovih sudova, po teritorijalnom principu. Sve ovo se može regulisati novim Zakonom o sudovima, koji se usvaja prostom većinom”, naveli su iz Udruženja.
Oni su predložili i donošenje „Zakona o lustraciji u pravosuđu“ koji bi se odnosio na sudije, državne tužioce, notare, javne izvršitelje, sudije za prekršaje, članove Sudskog savjeta i članove Tužilačkog savjeta.
Iz Udruženja su predložili efikasno rješavanje problema u tužilaštvu.
“Za državne tužioce Ustav ne predviđa stalnost funkcije, već se Zakonom utvrđuje mandat. Nije potrebna dvotrećinska već prosta većina za usvajanje Zakona, a u novom Zakonu se upisuje ono što će najbolje dati rezultat”, kaže se u saopštenju.
Iz Udruženja su rekli da se Zakonom može promijeniti sadašnjih tri petine u Skupštini, navodeći da "sve što je realno oko lustracije za sudije, važi i za državne tužioce".
Oni smatraju da reogranizacija i kadrovska obnova Državnog tužilaštva mora biti jedan od prioriteta nove vlasti.
“Neophodno je donijeti novi Zakon, sprovesti drugačiju organizaciju i odrediti drugačiji naziv za Tužilaštva, a broj državnih tužilaca najmanje udvostručiti, da bi se moglo odgovoriti ogromnom obimu posla koji se očekuje u borbi protiv kriminala i korupcije”, naveli su iz Udruženja.
Oni su kazali da je potrebno naziv Vrhovni državni tužilac zamijeniti nazivom Predsjednik Vrhovnog državnog tužilaštva.
“Ukinuti osnovna tužilaštva i formirati okružna (na čelu s predsjednicima) i to u Podgorici, Nikšiću, Baru, Kotoru, Beranama, Bijelom Polju, a, dosadašnja osnovna tužilaštva bi postala organizacione jedinice okružnih”, kaže se u saopštenju.
U Udruženju smatraju da poslove Specijalnog državnog tužilaštva treba prebaciti u Okružno državno tužilaštvo u Podgorici i od tih poslova formirati odeljenja za ratne zločine i za korupciju i organizovani kriminal, na čijem čelu bi se nalazili okružni tužioci – rukovodioci tih odeljenja.
Bonus video:
