Ni nakon decenija tokom kojih su razni planeri Malu skelu na Rtu Đerane i uzani put do nje olovkom i kičicom pretvarali u šljašteće šetalište i rajski kutak na pjeni od mora, sa ribarskim lukama, marinama i daščanim promenadama, jedan od najatraktivnijih djelova Ulcinja nije odmakao dalje od mrtve tačke i mastiljavog slova na papiru.
Stvarno stanje za mještane, rijetke ribolovce ali i brojne posjetioce, iz godine u godinu sve više je frustirajuće - nestale su prepoznatljive kalimere, simpatični ugostiteljski objekati ukopani duboko u stijene, omiljeno kupalište... Na jednoj od postojećih lokacija za kalimeru, poput većeg ptičarnika, postavljen je metalni objekat koji u potpunosti odudara od ambijenta, druga na samom početku je urušena, sa nebezbjednim prilazom preko mora, jedan od lokala izgleda kao da je pretrpio detonaciju, svuda okolo je smeće, daske, kamenje i djelovi obrušene stijene...
“Kako je tamo, tako je i ovdje. Kao da ne živimo u Ulcinju nego negdje vani”, priča Kabilj Kashodža, čija se kuća nalazi u naselju kroz koje prolazi vijugavi, asfaltirani put prema skeli i rtu.
Nemamo imena ulica, pa ni adresa, kao da ne postojimo za grad, osim kad treba ucrtati neku luku, marinu i šetalište, kaže on.
Korigovanim nacrtom plana izmjena i dopuna Državne studije lokacije (DSL) “Rt Đeran - Port Milena” iz maja 2020. godine, predviđena je revitalizacija kanala Port Milena, njegovo povezivanje sa rijekom Bojanom, izmjene u dijelu pristaništa Rt Đerana, odnosno izgradnja ribarske luke i marine na toj lokaciji.
Planirana je i izgradnja privezišta u kanalu Port Milene, izgradnja lukobrana i rekonstrukcija starog mosta, koji je u prethodnim planom bio predviđen za rušenje.
“Izgradnje novog kolskog i pješačkog mosta sa biciklističkom stazom koji bi uz planirano uređenja obale kanala, odnosno izgradnje daščane promenade - šetališta uz obalu, predstavljali novu atraktivnu komunikaciju Lungo Mare. Zatim i izgradnja plutajućih pontona ili drvenih pristana, izgradnja kalimera - drvenih sojenica za ribare, izgradnja nacionalnog restorana uz očuvanje autentičnog pejzaža rta i kanala sa kalimerama...”, piše u izmjenama i dopunama DSL.
Tri godine ranije država je zaštitila i kalimere, specijalne naprave za izlov ribe, simbole Port Milene, skele i Bojane, koje su krasile brojne razglednice najjužnijeg grada. U aprilu 2017. godine, Uprava za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore donijela je rješenje kojim je utvrdila da je “Ribarenje kalimerama’” u Ulcinju nematerijalno kulturno dobro od lokalnog značaja.
U rješenju se navodi “da objekti kalimere reprezentuju jedinstveno i autentično kulturno nasljeđe, tradicionalni život, privređivanje i zanat, a ribarenje njima tradicionalnu vještinu i umijeće njihove izrade i korišćenja”.
“Kalimere su jedinstvena i autentična atrakcija i znamenitost Ulcinja. Ribarenje i same kalimere su znakovi u prostoru Ulcinja i element kulturnog identiteta grada i zajednica koje u njemu žive”, piše u rješenju za kalimere, koje su sa skele gotovo iščezle dok ih većina u Port Mileni nije u funkciji i u fazi je propadanja.
V. d. sekretara za investicije Minir Karamanaga kazao je da se nova lokalna uprava trudi da kvalitetno riješi naslijeđene probleme na skeli na Rtu Đerane, koja je u nadležnosti JP “Morsko dobro”.
“Kao Sekretarijat, tražili smo da JP budžetom za 2023. predvidi sredstva za uređenje skele”, kazao je on.
Rješavaju problem kolektora kod Rta Đerane
Sekretarijat za investicije zaključio je ugovor sa jednom ronilačkom firmom iz Podgorice za inspekciju i kontrolu kompletnog morskog cjevovoda, odnosno kolektora otpadnih voda, dužine oko 1,5 kilometara.
“Ovih dana očekujemo da nam bude dostavljen kompletan materijal, sa konkretnim mjerama, odnosno da li treba sanacija ili zamjena cijevi. To je identifikacija problema, nakon čega ćemo raspisati tender i nadam se riješiti problem koji opštinu muči već duži period”, kazao je Karamanaga.
Bonus video:
