Ministarstvo odbrane predalo je podgoričkoj firmi “Inter Trade” rashodovani vojni tanker PN-27 “Sipa”, i on je u srijedu napustio svoj dosadašnji vez u vojnom djelu luke u Baru.
Iz Ministarstva odbrane (MO) na čijem je čelu Dragan Krapović (Demokrate), potvrdili su “Vijestima” da je “pomoćni naftonosac PN-27, komadno u viđenom stanju”, prodat kompaniji “Inter Trade” po cijeni od 40.235 eura s PDV-om, “kao najpovoljnijoj ponudi”.
“Javni poziv objavljen je u dnevnom listu ‘Pobjeda’ i na sajtu Ministarstva odbrane 10. novembra 2023. godine”, naveli su iz resora odbrane, ne objašnjavajući zašto je, ako je brod prodat prije godinu i po, kupac tek sada preuzeo ovo plovilo.
“Brod je prodat komadno u viđenom stanju bez naoružanja, i ne može se dovesti u funkcionalno ispravno stanje ili kao upotrebljivo plovno sredstvo. Brod će se rezati u dijelu Luke Bar ‘Volujica’, na neuređenom dijelu obale namijenjenom za rezanje brodova. Predstavnici Ministarstva odbrane će pratiti njegovu kasaciju do konačnog uklanjanja iz Luke Bar”, rekli su “Vijestima” iz Ministarstva.
Brod je prodat po značajno manjoj cijeni nego što je njegovu vrijednost, kao sekundarne sirovine za sječenje u staro željezo, 2016. procijenila firma “Mont Audit” iz Podgorice. U materijalima o procijeni vrijednosti viška plovnih objekata, opreme i rezervnih dijelova Monarice Vojske Crne Gore (VCG), koju je tada za potrebe Ministarstva vršio “Mont Audit” i koje “Vijesti” posjeduju, procijenjeno je da je taj tanker samo u obliku materijala koji se na njemu nalaze (496 tona čelika, 28 tona aluminijuma, pet tona bakarnih, čeličnih i aluminijumskih kablova, te po još po pola tone čistog bakra, odnosno mesinga), po tadašnjim tržišnim cijenama ovih materijala vrijedio najmanje 104,5 hiljada eura.
Tanker PN-27 “Sipa” izgrađen je 1989. u Kraljevici, dug je 58 metara i nosivosti je 830 tona. U Mornarici VCG aktivno se koristio do 2007, od kad je iz Tivta prebačen u Bar i u međuvremenu potpuno zapušten i devastiran jer se nije mogao prodati kao tanker na civilnom tržištu zbog činjenice da nema tzv. double skin, već jednostruku oplatu. Tankeri s jednostrukom oplatom ne mogu više, po MARPOL propisima, ploviti u najvećem broju zemalja svijeta zbog svoje veće osjetljivosti na oštećenja trupa, a s time i mogućeg izlivanja nafte iz tankova.
Bivši vojni tanker će biti isječen u dijelu akvatorija barske luke kojim gazduje “Luka Bar”. Ministarstvo pomorstva je u međuvremenu podgoričkoj firmi koja će ga rezati izdalo sve neophodne saglasnosti da u akvatorijumu luke obavi kasaciju broda, saglasno preporukama i uslovima koje je za to dala “Lučka kapetanija Bar”.
Podgoričkoj firmi “Inter Trade” Ministarstvo je, po tenderima iz 2023, prodalo još dva nekadašnja plovila Mornarice VCG - ronilačku barkasu BRM-85 i pomoćni brod-vodonosac (tanker za vodu) PV-17 “Alga”. Ovi brodovi prodati su kao “sekundarne sirovine od plovila” po cijenama koje su se zavisno od materijala koji je sadržan na brodovima (čelik, bakar, aluminijum, bronza, mesing, nerđajući čelik, elektro i dizel motori), kretale od 220 do 4.505 eura po toni tog materijala.
“Inter Trade” je ova dva plovila isjekao pod nadzorom komisije iz sastava Ministarstva i VCG. Međutim, prije nego što se to desilo s vodonoscem PN-17, on je bio djelimično potonuo na mrtvom vezu na kom je godinama stajao u blizini nekadašnjeg vojnog skladišta goriva Rakite na sjeverozapadnoj obali Luštice, u zalivu Boke Kotorske. Zbog toga je operacija njegovog sječenja morala privremeno da bude odgođena, dok se brodu koji je pramčanim dijelom nalegao na dno mora u plićaku pred mulom na Rakitama, nije vratila plovnost...
U istom incidentu na Rakitama je 7. februara 2023. potonuo jedan mnogo veći i značajniji rashodovani brod Mornarice VCG - desantni brod-mininopolagač DBM-241 “Krk”, koji je takođe tada već bio prodat podgoričkoj firmi “Inter Trade”, takođe za rezanje u staro željezo. Iz Ministarstva nikad nisu zvanično saopštili po kojoj su cijeni prodali DBM-241, odnosno da li su “Inter Trade-u” plaćali penale zbog toga što je taj brod u nevremenu potonuo na vezu, nakon što je ta firma za njega resoru odbrane već bila uplatila avans, ali prije nego što je stigla da ga isiječe.
U vrijeme potonuća tog broda, na čelu Ministarstva je bio Filip Adžić (Građanski pokret URA). Iz tog resora su, neposredno nakon incidenta koji nikada nije istraživan u skladu s procedurom u kojoj se u vojsci moraju istražiti svi slični događaji, “Vijestima” rekli da niko u lancu odlučivanja u resoru odbrane, odnosno lancu komandovanja u VCG zbog potonuća broda neće biti pozvan na odgovornost, niti će potonuće biti istraživano kao vanredni događaj jer DBM-21 “nije bio upisan u Flotnoj listi, pa prema tome nije ni bio na materijalnom zaduženju Mornarice”.
Ministarstvo je u međuvremenu u dva navrata bezuspješno raspisivalo tendere procijenjene vrijednosti 363.000 eura s PDV-om, za podizanje olupine broda DBM-241 s dubine od 10 do 15 metara na kojoj ona, prevrnuta na desni bok, leži u blizini veza kod nekadašnjeg vojnog objekta Rakite u Boki Kotorskoj. Niko se međutim, nije javljao na te tendere, pa olupina ovog 50 metara dugog desantnog broda-minopolagača od 945 tona i dalje leži u podmorju.
Prema materijalima o procijeni vrijednosti viška plovnih objekata, opreme i rezervnih djelova Monarice VCG, a koju je 2016. za potrebe Ministarstva vršio”Mont Audit”, vrijednost DMB-241 u količinama metala od kojih se taj brod sastoji procijenjena je na nešto preko 107,3 hiljade eura.
Bonus video:
