Izmjenama Zakona o obligacionim odnosima, koji je Vlada u januaru dostavila Skupštini, pojednostavljuje se procedura za građanske parnice za nadoknadu štete po osnovu povrede prava ličnosti.
Do sada su postupci po građanskim tužbama za uvredu i klevetu trajali godinama, ili su tužbe izbjegavane jer oni koji su bili meta nijesu imali vremena, novca ili volje da godinama čekaju ishod sudskog postupka.
S druge strane, ako izmjene zakona budu usvojene u Skupštini, mediji i novinari mogu biti osuđivani po lakšoj proceduri jer sudovi više nisu dužni da utvrđuju duševne bolove. Naime, sudija može po “slobodnom uvjerenju” da izrekne presudu o povredi prava ličnosti, tvrdi više uglednih pravnika koje su “Vijesti” kontaktirale.
Krivična djela uvrede i klevete, na koje su se uglavnom pozivali funkcioneri kada su podnosili krivične tužbe, ukinuta su 2011. godine izmjenama Krivičnog zakonika i na preporuku Evropske komisije.
Građanima i funkcionerima nakon toga ostala je dostupna građanska parnica, koja u nekim slučajevimja traje godinama. Primjer toga je tužba koju su podnijele novinarke nedjeljnika “Monitor” Milka Tadić Mijović i Milena Perović Korać protiv lista “Pobjeda” zbog uvredljivih tekstova. Tada je glavni urednik provladinog lista bio sadašnji šef vladinog Biroa za odnose s javnošću Srđan Kusovac.
Postupak zbog proceduralnih stvari traje već nekoliko godina, iako je u Srbiji presuda već izvršna jer je Tadić Mijović i tamo tužila “E-novine” zbog sličnih, uvredljivih tekstova.
U obrazloženju za izmjene Zakona Ministarstvo pravde je navelo “unapređenje odredbi koje se odnose na građansko-pravni aspekt zaštite prava ličnosti, kako je to i predvideno Programom rada Vlade Crne Gore za 2016. godinu”.
Predlogom izmjena Zakona o obligacionim odnosima baviće se sjutra Zakonodavni odbor Skupštine Crne Gore.
Sadašnja praksa mogla je voditi ka stigmatizaciji oštećenog
Direktorica Direktorata za pravosuđe Ministarstva pravde Marijana Laković Drašković tvrdi da su Zakonom o obligacionim odnosima precizirane odredbe koje uređuju koncept prava nematerijalne štete i unapređene odredbe koje se odnose na građansko-pravni aspekt zaštite prava ličnosti.
“Pojedina rješenja iz Zakona o obligacionim odnosima, koja uređuju prava ličnosti, nijesu zadovoljavajuća, što je u praksi predstavljalo prepreku za ostvarivanje njihove potpune građansko-pravne zaštite, jer je normativno-pravni okvir koji uređuje navedena prava nedorečen i nekonzistentan”, objašnjava predstavnica Ministarstva pravde.
Ona je navela da važeći zakon pod nematerijalnom štetom ne podrazumijeva samo povredu prava ličnosti, već i fizički ili psihički bol ili strah. “ Ozbiljan problem predstavlja dokazivanje ovako definisane nematerijalne štete, a apsurdno izvođenje dokaza putem vještaka medicinske struke – ljekara specijaliste neuropsihijatra u praksi može voditi ka stigmatizaciji oštećenog”, objašnjava direktorica Direktorata Ministarstva.
Bonus video:
