Najveći problem ekološke inspekcije je hronični nedotatak inpektora, a najviše posla zaposleni u inspekciji imali su u oblasti otpada.
“Od početka godine do kraja jula obavljeno je 1.413 inspekcijskih kontrola, od čega 964 redovnih, 89 vanrednih i 360 kontrolnih”, kazala je “Vijestima” glavna ekološka inspektorka Vesna Zarubica.
Za toliki obim posla, kako je navela, sedam inspektora je premalo, jer je oblast životne sredine veoma zahtjevna.
“U Podgorici je stacionirano šest, a jedan inspektor ima sjedište u Beranama. Jedan inspektor se bavi samo jonizujućim i nejonizujućim zračenjima. Nama fali generalno stručnih i obučenih ljudi i na lokalnom i na državnom nivou”, kazala je Zarubica.
Problem je trenutno najveći oko upravljanja otpadom, a poseban problem, kako je navela, je sa odlaganjem i tretmanom guma.
“U Crnoj Gori, za sada, ne postoji privredno društvo niti preduzetnik koji vrši preradu otpadnih guma. Za organizovano sakupljanje guma, odnosno transport, Agencija za zaštitu životne sredine je upisala u registar više sakupljača, ali oni nijesu zainteresovani za preuzimanje te vrste otpada. Zato se gume mogu naći na raznim divljim odlagalištima”, kazala je Zarubica.
Poseban problem je što se gume često pale, a njihovim sagorijevanjem se oslobađa znatan broj štetnih produkata, kao što su ugljen-monoksid, ugljen- dioksid, oksidi sumpora i azota, ispariva organska jedinjenja... Usljed visokih temperatura koje se razvijaju prilikom sagorijevanja, javljaju se i tečne materije nastale topljenjem gume, koje prodiru u zmljište.
“Ekološka inspekcija ima problem da identifikuje osobe koje pale gume i otpadne kablove. Nakon izlaska na lice mjesta na spornim lokacijama u trenutku kontrole nismo nailazili na počinioce, jer se obično radi o maloljetnim osobama romske populacije koji uglavnom pale kablove sa PVC izolacijom da bi na taj način došli do bakra. Gume pale zbog metalne armature koja se kasnije prodaje kao sekundarna sirovina. Inspekcija ima problem da utvrdi identitet počinoca jer se dešava da ih ne mogu zateći na licu mjesta u trenutku paljenja. Da bi se sprovele kaznene mjere predviđene Zakonom o upravljanju otpadom, a u skladu sa Zakonom o prekršajima, počinioci se moraju identifikovati, jer bi svaka prekršajna prijava protiv NN lica bila odbačena”, kazala je Zarubica.
Na nekim otpadima se, navela je ona, prodaju ukradene stvari, koje su prerađene do mjere neprepoznatljivosti, što onemogućava dokazivanje u pretkrivičnom postupku.
“Česte su krađe šahtova, kablova i ostalog materijala pogodnog za preradu i prodaju kao sekundarna sirovina. Problem je nemogućnost kontrole lica od kojih vlasnici otpada kupuju sekundarne sirovine. Otpad se prerađuje tako da ga je kasnije nemoguće koristiti kao dokaz u postupku”, kazala je Zarubica.
S obzirom na to da je problem koji prouzrokuje postojanje “nelegalnih” otpada značajan za širu zajednicu, neophopdno je bilo zajednički reagovati, pa se, kako je pojasnila, od februara 2015. godine vrše zajedničke kontrole policije i ekoloških, komunalnih i tržišnih inspektora, kako bi se precizirale lokacije i preduzimale zakonske mjere.
U posljednje vrijeme nije bilo ekcesa koji su posao za tužioca
Ekološka inspekcija je od početka godine donijela 669 rješenja: u oblasti otpada 168, životne sredine 92, vazduha 133, jonizujućeg zračenja 63, prirode tri, hemikalija devet, nejonizujućeg zračenja dva, buke šest i jedno rješenje za odgovornost za štetu, a napisano je i 90 procjena.
Donijeta su 34 rješenja zabrane obavljanja djelatnosti: za otpad 22, vazduh dva, jonizujuće zračenje tri, i buku dvije, a zbog jonizujućeg zračenja i buke zapečaćen je po jedan objekat.
“Izdato je 10 prekršajnih naloga i to devet zbog neizvršenja rješenja i jedan zbog nepoštovanja materijalnih propisa, kao i 43 zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka. Nismo imali u posljednje vrijeme ekscesa za koje je potrebno pisati krivične prijave. Ta krivična djela je teško dokazati. Mi obavještavamo sve materijale, zapisnike i izvještaje i tužilac na osnovu toga odlučuje da li se diže optužnica. Imali smo izlivanje mazuta Atlas Monta u Zeti. U pitanju je bio rezervoar bivših Staklenika, a nakon privatizacije je ostalo gorivo u njemu. To je bio prekršaj jer nije bilo stražara, ali ostaje pitanje ko je fizički obio ventil”, kazala je Zarubica.
Bonus video:
