Nacrti prostornog plana posebne namjene za obalno područje i zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata nemaju viziju održivog razvoja i stvaraju uslove za preuzimanje i rasprodaju preostalih atraktivnih državnih resursa, smatraju u Građanskom pokretu Ujedinjena refirmska akcija (URA).
Predstavnici URA-e su kazali da se u postojećoj političkoj situaciji ne bi smjeli usvajati tako dalekosežni strateški zakoni, koji suštinski nemaju viziju održivog razvoja, a znače kršenje prava građana i lokalnih samouprava, kao i principa i deklaracija EU.
Iz URA-e su saopštili da ponuđeni dokumenti centralizuju upravljanje prostorom i da su u oštroj koliziji sa deklaracijama i principima planiranja u EU.
„Njima se stvaraju uslovi za preuzimanje i rasprodaju svih atraktivnih preostalih prostornih resursa države, što podrazumijeva masovno kršenje ljudskih prava i oduzimanje zemljišta vjekovnim vlasnicima“, navodi se u saopštenju URA-e.
Predstavnici URA-e su dodali da se nastojanje da se na brzinu zauzmu desetine kilometara obale sprovodi mimo postulata Master plana razvoja turizma Crne Gore iz 2008.
„Na najljepšim lokacijama, kao strateški projekti Vlade, umjesto hotela sa tri, četiri i pet zvjezdica, promoviše se i stimuliše gradnja stanova i vila za preprodaju“, rekli su predstavnici URA-e.
Oni su dodali da, umjesto sanacije urbanistički degradiranih dijelova obalnog područja, takav plan i dalje omogućava masovnu gradnju stanova za tržište.
„Umjesto da se sačuvaju netaknuta područja, kako bi bila balans urbanističkim promašajima i svjedočanstvo ljepote naše obale, nekritički se prihvataju zahtjevi iz državnih studija lokacije i investitorske želje za brzim profitom“, kazali su predstavnici URA-e.
Oni smatraju da je indikativno da Nacrt prostornog plana posebne namjene za obalno područje nije uvažio brojne podatke i uvide lokalnih saradnika, što je dovelo do brojnih grešaka, od kojih je najozbiljnija pocijenjeno sekundarno stanovanje, odnosno broj već postojećih stanova za tržište.
„Već i ovlašan pregled ukazuje da plan nije imao u vidu ni demografske pokazatelje, niti integralan pristup održivom demografskom planiranju i ljudskom kapitalu na nivou države“, saopštili su predstavnici URA-e.
Oni su dodali da je indikativno i to da je u timu bio svega jedan konzervator, a da je riječ o prostoru sa najgušćom koncentracijom kulturne baštine, čemu treba dodati problematičnu kategorizaciju zona zaštite.
„Zbog toga je ovaj plan zanemario sve što se zbog njega mora uništiti, jer se prostoru prišlo kao robi koju što prije treba rasprodati, bez ozbiljne studije revitalizacije uništenih prostora i plana promišljenih brownfiled investicija“, naveli su predstavnici URA-e.
Oni smatraju da dokument takve vrste i značaja ne bi u uređenim državama ni mogao stići do javne rasprave, a da ne prođe ozbiljnu reviziju nezavisnog tima stručnjaka različitog sastava.
„Sada jedna zbrzana javna rasprava treba da zadovoljli elementarnu formu te da se primorskim opštinama plan nametne kao zakonska obaveza“, kazali su predstavnici URA-e.
Oni su podsjetili da će javna rasprava za o Nacrtu prostornog plana posebne namjene za obalno područje biti završena krajem fenruara, dok je za Nacrt zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata okončana krajem januara.
Za predstavnike URA-e je neprihvatljivo i da se takav dokument ciljano donosi prije ulaska u EU, iako se zna da EU mnogo više vodi računa o očuvanju kulturnih i ambijentalnih vrijednosti, a posebno zaštiti prava građana.
„Posebno je problematičan pristup eksploataciji prostora po modelu 'ko prvi djevojci', jer to ojačava teške sumnje u korupciju i zloupotrebe, najizraženije upravo u primorskoj regiji“, rekli su predstavnici URA-e.
Oni smatraju da je pomenuta „orkestracija“ dva plana svojevrsni „klin u sanduk“ održivog razvoja.
„Kada je riječ o kršenju prava građana, treba reći da se u Nacrt zakona o planiranju i izgradnji objekata ubacila eksproprijacija zemljišta, koja inače spada u korpus imovinskih prava, a ne u tehničku i planersku problematiku. Tako je građanima i lokalnim samoupravama koje žive uz i sa morem, oduzeto pravo da utiču na planiranje“, saopštili su predstavnici URA-e.
Oni su dodali da su poseban problem u tom dokumentu odredbe prema kojima u objekte od opšteg interesa spadaju i oni koji služe ostvarivanju profita.
Bonus video:
