Slučaj Šahovskog saveza (ŠSCG) pokazuje da je u Crnoj Gori uspostavljen normativni i institucionalni okvir koji nema mehanizama za borbu protiv korupcije, zloupotrebu položaja i pranja novca, ocijenio je Marko Begović, konsultant za međunarodne odnose i nekadašnji član Radne grupe za kontrolu sportskih organizacija.
Sumnjive transakcije ŠSCG posredstvom ofšor kompanije istražuju slovenački tužioci, a crnogorski već četiri godine nijesu u stanju da otkriju kako je nestalo oko 200 hiljada eura od organizacije dva evropska prvenstva za mlade šahiste u Budvi 2013.
Na ovim takmičenjima je učestvovalo više od hiljadu šahista, a samo mali dio profita je pripao ŠSCG čiji je predsjednik tada bio Vladimir Šakotić, koji je u tom periodu bio i izvršni direktor Evropske šahovske unije (ECU). Iz ECU je nedavno saopšteno da je ofšor firma European Chess Union LLC iz Delavera, falsifikovanjem bankarskih dokumenata, faktura, pisama i ugovora, izvlačila novac iz šahovskih saveza Crne Gore i Bugarske i protiv nje je pokrenuta istraga u Sloveniji. Zvanično je potvrđeno da su, na taj način, zloupotrijebili više od milion eura, a prema nezvaničnim informacijama taj iznos dostiže i tri miliona eura.
Begović smatra da je u Crnoj Gori slučaj stopiran jer je Šakotića za predsjednika predložio Jusuf Kalamperović, tadašnji i sadašnji člana Upravnog odbora ŠSCG.
„Ovaj slučaj govori da je uspostavljen normativni i institucionalni okvir koji nema mehanizama za borbu protiv korupcije, zloupotrebu položaja i pranja novca. Kao potvrda prethodnom, sadašnje rukovodstvo Ministarstva sporta sem deklarativnih nastojanja oličenih u nepoznavanju koncepta depolitizacije sporta, odbija da se aktivnije uključi u razrješavanje ovog, ali i da procesuira druge slučajeve korupcije u sportu, uključujući i zloupotrebu ovlašćenja“, rekao je Begović „Vijestima“.
Kalamperović tvrdi da je on samo pomogao da se obezbijedi prostor za održavanje takmičenja i da govorom pozdravi učesnike.
“Šahovski savez nije učestvovao u organizaciji ovog takmičenja i samo znam da je Šakotić dao Savezu oko 30.000 eura svog novca i da nikakvih drugih transakcija što se Saveza tiče nije bilo”, kazao je Kalamperović “Vijestima” odgovarajući na pitanje šta misli zašto sumnje o zloupotrebama u ovom slučaju nijesu istražene do kraja.
On je naglasio da je u to doba “bila borba između dvije struje” u Evropskoj šahovskoj uniji.
“Da nije bilo Šakotića, nikada ne bismo dobili organizaciju ova dva prvenstva”, zaključio je Kalamperović.
Šakotić je tvrdio da je organizator prvenstava u Budvi NVU Potez iz Nikšića (osnivači Blagota Mitrić, Miodrag Prijović,Vitomir Lekić, Dragutin Vuković, Mladen Đukanović), ali je naknadno otkriveno da je organizator NVO Centar za razvoj šaha iz Beograda, čiji je izvršni direktor bila Šakotićeva supruga Jasna Šakotić. Minimalna šteta od ova dva takmičenja, kako tvrde u Šahovskom savezu je oko 240.000 eura. Bivši crnogorski ministar unutrašnjih poslova Kalamperović (SD) bio je predsjednik Organizacionog odbora dva evropska takmičenja u Budvi, dok je sekretar Saveza tada bio Dejan Milošević (danas funkcioner SD u opštinskoj vlasti na Cetinju).
Uprava ŠSCG je smijenjena početkom 2014. godine, a naslijedila ih ekipa na čelu sa Angelinom Vuković.
Begović podsjeća da je prilikom inspekcije Radni tim utvrdio da Savez nije izvršio registraciju u skladu sa važećim propisima, već je duže protivno zakonu, koristio potvrdu o registraciji iz 1996. godine.
„S tim u vezi postavlja se logično pitanje kako je Savez redovno primao novac od konkursa za raspodjelu sredstava sportskim subjektima i to u vremenu dok su organima javne uprave nadležnim za oblast sporta rukovodili Slavoljub Stijepović, Branislav Mićunović, Dragan Drobnjak i Predrag Bošković. Dalje, odluke o formiranju organa saveza - Upravni odbor, Nadzorni odbor, Arbitražna komisija i odluka o imenovanju generalnog sekretara nijesu donijete. Utvrđene su i bitne nepravilnosti u postupku kandidovanja i procesu organizovanja Evropskog prvenstvo za mlade šahiste, održano 2013. godine u Budvi“, naveo je Begović.
Šahovski savez, kako je dodao, nije dobio saglasnost Vlade za organizaciju tog takmičenja. Konstatovano je da su prenijeta organizaciona prava na NVU „Potez“, i uz intenzivnu međunarodnu saradnju otkriveno da su Šakotić i sa njim povezana lica otvorili račune u Sloveniji i Delaveru. „Daljim aktivnostima Radnog tima i tadašnje predsjednice Saveza Angeline Vuković, pokrenuti su postupci u zemlji i inostranstvu“, kazao je Begović.
Novo rukovodstvo ŠSCG protiv Šakotića je podnijelo krivičnu prijavu 6. avgusta 2014. godine, navodi se u materijalu sa kojim su novi čelnici ŠSCG u julu i avgustu 2015. upoznali direktora nekadašnje Uprave za sport Igora Vučurovića i bivšeg potpredsjednika Vlade, a danas premijera Duška Markovića. U toku 2016. predmet je proslijeđen Specijalnom tužilaštvu da bi prošle godine ponovo vraćen Osnovnom tužilastvu. ECU je, takođe, pokrenula postupak protiv Šakotića pred Etičkim komitetom FIDE i podržala ŠSCG u vezi utvrđivanja njegove odgovornosti u Crnoj Gori.
“Šahovski savez je po osnovu taksi za glavno takmičenje u Budvi u skladu sa ECU pravilima trebalo da ostvari 67.870 eura, a po osnovu taksi za ostala prateća takmičenja dodatnih 7.320 eura, kao i takse za trenere i organizatore”, navodi se u materijalu. ŠSCG je dobio sponzorstvo od 30.000 od čega je, kako tvrde nasljednici Šakotića, 15.000 bez odluke UO upotrijebljeno za navodne kompenzacije. Šakotić je dao je nalog za prenos 7.500 eura na račun privatne kompanije u Delaveru. Nakon reagovanja crnogorskih šahista, taj novac je vraćen šest mjeseci kasnije.
„Tadašnji predsjednik ŠSCG napravio je dogovor sa HG Budvanska rivijera da organizator dobije „agencijsku provizijju“. Taj dio provizije nije dobio ŠSCG. Organizator je imao i određenu razliku po osnovu cijena smještaja. ŠSCG nema informacije gdje su ta sredstva završila“, dodaje se u informaciji sa kojim su upoznati čelnici Vlade. Organizator je imao „dodatnih dva odsto agencijske provizije, a ne zna se gdje su ta sredstva uopšte uplaćena“. Radilo se navodno oko 8.000 eura. ECU je potvrdila da je jedini organizator koji je prihvaćen od njih ŠSCG, pa je u skladu sa tim i kompletan prihod od ovog prvenstva trebao biti u korist ŠSCG, uz pripadajuće troškove.
Nema pisanih tragova za brojne isplate
Za vrijeme takmičenja isplaćivani su honorari tehničkim licima, šahovskim sudijama itd, navodi se materijalu nove uprave ŠSCG.
“Nema pisanih tragova o tim uplatama, ali se očigledno radilo o gotovinskim isplatama, pa po osnovu istih nijesu Crnoj Gori plaćeni predviđene dažbine.Za vrijeme takmičenja primane su gotovinske uplate, ali se ne zna gdje su one završile. Reprezentacija Bjelorusije uplatila je 8.463 eura, ali su prema dostupnim podacima uplate imale još Grčka, Rumunija itd“, navode iz ŠSCG.
Neke od šahovskih federacija uplaćivale su novac, kako se dodaje, po instrukcijama tadašnjeg generalnog sekretara i predsjednika ŠSCG na račune Centra za razvoj šaha u Beogradu i na račun privatnih firmi (Chess pluss LLC).
Anomalije utvrđene i u drugim savezima
Begović kaže da je Radni tim, koji je formiran 2013, utvrdio da znatan broj krovnih sportskih organizacija – saveza, nije usaglasio rad i funkcionisanje sa Zakonom o sportu i Nacionalnim programom razvoja sporta. “Brojne anomalije odnosile su se na činjenicu da savezi nijesu donijeli sportska pravila i formirali organe upravljanja u skladu sa svojim statutima. Takođe, utvrđeno da znatan broj sportskih radnika i trenera ne posjeduje odgovarajući stepen i vrstu stručne osposobljenosti. Konstatovan je slab institucionalni okvir za borbu protiv korupcije u sportu, što je rezultiralo da pojedinci kao članovi skupštine saveza, budu ujedno i članovi UO, Nadzornog odbora ili Disciplinske komisije”, navodi Begović. U takvom ambijentu, savezima su, kako dodaje, aktivno rukovodili politički eksponirani pojedinci koji su ujedno obavljali najviše državne funkcije. “Predrag Bošković, tadašnji ministar prosvjete i predsjednik Rukometnog saveza Crne Gore, godinama je donosio odluku o raspodjeli sredstava sportskim subjektima, gdje su savezi poput Košarkaškog, kojim rukovodi predsjednik DPS-a Milo Đukanović, dobijali znatna finansijska sredstva. U isto vrijeme, u periodu 2013 -2014, od ugovora sportista koji su nastupali za KK Budućnost ili ŽRK Budućnost, dostupni su bili samo registracioni ili ugovori o stipendiranju. Na taj način pomenute organizacije su izbjegavale obavezu da se shodno čl. 53, Zakona o sportu transformišu u privredno društvo”, rekao je Begović.
Bonus video:
