Državna revizorska institucija (DRI) utvrdila je nepravilnosti prilikom sprovođenja Programa razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori u kojem je partner Ministarstvu poljoprivrede bila Vlada Danske koja je izdvojila dva miliona eura za taj projekat. Revizija je rađena za period od 1. januara prošle do 31. maja ove godine, a projekat se sprovodi od početka 2009. godine.
Izvještaj je dobio “uslovno mišljenje” zato što su prekoračeni rokovi u realizaciji projekta i to u 37,5 odsto obrađenih slučajeva.
“Cilj programa je da podrži razvoj organske poljoprivrede i potrošnju organskih proizvoda na domaćem tržištu, kroz sektor turizma, kao i izvoz organskih proizvoda. Budžet projekta iznosi 2,25 miliona eura od čega je Vlada Kraljevine Danske dodijelila dva miliona, dok učešće Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore iznosi 250.000 eura”, navodi se u izvještaju DRI.
Korisnici su bili u obavezi da učestvuju sa 50 odsto vrijednosti investicije. Projekat je sprovođen tokom mandata tri ministra - Milutina Simovića, Tarzana Miloševića i aktuelnog Petra Ivanovića.
DRI konstatuje da kod jednog korisnika, iz odabranog uzorka, nije nađena dokumentacija na osnovu koje se može utvrditi stanje investicije nakon dobijanja sredstava od granta, odnosno nivo realizacije investicije gdje je rok za kompletiranje investicije istekao
Program je, objašnjeno je u izvještaju DRI, počeo sa grant podrškom, investicijama u organsku proizvodnju, preradu i distribuciju u aprilu 2010. godine i bio otvoren za aplikacije do marta 2012. U tom periodu 53 investicije su podržane, a njihova ukupna vrijednost je 904.276 eura, od čega su sredstva donacije Vlade Danske u iznosu od 678.207 eura ili 75 odsto i isplaćena sredstva iz državnog budžeta u iznosu 226.069 eura ili 25 odsto. Sopstveno učešće korisnika je trebalo da iznosi 817.166 eura ili 50 odsto u odobrenoj investiciji, ali uglavnom nije izdvojeno. Zbog toga projekti nijesu završeni, a oni koji se bave organskom poljoprivredom su prethodno uzeli novac koji im je dodijeljen iz donacije danske Vlade i državne kase.
“Revizijom je utvrđeno da nije poštovan rok od četiri mjeseca nakon odobrenja grant sredstava za realizaciju sopstvenog učešća, lični udio u šest slučajeva ili 37,5 odsto aplikacija koje su odabrane uzorkom. Rok za realizaciju odobrenih sredstava je produžen po osnovu odobrenja datih od strane Komisije za ocjenu. Grant šemom nije predviđena mogućnost produžavanja rokova niti davanja odobrenja za produžavanje rokova”, ukazali su revizori.
DRI konstatuje da kod jednog korisnika, iz odabranog uzorka, nije nađena dokumentacija na osnovu koje se može utvrditi stanje investicije nakon dobijanja sredstava od granta, odnosno nivo realizacije investicije gdje je rok za kompletiranje investicije istekao. Na slične propuste DRI je, navodi se u izvještaju, Upravni odbor projekta upozoravao i prethodnih godina i da je isticano da “postoje izvjesne neregularnosti kod produženja rokova za realizaciju sopstvenih sredstava aplikanta, kao i realizaciju sredstava odobrenih grant šemom”.
“Vijesti” su pitale prvog sekretara ambasade Kraljevine Danske u Srbiji, kojoj pripada konzulat u Podgorici, Sorena Thunedborg da li su upoznati sa utvrđenim nepravilnostima i da li je to bilo predmet razgovora predstavnika dvije vlade. On je kazao da je pitanja uputio Ministarstvu inostranih poslova u Kopenhagenu koje je i vodilo projekat, bez učešća ambasade, a odgovori se očekuju danas.
“Upravni odbor je bio upoznat sa pojavom prekoračenja rokova u vezi sa korišćenjem odobrenih sredstava iz granta i istovremeno nijesmo se mogli uvjeriti, kroz zapisnike Upravnog odbora, da je ovom pitanju posvećena odgovarajuća pažnja”, navodi se u izvještaju DRI.
Na osnovu izvještaja Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja utvrđeno je da od ukupno 53 investicije podržane programom šest njih nije završeno na dan 27. maj ove godine i to četiri investicije isplaćene u 2011. godini i dvije isplaćene 2012. U okviru poslova koje je trebalo završiti tokom trajanja projekta od 2009. godine je, navedeno je u izvještaju DRI, osnivanje kancelarija projekta, zapošljavanje nacionalnog savjetnika i asistent na programu i imenovanje članova Upravnog odbora.
Programom upravlja stalni viši ekspert kojeg je imenovalo Ministarstvo inostranih poslova Danske. On je odgovoran za upravljanje i sprovođenje programa. Odgovornost za realizaciju programa snosi Upravni odbor programa i Ministarstvo poljoprivrede Crne Gore.
Memorandum vlada Danske i Crne Gore o uslovima projekta
Memorandumom o razumijevanju između vlada Danske i Crne Gore o primjeni Programa razvoja organske poljoprivrede propisani su uslovi za sve programske aktivnosti kao i za međunarodno osoblje i njihove porodice.
Projekat je posebno značajan za razvoj organske hrane, koja se proizvodi na ekološki čistom i zdravom zemljištu, bez upotrebe hemijskih sredstava. Samo tako proizvedenahrana može se nazvati zdravom.
U izvještaju DRI se navodi da, između ostalog, memorandum predviđa da se kamate prispjele na sredstva programa moraju isplatiti Danskoj, da Crna Gora mora osigurati da se grant Danske ne koristi za plaćanja bilo kakve uvozne dažbine, naknada, nacionalnih ili drugih javnih dažbina na uvoz bilo kojeg dijela opreme, materijala, sredstava, usluga, vozila i rezervnih djelova nabavljenih za aktivnosti dogovorene u okviru projekta.
“Crna Gora će svu opremu, materijale, sredstva, vozila, rezervne djelove i usluge koji se finansiraju grantom Danske osloboditi plaćanja poreza na dodatu vrijednost, za aktivnosti dogovorene u okviru programa”, podsjetili su u izvještaju DRI.
Bonus video:
