U Evropskoj uniji godišnje od povreda i oboljenja na radu umre više od 200 hiljada radnika, a od toga oko 100 hiljada se odnosi na smrt usljed kancera izazvanog uslovima na radu, saopšteno je na seminaru koji je protekla tri dana održan u Budvi u organizaciji Udruženja zaštite na radu Crne Gore i partnerskih organizacija iz regiona u mreži Balcanosh.net.
U Crnoj Gori prošle godine zabilježena je 21 povreda na poslu, od čega su četiri bile sa smrtnim ishodom, 14 su bile teške povrede, a tri kolektivne. Kako je navedeno, broj povreda smanjen je za 70 odsto u odnosu na period prije 10 godina. Međutim, za Crnu Goru ne postoje podaci o takozvanim profesionalnim oboljenjima, odnosno koliko je ljudi imalo posljedice na svoje zdravlje zbog stresa, elektromagnetnog zračenja, prekomjernog izlaganja sunčanom zračenju,...
U Crnoj Gori ne postoji ni ustanova na kojoj bi radnik mogao dokazati da ima profesionalno oboljenje, a jedina regionalna institucija specijalizovana za taj postupak je Institut za medicinu rada “Dr Dragomir Karajović” iz Beograda. Predstavnici sindikata i ljekara medicine rada kazali su da je u Crnoj Gori u praksi teško dokazati da je neko imao posljedice na zdravlje zbog uslova na poslu koji se odnose na stres, elektromagnetno zračenje i slično, kao i da o profesionalnim oboljenima ne postoje podaci nakon 2004. godine.
Kao uporedni primjer, navedena je Danska gdje je tokom prošle godine zabilježeno 40.000 povreda ili oboljenja izazvanih uslovima na radu u kancelarijama a najznačajniji uzročnik je stres. U Velikoj Britaniji je prošle godine od kancera izazvanog uslovima rada umrlo osam hiljada radnika, dok je zabilježeno 14 hiljada novooboljelih. Najčešći uzročnici su kontakt sa azbestom, stres, silikatna prašina,... Obeštećenja zbog povreda i bolesti na poslu u zemljama EU iznose od tri do četiri odsto njihovog BDP-a.
Novi Zakon o zaštiti i zdravlju na radu Crne Gore usvojen je 2014. godine. Postoji i 51 podzakonski akt o zaštiti na radu od čega ih je 15 usklađeno sa sličnim propisima u EU.
U Crnoj Gori ima osam inspektora zaštite na radu, odnosno jedan na 22.000 zaposlenih. U EU standarde je da jedan inspektor bude do 10.000 zaposlenih, a u Hrvatskoj je jedan inspektor na pet hiljada zaposlenih. U Crnoj Gori jedan inspektor mjesečno obradi od 27 do 34 nadzora, a trebalo bi da bude do 15.
Kao jedan od primjera razlika u odnosu na standarde EU, navedeno je da radnik u Crnoj Gori u toku redovnih radnih obaveza može ručno dizati teret do 25 kilograma težine, a da je to u Njemačkoj određeno na pet kilograma. Iskustva i znanje učesnicima seminara prenijeli su eksperti iz zemalja EU, kao i iz Crne Gore i regiona.
Procjenu rizika na radnom mjestu u CG ima 4% firmi
Od ukupnog broja preduzeća u Crnoj Gori svega četiri odsto ima urađen, zakonski obavezan, akt o procjeni rizika radnih mjesta. Izrada akta košta oko 200 eura po radnom mjestu, dok je kazna za neposjedovanje 530 eura. Iz inspekcije su pojasnili da oni narede firmi da uradi taj akt i daju određeni rok, a ako to ne uradi mogu je kazniti sa još 500 eura i dati novi rok.
Naveli su da ima poslodavaca kojima je zbir ovih kazni i do 15.000 eura, ali da nijesu uradili taj akt. Eksperti su naveli da poslodavci ovaj akt ne smiju smatrati troškom, već investicijom u zaposlene koji će biti zdraviji i produktivniji.
Bonus video:
