Banke u Crnoj Gori od početka godine do kraja novembra odobrile su skoro dvije milijarde eura novih kredita, što je za 400 miliona ili 25 odsto više nego u istom periodu lani. Građani su gotovinskih nenamjenskih kredita uzeli za 575 miliona eura, što je rast za 30 odsto ili za 130 miliona u odnosu na iste mjesece prošle godine, pokazuju podaci iz izvještaja Centralne banke.
Privreda najviše uzela za likvidnost
Privreda je najviše koristila kredite za održavanje likvidnosti i njih je podigla u vrijednosti od 550 miliona eura, za oko 80 miliona ili 17 odsto više nego lani. Istovremeno je za realizaciju investicionih programa uzeto kredita u vrijednosti 195 miliona eura, a za nabavku osnovnih sredstava 85 miliona eura.
Drugi najznačajniji kreditni program koji su koristili građani bili su stambeni krediti i njih su za ovih 11 mjeseci podigli u vrijednosti od 203 miliona eura, to je za 47 miliona ili 30 odsto više nego u istom periodu lani.
Rastu stambeni i potrošački krediti
Prema podacima Monstata, prosječna cijena kvadrata stana u novogradnji u trećem kvartalu ove godine (jul, avgust, septembar) iznosila je 2.228 eura, što je rast od 20 odsto u odnosu na isti period prošle godine kada je koštao 1.854 eura.
Cijena stambenog kvadrata u proteklih pet godina porasla je za duplo. Predstavnici građevinskog sektora ranije su za “Vijesti” kazali da cijene stanova rastu zbog velikog interesovanja stranaca koje traje već tri-četiri godine, ali i da u posljednjih godinu-dvije postoji veće interesovanje građana koji stanove kupuju preko stambenih kredita jer su mnogi zbog rasta plata i povećanja granica minimalne zarade postali kreditno sposobni. To potvrđuje i statistika, jer su za 11 mjeseci 2021. godine, kada je prosječna neto zarada iznosila 530 eura, a cijena kvadrata bila oko 1.200 eura, građani podigli stambenih kredita u vrijednosti 80 miliona eura.
Slično se dešava i kod potrošačkih kredita. Građani su u 2021. podigli potrošačkih kredita u vrijednosti od 226 miliona eura, dok je sada ta suma dva i po puta veća.
Pale kamate građanima, porasle privredi
Podaci iz izvještaja Centralne banke pokazuju da je u proteklih godinu dana došlo do značajnog pada efektivnih kamatnih stopa na kredit za fizička lica, dok su neznatno porasli za privredu - pravna lica.
Prosječna efektivna kamatna stopa (nominalna plus ostali troškovi kredita) na kredite odobrene građanima u novembru ove godine iznosila je 6,91 odsto, dok je u istom mjesecu prošle godine bila 7,40 odsto. Na novoodobrene gotovinske kredite ova kamata je u novembru prošle godine iznosila 8,22 odsto, dok je sada 7,99 odsto. Za stambene kredite za ovaj uporedni period efektivna kamatna stopa je smanjena sa 5,57 odsto na 5,43 odsto.
Za privredu, prosječna efektivna kamatna stopa u novembru prošle godine iznosila je 4,71 odsto, dok je u istom mjesecu ove godine bila 5,05 odsto. Na kredite, najzastupljenije kod privrede - za likvidnost efektivna kamatna stopa na novoodobrene kredite u novembru prošle godine iznosila je 4,96 odsto, dok je sada bila 5,16 odsto. Ova kamata na kredite za investicione programe povećana je za isti period sa 3,79 na 5,51 odsto, za nabavku obrtnih sredstava sa 5,26 na 5,45 odsto...
Privredi su smanjene efektivne kamatne stope na novoodobrene kredite, čija je namjena izgradnja i adaptacija građevinskih objekata sa 5,84 odsto u novembru prošle godine na sadašnjih 5,36 odsto, kao i na kredite za refinansiranje obaveza prema drugim bankama sa 5,73 na 5,34 odsto.
Građani bankama dužni 2,35 milijardi
Na kraju novembra ove godine ukupna vrijednost starih i novih kredita iznosila je 5,36 milijardi eura i za 700 miliona je veća u odnosu na isti mjesec prošle godine.
Građani su bankama po ovom osnovu na kraju novembra bili dužni 2,35 milijardi eura, što je za 400 miliona više nego 12 mjeseci ranije.
Privreda je za kredite dužna 1,83 milijarde eura, od čega kompanije u privatnom vlasništvu 1,72 milijarde dok državna preduzeća imaju kredite kod domaćih banaka u vrijednosti od 119 miliona eura. Ukupna privreda je u novembru prošle godine bila dužna bankama milijardu i po eura, 330 miliona manje nego sada. Od toga, privatna preduzeća imala su kreditne obaveze od 1,43 milijarde, a državna od 70 miliona eura.
Strana preduzeća i stranci koji borave u Crnoj Gori na kraju novembra ove godine imali su kredite kod crnogorskih banaka u vrijednosti od 933 miliona eura, to je neznatno više nego u odnosu na isti mjesec prošle godine kada su njihovi krediti iznosili 920 miliona eura. Njihovi krediti su u avgustu ove godine bili narasli na 1,1 milijardu eura, ali su se u protekla tri mjeseca smanjili za skoro 200 miliona eura.
Građani povećali depozite, ali je oročeno 16 odsto, stranci povukli 160 miliona
Ukupni depoziti u crnogorskim bankama na kraju novembra iznosili su 6,02 milijarde eura, odnosno veći su za oko 280 miliona nego prije godinu.
Građani u bankama imaju 2,34 milijarde eura, što je za oko 270 miliona više nego lani. Od ovog iznosa svega 391 milion je oročen ili 16,6 odsto, a preostali dio od 1,95 milijardi su depoziti po viđenju.
Depoziti građana koji su oročeni na iznos do tri mjeseca vrijede 5,4 miliona, a na rok od šest mjeseci štednja vrijedi 173 miliona eura. Na rok od jedne do tri godine oročeni su depoziti od 171 milion eura, a na rok duži od tri godine 41 milion eura.
Strani građani i njihove firme u crnogorskim bankama imaju depozite od 1,12 milijardi eura. To je za 160 miliona eura manje nego u novembru prošle godine.
Privreda je na kraju novembra na svojim računima imala depozite od 1,81 milijardu eura, što je za svega 60 miliona više nego prije godinu. Od toga se na državna preduzeća odnosi 266 miliona, a na privatna 1,54 milijarde eura.
Javni sektor sa državnog i lokalnog nivoa u bankama je na kraju novembra ove godine imao 594 miliona eura, što je za sto miliona više nego lani.
Bonus video:
